The Power Principle – I: Empire... English
31/10/12
27/10/12
25/10/12
Νίκος Καζαντζάκης: Ακροβάτης πάνω από το χάος
Μια ταινία μεγάλου μήκους και μικτής τεχνικής (ντοκουμέντα, δραματοποιημένες σκηνές και χρήση ψηφιακής τεχνολογίας) για τη ζωή και το έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Ενα κινηματογραφικό έργο, που ανιχνεύει τον πυρήνα της ρωμαλέας σκέψης, την περιπετειώδη ζωή και το βαθύ ψυχισμό της πληθωρικής προσωπικότητάς του, με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από τον θάνατό του (1957).
Γυρισμένο στα βήματα του Καζαντζάκη, σε δεκάδες μέρη της Ελλάδας και του εξωτερικού, το ντοκιμαντέρ αναδεικνύει μια άγνωστη πτυχή της πνευματικής δραστηριότητας του Καζαντζάκη, αυτήν της γραφής σεναρίου, δεδομένου - όπως αναφέρει ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Λευτέρης Χαρωνίτης - ότι είναι από τους πρώτους που διείδαν τη μεγάλη εξέλιξη του κινηματογράφου, στη δεκαετία του 1920.
Σκηνοθεσία: Λευτέρης Χαρωνίτης
Σενάριο: Λευτέρης Χαρωνίτης, Επιστημονικός Σύμβουλος: Σταμάτης Φιλιππίδης
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Σάκης Μανιάτης
Μοντάζ: Ανδρέας Μότσιος
Ήχος: Γιώργος Χριστοδούλου
Μουσική: Χρήστος Λεοντής
Παραγωγή: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου & ΕΚΚ
Αφήγηση: Μαρία Τζομπανάκη, Χρήστος Τσάγκας, Αχιλλέας Κυριακίδης, Τάσσος Γουδέλης, Αγάπη Μανούρα
24/10/12
Συνθήκη της Λωζάνης - Δυο φορές ξένος
Δυο φορές ξένος - Συνθήκη της Λωζάνης from estiades on Vimeo.
Μέσα από μαρτυρίες και σπάνιο αρχειακό υλικό, το ντοκιμαντέρ «Δυο φορές ξένος» εστιάζει στους διωγμούς των Βαλκανίων.
Βασισμένο στο ομότιτλο βιβλίο του δημοσιογράφου Μπρους Κλαρκ, το ντοκιμαντέρ «Δυο φορές ξένος» των Ανδρέα Αποστολίδη και Γιούρι Αβέρωφ εγκαινιάζει για το 2012 το πρόγραμμα προβολών του Cine Doc στο Γαλλικό Ινστιτούτο.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, οι περισσότεροι κάτοικοι των χωρών των Βαλκανίων ζούσαν στην «πολυεθνική» Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία επέτρεπε σε Χριστιανούς, Μουσουλμάνος και Εβραίους να συμβιώνουν ειρηνικά.
Ωστόσο, το 1924, αυτός ο κόσμος είχε πια καταρρεύσει. Περί τους 400.000 μουσουλμάνους εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα, την ώρα που τουλάχιστον 1,2 εκατομμύρια έλληνες ορθόδοξοι αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην Τουρκία.
Το ντοκιμαντέρ «Δυο φορές ξένος» ξετυλίγει την ιστορία μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό, συνεντεύξεις με ιστορικούς και συγκλονιστικές προφορικές μαρτυρίες προσφύγων από την Ελλάδα και την Τουρκία. «Είναι μια ταινία για ανθρώπους που ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους, η κοινή τους εμπειρία για τις χαμένες πατρίδες: η ιστορία του να είσαι «Δύο φορές ξένος» αναφέρουν οι δημιουργοί του.
Στην ταινία εμφανίζονται μεταξύ άλλων οι Μπρους Κλαρκ (που υπήρξε επίσης επιστημονικός σύμβουλός της μαζί με τον Ιάκωβο Μιχαηλίδη), ο συγγραφέας Τζάιλς Μίλτον και οι Θάνος Βερέμης, Κωνσταντίνος Φωτιάδης, Μιλούν επίσης Έλληνες και Τούρκοι πρόσφυγες από την Κρήτη, τη Μυτιλήνη, την Καππαδοκία, τον Πόντο, τη Σμύρνη και τη Δυτική Μακεδονία.
Το ντοκιμαντέρ «Δυο φορές ξένος» είναι μια συμπαραγωγή της ΕΡΤ με την ΑΝΕΜΟΝ, σε συνεργασία με το cross-media project «ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ ΞΕΝΟΣ»
Πειρατεία στο Αιγαίο
Η φύση και τα ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά της πειρατείας στη θάλασσα του Αιγαίου
Η πειρατεία στο Αιγαίο αποτέλεσε συνεχές ιστορικό φαινόμενο μέσα στους αιώνες που εξετάζουμε, με μεταβαλλόμενη ένταση και διαφορετική φύση κατά περιόδους. Η αναφορά, κατά συνέπεια, στο ιστορικό φαινόμενο της πειρατείας από το 13ο αιώνα ως περίπου και τις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη, αλλά πρέπει να υπολογίζονται όλες οι εκφάνσεις του φαινομένου.
Πιο συγκεκριμένα, η επαρκής ανάλυση προϋποθέτει τη διάκριση της πειρατείας από το κούρσος, δηλαδή τη με συγκεκριμένους στόχους, ελεγχόμενη από μία κρατική εξουσία, κατευθυνόμενη πειρατεία. Επίσης, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διάκριση ανάμεσα στην πειρατεία με καθαρά κερδοσκοπικά κίνητρα από εκείνη που γινόταν μέσα στο πλαίσιο ναυτικού διακρατικού ή ιερού πολέμου. Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, η μεταπήδηση από τη μία μορφή πειρατείας στην άλλη ήταν ιδιαίτερα συνηθισμένη, γεγονός που καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την έρευνα του φαινομένου. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που απλοί πειρατές μετατρέπονταν σε κουρσάρους μέσα στο πλαίσιο του ιερού πολέμου και στην υπηρεσία μιας κρατικής εξουσίας, όπως συνέβη, για παράδειγμα, με το Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα. Από την άλλη πλευρά, μορφές πειρατείας που γίνονταν στο όνομα της θρησκείας και του ιερού πολέμου εκτρέπονταν πολύ συχνά σε ληστρικές επιδρομές, ανεξάρτητα από τη θρησκεία των θυμάτων, όπως συνέβαινε στην περίπτωση των Ιωαννιτών ιπποτών.
Πρέπει ακόμη να γίνεται διάκριση ανάμεσα στην πειρατεία που προερχόταν από δυνάμεις που βρίσκονταν εκτός Αιγαίου (κυρίως από ευρωπαϊκά και βορειοαφρικανικά μουσουλμανικά κράτη), και από αυτή, μικρότερης κλίμακας, που προερχόταν από τους ντόπιους νησιωτικούς πληθυσμούς. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι οι δύο αυτές μορφές πειρατείας δεν αλληλοδιαπλέκονταν. Δεν ήταν λίγες οι φορές, ιδιαίτερα από το 17ο αιώνα και μετά, που ντόπιοι ναυτικοί υπηρετούσαν σε ευρωπαϊκούς πειρατικούς στόλους ή ακόμη λειτουργούσαν ως κουρσάροι ξένων ναυτικών δυνάμεων.
Επιπλέον διάκριση πρέπει να γίνεται και στις μορφές της πειρατείας, όσον αφορά τους στόχους της. Αν δηλαδή οι πειρατές ή κουρσάροι κούρσευαν μόνο πλοία ή λεηλατούσαν και παραθαλάσσιες περιοχές. Αν είχαν στόχο κυρίως την πώληση αιχμαλώτων ως δούλων ή αποκλειστικά εμπορεύσιμα αγαθά.
Δεν μπορούμε, τέλος, να παραβλέψουμε τις διαφορετικές οπτικές των ανθρώπων της εποχής. Σίγουρα οι απόψεις των πειρατών για τις ενέργειές τους ήταν διαφορετικές από αυτές των θυμάτων τους ή του κράτους το οποίο ζημίωναν. Αν ο Μοροζίνι για τους Βενετούς ήταν ήρωας, για τους Οθωμανούς δεν ήταν παρά ένας πειρατής, ενώ το αντίστροφο ίσχυε για τον Μπαρμπαρόσα. Ακόμη, διαφορετικές θα ήταν οι αντιλήψεις για την πειρατική δράση των κοινοτήτων που έπεφταν θύματα των πειρατών από τις αντιλήψεις των κοινοτήτων που είτε ασκούσαν πειρατεία είτε ωφελούνταν οικονομικά από αυτή.
Οι παραπάνω παράμετροι, καθώς και αρκετές άλλες, με την πολυπλοκότητα και την αλληλοεπικάλυψή τους, διαμορφώνουν το διαχρονικό φαινόμενο της πειρατείας στο Αρχιπέλαγος, με τις διάφορες εκφάνσεις του κατά περιόδους.
Το γεωγραφικό, πολιτικό και οικονομικό υπόβαθρο της πειρατείας στο Αιγαίο
Πέρα από τις διάφορες μορφές του φαινομένου της πειρατείας, πρέπει να αναφερθούμε και σε κάποιους συγκεκριμένους παράγοντες οι οποίοι αποτέλεσαν είτε το υπόβαθρο που ευνόησε την εκδήλωση της πειρατικής δράσης είτε τα ίδια τα αίτια που οδήγησαν σε αυτή.
Ένας πρώτος παράγοντας είναι η γεωγραφική θέση του Αιγαίου μέσα στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου, όπως επίσης και η ιδιαίτερη γεωμορφολογία του Αρχιπελάγους.
22/10/12
Θυμάσαι;
Θυμάσαι; ...
Έλεγες ότι θα στεριώσεις σ’ αυτή την χώρα. Έκανες τα πάντα για να στεριώσεις. Μέχρι και το πατρικό του παππού σου στήριξες για να έχουν μεγαλύτερο βάθος οι ρίζες σου. Θυμάσαι; Ξεκίνησες την δουλειά σου και έλεγες θα την κάνεις μεγαλύτερη, θα μεγαλουργήσεις στον χώρο σου. Έβλεπες τα χωράφια που έσφυζαν από εργάτες, αγρότες και έλεγες έχει μέλλον αυτή η χώρα. Οι βιοτεχνίες έπαιρναν νέο προσωπικό και από αυτό έβγαιναν καινούργιοι βιοτέχνες με δικές τους δουλειές. Φεύγοντας για σπουδές ήξερες ότι θα γυρίσεις πίσω για να δημιουργήσεις. Ξεκίνησες κι εκεί κάπου στα μισά άρχισες να βλέπεις παραταγμένες κλούβες με πορτοκάλια να οδηγούνται στην χωματερή. Στοιβαγμένους τόνους βαμβάκι να σαπίζουν μέσα στην βροχή. Οι μικρές βιοτεχνίες αλλά και οι πρώτες βιομηχανίες να μπαίνουν σε πλειστηριασμούς τραπεζών. Κι οι εργάτες να κάνουν ουρές στα γραφεία πρώην λιγδιάρηδων δικηγορίσκων και μηχανικών που πλέον είχαν γίνει βουλευτές κόμματος και αργότερα υπουργοί κυβερνήσεων. Το Δημόσιο ήρθε και στην πόλη σου. Οι άνθρωποι που θυμάσαι να κουβαλούν κλούβες με ντομάτες ή να σου λένε ότι κάποτε θα έκαναν την δική τους δουλειά, με το μάτι τους να λάμπει ακόμη κι αν το μεροκάματο ήταν φθηνό, έγιναν σαν κινούμενα μανιτάρια, συνταξιούχοι στα 45 να ξημεροβραδιάζονται στο καινούργιο φαινόμενο «καφετέρια στις 10 το πρωί».
Θυμάσαι; Η πόλη είχε σπίτια με αυλή και κήπο. Το βουνό πάνω της ήταν πευκόφυτο, τώρα πια μπετόφυτο. Ήταν αργά να φύγεις και απόμεινες να βλέπεις τις μπουλντόζες των ντόπιων να καταστρέφουν ό,τι έμεινε από τον γερμανικό βομβαρδισμό. Διαμέρισμα στον 8ο όροφο με θέση πάρκινγκ. Ακόμη αναρωτιέσαι πώς άνθρωποι που μεγάλωσαν σε αλάνες μπορούν να χωρέσουν την ζωή τους σε 90 τετραγωνικά.
Είχε και μια θάλασσα αυτός ο τόπος. Τώρα την έχουν μόνο για θέα, όσοι τρώνε σε κακόγουστες ψαροταβέρνες που προσφέρουν ψάρι από τον Ειρηνικό, αφού η δική τους έχει μεταλλαχθεί από βιομηχανίες που ξεπλένουν μαζί με τα χημικά και χρήματα πολιτικών του έθνους.
Είχε και ποτάμια που τώρα τα στένεψαν σε ρυάκια φτιάχνοντας φράγματα για να εξάγουν ρεύμα αλλά εσύ πληρώνεις το ρεύμα σαν εισαγόμενο τραβώντας καλλιτεχνικές φωτογραφίες από τα βυθισμένα χωριά που ξεπροβάλλουν όταν τα νερά λιγοστεύουν.
Είχε χωριά στα ορεινά που έβλεπες καπνό από όλες τις καμινάδες των πέτρινων σπιτιών. Που έβλεπες κήπους με μαρούλια και κοπάδια από αιγοπρόβατα να σουλατσάρουν στις βουνοπλαγιές. Τώρα αντί για σπίτια βλέπεις το νέο επιδοτούμενο ξενοδοχείο,«Η στρούγγα», που γεμίζει τις αργίες από κινούμενα μανιτάρια, εγχώρια και εισαγόμενα.
Ο τόπος σου δεν είχε μεγάλους δρόμους. Ο τόπος σου δεν είχε δήθεν χλιδή. Δεν είχε τίποτε από αυτό που σήμερα έχει. Είχε όμως αυτό που την ξεχώριζε. Γι’ αυτό γύρισες. Θυμάσαι;
Ήταν ο κόσμος σου...
MOMENTOS from Nuno Rocha on Vimeo.
Simple Man
21/10/12
Το επεισόδιο της Κέρκυρας το 1923 και οι λάθος χειρισμοί από την ελληνική διπλωματία
OCCUPATION OF CORFU
CORFU - ITALY SEIZES ISLAND
Σπάνια video από το British Pathe.
Στις 15 Μαΐου (ν.ημ.) 1920, η Ελλάδα και η Αλβανία συμφωνούσαν να αποδεχθούν τον διακανονισμό που θα πρότεινε η Πρεσβευτική Διάσκεψη (ένα νεόκοπο διεθνές όργανο) για τα κοινά τους σύνορα. Η Διάσκεψη, η οποία άρχισε τις εργασίες της τον Ιανουάριο του 1920, ιδρύθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις με σκοπό τη ρύθμιση εθνικών διαφορών που θα παρουσιάζονταν από την εφαρμογή των συνθηκών της ειρήνης. Στη Διάσκεψη μετείχαν αντιπρόσωποι της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ιαπωνίας, ενώ ο αντιπρόσωπος των ΗΠΑ παρευρισκόταν μόνο ως παρατηρητής, γιατί το Κογκρέσο είχε αρνηθεί να επικυρώσει τη Συνθήκη των Βερσαλλιών.
Ένα μήνα μετά την ελληνο-αλβανική συμφωνία, η Γαλλία παραχώρησε στην Αλβανία την περιοχή της Κορυτσάς που βρισκόταν υπό γαλλική κατοχή από το 1916. Η Κορυτσά είχε περιληφθεί στα αλβανικά εδάφη από το 1913, αλλά η Ελλάδα πρόβαλλε σοβαρές αντιρρήσεις για την τελική ένταξη, υποδεικνύοντας την Ελληνικότητα του πληθυσμού της περιοχής. Εκτός από την Ελλάδα, τον διακανονισμό του 1913 αμφισβητούσε και η Γιουγκοσλαβία και ζητούσε επίσης επανεκτίμηση και των δικών της συνόρων με την Αλβανία. Η Διάσκεψη ωστόσο εξέδωσε απόφαση να τηρηθούν τα σύνορα του 1913, και μάλιστα όρισε ως σύνορο Ελλάδος και Αλβανίας τα όρια μεταξύ των καζάδων Κορυτσάς και Καστοριάς αντί του υδροκρίτη μεταξύ του άνω ρου του Δέβολη και του άνω ρου του Αλιάκμονα, που περιλαμβανόταν στο πρωτόκολλο της Φλωρεντίας του 1913, με αποτέλεσμα 14 χωριά του καζά της Κορυτσάς που ανήκαν στην Ελλάδα από τότε να περιέλθουν στην Αλβανία. Το θέμα των αλβανικών συνόρων όμως δεν ανήκε στην αρμοδιότητα της Πρεσβευτικής Διάσκεψης, αφού η Αλβανία δεν είχε υπογράψει τις συνθήκες της ειρήνης. Στις 7 Μαρτίου 1923 η επιτροπή χάραξης με επικεφαλής τον Ιταλό στρατηγό Tellini έφτασε στην Ήπειρο αλλά άρχισε τις εργασίες της μόλις τον Μάιο εκείνου του χρόνου.
Στις 27 Αυγούστου βρέθηκαν δολοφονημένοι στον δρόμο των Ιωαννίνων προς την Κακαβιά (σε ελληνικό έδαφος) ο Tellini, ο ταγματάρχης Corti, ο υπασπιστής λοχαγός Bonaccini, ο οδηγός του αυτοκινήτου και ένας διερμηνέας. Χωρίς να περιμένει τα αποτελέσματα των ανακρίσεων που η Ελληνική κυβέρνηση διέταξε να γίνουν, ο Μουσολίνι, μέσω του κατά τα πάντα δυσάρεστου προς τους Έλληνες Ιταλού πρεσβευτή Montagna, επέδωσε στην Επανάσταση του 1922 τελεσιγραφική διακοίνωση 24ώρου προθεσμίας, που περιείχε τους ακόλουθους όρους:
Σεισάχθεια
Ο όρος είναι σύνθετος από τα αρχαία ελληνικά, από το "σείω" (ταρακουνώ) + "άχθος" (βάρος, χρέος). Ουσιαστικά σήμαινε την "αποτίναξη των βαρών".
 |
| Σόλων (περ 639-559 πΧ) |
Στην αρχαία Αθήνα, με την ονομασία σεισάχθεια έμεινε γνωστή η νομοθετική ρύθμιση των χρεών από το Σόλωνα. Με τον νόμο αυτό όλα τα χρέη διαγράφτηκαν, και όλοι οι δούλοι απελευθερώθηκαν.
Στα τέλη του 7ου-αρχές του 6ου αι. π.Χ., ορισμένοι Αθηναίοι είχαν αναγκαστεί να εκχωρήσουν τη γη τους σε πλούσιους γαιοκτήμονες, στους οποίους υποχρεώνονταν να πληρώνουν ενοίκιο με τη μορφή μέρους των παραγόμενων αγαθών. Όπως μας πληροφορεί ο ίδιος ο Σόλων, η νομοθεσία του Δράκοντα επέτρεπε στον πολίτη, όποτε υπήρχε ανάγκη, να εγγυηθεί βάζοντας ως ενέχυρο το άτομό του. Στην περίπτωση όμως που οι όροι της συμφωνίας δεν ακολουθούνταν, τότε κινδύνευε να υποδουλωθεί και να πουληθεί μακριά από την πόλη του (Παυσανίας, Αττικά 16.1, Σόλων, απόσπασμα 36, Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία 12). Η οικονομική κατάσταση αρκετών φτωχών αθηναίων πολιτών, που δεν είχαν καμιά πολιτική ισχύ, επιδεινωνόταν διαρκώς και πολλοί από αυτούς είχαν ήδη καταλήξει να πουληθούν ως δούλοι. Αυτή η κατάσταση οδήγησε σε οικονομική και κοινωνική κρίση, την οποία ο Σόλων, όταν εξελέγη άρχων στα 594/3 π.Χ., προσπάθησε να εκτονώσει. Από τις βασικές οικονομικές του μεταρρυθμίσεις ήταν η σεισάχθεια και η κατηγοριοποίηση των πολιτικών προνομίων με βάση την περιουσία του κάθε πολίτη.
Με τη "σεισάχθεια" ο Σόλων μπόρεσε, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, να "τινάξει" από τους ώμους των φτωχών αγροτών το βάρος των χρεών. Ορισμένοι ερευνητές έχουν συνδέσει το μέτρο αυτό με τους εκτημόρους. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι σχετίζεται με όλους όσους είχαν δανειστεί και καλλιεργούσαν την γη των πλουσίων και ισχυρών με ενέχυρο την προσωπική τους ελευθερία (δανεισμός "επί σώμασιν").
[Με τη "σεισάχθεια" τα χρέη ακυρώθηκαν και όσοι Αθηναίοι πολίτες είχαν δεσμευτεί να παράγουν και να προσφέρουν μερίδιο της σοδειάς τους (εκτήμοροι) αποδεσμεύτηκαν. Όσοι πάλι είχαν καταλήξει σκλάβοι στην Αττική, επειδή ήταν χρεωμένοι, απελευθερώθηκαν και όσοι είχαν πουληθεί εκτός ελλαδικού χώρου ως δούλοι, επέστρεψαν στην Αθήνα (Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία 6, Πλούταρχος, Βίος Σόλωνα 15.3-5).
Ιδιαίτερα, σε μια προσπάθεια να διώξει από τις συνειδήσεις των πολιτών το θεσμό του εκτημόρου, ο Σόλων, απομάκρυνε τους όρους, τις πέτρινες ή μαρμάρινες δηλαδή πλάκες, που σημάδευαν τα όρια της καλλιεργήσιμης έκτασης και υποδείκνυαν ότι ο καλλιεργητής της δεν είχε δικαίωμα ιδιοκτησίας και ταυτόχρονα υπενθύμιζαν τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει ο φτωχός αγρότης απέναντι στον ιδιοκτήτη του. Συνήθως είχαν μία σύντομη επιγραφή, η οποία αναφερόταν στη λειτουργία του όρου.
Επανέφερε όσους είχαν πουληθεί νόμιμα ή παράνομα έξω από την Αττική και όσους είχαν εγκαταλείψει την Αθήνα λόγω ανάγκης και πιο συγκεκριμένα εξαιτίας των χρεών τους. Επίσης, επανέφερε και τις οικογένειες όσων είχαν πουληθεί ή εξοριστεί, οι οποίες τους είχαν ακολουθήσει από την πρώτη στιγμή της εκδίωξής τους από την Αθήνα. Υπήρχαν όμως και περιπτώσεις οικογενειών που απομακρύνθηκαν αργότερα, καθώς οι κυβερνώντες είχαν το δικαίωμα να τιμωρήσουν με αυτό τον τρόπο τους απογόνους του κατηγορουμένου, ακόμη κι όταν ο ίδιος πλέον δε βρισκόταν στην πόλη. Όταν επομένως μία ολόκληρη οικογένεια έφευγε από την πόλη, η γη τους κατάσχετο και έπαυε να είναι διαθέσιμη. Η διάταξη αυτή, αν και τους επέτρεπε την επιστροφή και την επαναπόκτηση των πολιτικών δικαιωμάτων τους, δεν τους εξασφάλιζε ωστόσο, ούτε την επιστροφή της παλιάς τους γης ούτε την απόκτηση μιας οποιοασδήποτε άλλης έκτασης στη θέση της προηγούμενης. Τέλος, ο Σόλων απελευθέρωσε με το νόμο Περί Αμνηστίας και όσους είχαν υποδουλωθεί μέσα στην πόλη.]
Μετά τη "σεισάχθεια", το επόμενο βήμα ήταν να διαχωρίσει τους Αθηναίους πολίτες σε κοινωνικές τάξεις με βάση τα εισοδήματά τους από την παραγωγή τους σε σιτηρά, ελαιόλαδο και κρασί (Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία 7, Πλούταρχος, Βίος Σόλωνα 18.1-3). Έτσι, ο πληθυσμός της Αθήνας χωρίστηκε σε τέσσερις τάξεις, η κάθε μία με συγκεκριμένα πολιτικά προνόμια. Η συμμετοχή σε κάθε τάξη καθοριζόταν από την περιουσία του κάθε πολίτη, βασισμένη σε μία σταθερή μονάδα μέτρησης της ετήσιας γεωργικής παραγωγής σε σιτηρά ή κρασί, τη "μέδιμνο" και το "μετρητή". Οι Αθηναίοι πολίτες ανήκαν στους πεντακοσιομέδιμνους (από 500 μέδιμνους και πάνω), στους τριακοσιομέδιμνους ή ιππείς (από 300 μέδιμνους και πάνω), και στους διακοσιομέδιμνους ή ζευγίτες (από 200 μέδιμνους και πάνω). Τέλος, όσοι είχαν περιουσία κάτω από 200 μέδιμνους κάθε χρόνο ή και καθόλου, ανήκαν στους θήτες.
Το αποτέλεσμα ήταν οι ευγενείς να αντικατασταθούν σταδιακά από μία αριστοκρατία πλουσίων, καθώς η συμμετοχή στη νέα τάξη εξαρτιόταν πλεόν από τις οικονομικές αλλαγές. Κάθε Αθηναίος επιτυχημένος οικονομικά μπορούσε να ενταχθεί στην προνομιούχα τάξη των κυβερνώντων, ενώ όσοι έχαναν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο την περιουσία τους έπαυαν να ανήκουν σε αυτήν. Η εξουσία ανήκε σε όσους υπερείχαν σε πλούτο γης.
Πέρα από τα δύο προαναφερθέντα μέτρα, υπάρχουν αναφορές στις πηγές σχετικά και με κάποιες άλλες οικονομικές αποφάσεις του Σόλωνα, που όμως δε θεωρούνται αξιόπιστες. Ο Πλούταρχος αναφέρει στο "Βίο του Σόλωνα" ότι οι Αθηναίοι της εποχής του διατηρούσαν μία παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο Σόλων είχε καθιερώσει μία πολύ χαμηλότερη τιμή για το σιτάρι απ' ότι ίσχυε μέχρι τότε. Σε ένα λόγο του, ο μεταγενέστερος ρήτορας Λυσίας αναφερόμενος στην έννοια του τόκου συνδέει την επιβολή του με το Σόλωνα. Θεωρείται πολύ πιθανόν ότι με τον τόκο ο Σόλων προσπάθησε να εξισορροπήσει τις συνέπειες της "σεισάχθειας". Η αφαίρεση της δυνατότητας που είχε κάποιος να υποδουλώνει εκείνους που είχαν χρέη σε αυτόν, καλυπτόταν με τη διαβεβαίωση του δικαιώματος του δανειστή να αποσπά τόκο.
Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων του Σόλωνα ήταν ότι απάλλαξαν τους ακτήμονες πολίτες από το φόβο της πιθανής υποδούλωσης (Παυσανίας, Αττικά 16.1). Αυτό είχε ως συνέπεια, ο μεγαλύτερος αριθμός Αθηναίων γεωργών να είναι ανεξάρτητοι μικρο-ιδιοκτήτες γης.
Ιστορία του Ελληνικού Κόσμου - Σεισάχθεια
19/10/12
ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Στις 12 Απριλίου 1823 η έκθεση της δωδεκαμελούς επιτροπής, που είχε ορίσει η Β' Εθνοσυνέλευση για να συντάξει ένα πρόχειρο προϋπολογισμό του επαναστατημένου Έθνους δεν άφηνε κανένα περιθώριο για την κρισιμότητα της κατάστασης: Τα έξοδα του πρώτου εξαμήνου του 1823 θα ανέρχονταν σε 38 εκατομμύρια γρόσια και τα έσοδα σε μόλις 12 εκατομμύρια γρόσια. Η φορολογία, οι τελωνειακοί δασμοί, οι λείες, τα λάφυρα, τα λύτρα, ο εσωτερικός δανεισμός, οι εισφορές ντόπιων και φιλελλήνων, δεν ήταν ικανές να ισοσκελίσουν τον προϋπολογισμό. Η έκθεση της Επιτροπής κατέληγε με την προτροπή να γίνεται καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρήματος από τους τοπικούς άρχοντες και την ανάγκη να αναζητηθούν νέοι πόροι. Η ανάγκη εξωτερικού δανεισμού ήταν πλέον μονόδρομος.
Στις 2 Ιουνίου 1823 το Εκτελεστικό (Κυβέρνηση) εξουσιοδότησε τους Ιωάννη Ορλάνδο, Ανδρέα Ζαΐμη και Ανδρέα Λουριώτη να μεταβούν στο Λονδίνο και να συνάψουν δάνειο 4.000.000 ισπανικών ταλλήρων. Η επιτροπή καθυστέρησε να αναχωρήσει, λόγω έλλειψης χρημάτων για τα έξοδα του ταξιδιού, τα οποία κάλυψε με δάνειο ο Λόρδος Βύρων. Στις 26 Ιανουαρίου 1824, ο Ιωάννης Ορλάνδος και ο Ανδρέας Λουριώτης έφθασαν στην αγγλική πρωτεύουσα και ύστερα από έντονες διαπραγματεύσεις, στις οποίες πήραν μέρος και μέλη του Φιλελληνικού Κομιτάτου, συνομολόγησαν ένα δάνειο 800.000 λιρών με τον οίκο Λόφναν (9 Φεβρουαρίου 1824). Το δάνειο είχε τόκο 5%, προμήθεια 3%, ασφάλιστρα 1,5% και περίοδο αποπληρωμής 36 χρόνια. Ως εγγύηση για την αποπληρωμή του δανείου τέθηκαν από ελληνικής πλευράς τα δημόσια κτήματα και όλα τα δημόσια έσοδα.
Όμως, το ποσό που έφθασε στην επαναστατική διοίκηση ήταν μόλις 298.000 λίρες, αφού το παραχωρούμενο δάνειο είχε οριστεί στο 59% του ονομαστικού (472.000 λίρες) και από αυτό παρακρατήθηκαν 80.000 ως προκαταβολή τόκων δύο ετών, 16.000 για χρεολύσια, 2.000 ως προμήθεια και άλλες δαπάνες. Σύμφωνα με τη δανειακή σύμβαση, το ποσό θα αποστέλλονταν στις Τράπεζες Λογοθέτη και Βαρφ, που έδρευσαν στην αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο και θα παραδίδονταν τμηματικά στην ελληνική κυβέρνηση, ύστερα από έγκριση της επιτροπής που την αποτελούσαν ο Λόρδος Βύρων, ο συνταγματάρχης Στάνχοπ και ο Λάζαρος Κουντουριώτης.
Παρότι «ληστρικό», το δάνειο χαιρετίστηκε στην Ελλάδα ως πολιτική επιτυχία της Επανάστασης και ως έμμεση αναγνώριση του Ελληνικού Κράτους. Πάντως, οι ελπίδες που στηρίχτηκαν πάνω του θα διαψευστούν οικτρά, καθώς θα χρησιμοποιηθεί για να κερδίσει η παράταξη Κουντουριώτη την εμφύλια διαμάχη. Μεγάλη ευθύνη για τους δυσμενείς όρους σύναψης του δανείου είχαν και οι δύο διαπραγματευτές, ο γιαννιώτης πολιτικός Ανδρέας Λουριώτης και ο σπετσιώτης πλοιοκτήτης Ιωάννης Ορλάνδος, οι οποίοι σπατάλησαν μεγάλα ποσά στο Λονδίνο, ζώντας πολυτελώς, σε αντίθεση με τους αγωνιστές, που πολεμούσαν με μεγάλες στερήσεις.
Στις 31 Ιουλίου 1824, το Βουλευτικό αποφασίζει τη σύναψη και νέου δανείου, λίγες εβδομάδες μετά την καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών κι ενώ η Επανάσταση βρίσκεται σε κρίσιμο στάδιο. Το δεύτερο δάνειο ανέλαβε ο τραπεζιτικός οίκος των αδελφών Ρικάρδο με ονομαστικό κεφάλαιο 2.000.000 λιρών (26 Ιανουαρίου 1825). Τη διαπραγματευτική ομάδα αποτελούσαν και πάλι οι Λουριώτης και Ορλάνδος. Όπως και στο πρώτο δάνειο, το καθαρό ποσό περιορίστηκε στις 816.000 λίρες, αφού το παραχωρούμενο δάνειο είχε οριστεί στο 55% του ονομαστικού (1.100.000) και από αυτό παρακρατήθηκαν 284.000 λίρες για προκαταβολή τόκων δύο ετών, χρεολύσια, προμήθεια και άλλες δαπάνες.
Ενώ, όμως, το ποσό του πρώτου δανείου το διαχειρίστηκε η ελληνική κυβέρνηση, έστω και με σκανδαλώδη τρόπο, τη διαχείριση του δεύτερου δανείου ανέλαβαν οι άγγλοι τραπεζίτες και τα μέλη του Φιλελληνικού Κομιτάτου, παραγκωνίζοντας τους έλληνες εκπροσώπους. Από το δάνειο διατέθηκαν: 212.000 λίρες για την αναχρηματοδότηση του πρώτου δανείου, 77.000 για την αγορά όπλων και πυροβόλων, από τα οποία λίγα έφθασαν στην Ελλάδα, 160.000 για την παραγγελία 6 ατμοκίνητων πλοίων, από τα οποία μόνο τρία έφθασαν στην Ελλάδα («Καρτερία», «Επιχείρηση», «Ερμής») και 155.000 για τη ναυπήγηση δύο φρεγατών σε ναυπηγεία της Νέας Υόρκης, από τις οποίες μόνο η μία («Ελλάς») ήλθε στην Ελλάδα, ενώ η δεύτερη πουλήθηκε για να χρηματοδοτηθεί η πρώτη. Τελικά, στην Ελλάδα έφθασε μόνο το ποσό των 232.558 στερλινών, δηλαδή λιγότερο από εκείνο που έλαβε κατά το πρώτο δάνειο, αν και το δεύτερο είχε συναφθεί σε υπερδιπλάσιο ύψος.
Και τα δύο δάνεια προβλεπόταν ότι θα ενίσχυαν τον Αγώνα, τον οποίον όχι μόνο δεν ωφέλησαν, αλλά υπήρξαν αφετηρία εξάρτησης της χώρας από την Αγγλία. Επί Βαυαροκρατίας, ο Υπουργός Οικονομικών Γεώργιος Σπανιολάκης (1838) κατηγόρησε τους δύο διαπραγματευτές ότι ιδιοποιήθηκαν χρήματα από τις αγοροπωλησίες μετοχών των δανείων και επιπλέον τον Ορλάνδο ότι παρακράτησε ποσό 5.900 λιρών από τα δύο δάνεια. Μάλιστα, το Ελεγκτικό Συνέδριο προχώρησε σε προσημείωση των περιουσιακών τους στοιχείων.
Κείμενο από το Σαν Σήμερα
18/10/12
ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2012
ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2012
25 Οκτωβρίου έως 13 Νοεμβρίου 2012
Ένα 20ήμερο γεμάτο βιβλία στη HELEXPO (Πύλη Χ.Α.Ν.Θ.)
Μετά από 17 χρόνια
λειτουργίας στην Αθήνα (πλατεία Κλαυθμώνος) το ΠΑΖΑΡΙ ΒΙΒΛΙΟΥ για 20 ημέρες
διοργανώνεται για πρώτη φορά και στην
Θεσσαλονίκη.
Από Πέμπτη 25 Οκτωβρίου έως και Τρίτη 13 Νοεμβρίου στην ΗΕLEXPO
(πύλη Χ.Α.Ν.Θ.)
καθημερινά Σάββατα και Κυριακές από τις 10:00 το
πρωί μέχρι τις 22:00 το βράδυ.
Σ’
ένα τεράστιο, καλαίσθητο και λειτουργικό περίπτερο ενιαίο για όλους τους
εκδότες,
500.000 βιβλία 150 εκδοτών με εκπτώσεις που ξεκινούν από
70%.
Οι τιμές των βιβλίων αρχίζουν από 0,50 λεπτά.
Για 20 ημέρες μια μοναδική ευκαιρία να
επιλέξει κανείς βιβλία όλων των κατηγοριών για όλες τις ηλικίες στο μεγαλύτερο
και πιο οργανωμένο παζάρι βιβλίου.
ΤΟ 70% ΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΧΕΙ ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ 3 ΕΥΡΩ.
ΤΟ 90% ΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
ΚΑΤΩ ΑΠΟ 5 ΕΥΡΩ.
Μια μοναδική ευκαιρία για
όλους τους κατοίκους της Βόρειας Ελλάδας να βρουν βιβλία σε ΑΠΙΣΤΕΥΤΑ χαμηλές τιμές.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Το Παζάρι Βιβλίου Θεσσαλονίκης από 25 Οκτωβρίου έως 13 Νοεμβρίου 2012,
θα λειτουργεί καθημερινά από τις 10:00 το πρωί μέχρι τις 22:00 το βράδυ.
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ:
Την εκδήλωση διοργανώνουν Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ (Σ.ΕΚ.Β.)
και ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
(Σ.ΕΚ.Β.Ε.).
Τα Δωδεκάνησα υπό ιταλική κυριαρχία
Η περίοδος της ιταλικής κυριαρχίας στα Δωδεκάνησα (1912-1943) μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις περιόδους σύμφωνα με τις αρχές του διεθνούς δικαίου:
1. Από τις 5-5-1912 (απόβαση των Ιταλών στα Δωδεκάνησα) μέχρι τις 18-10-1912, οπότε και υπογράφεται η ιταλοτουρκική συνθήκη ειρήνης στο Ουσί. Πρόκειται για κατάληψη με προσωρινό χαρακτήρα που χαρακτηρίζεται στρατιωτική κατοχή (occupatio bellica). Την περίοδο αυτή το καθεστώς των νησιών δεν αλλάζει.
2. Από τις 18-10-1912 μέχρι τις 20-8-1915, οπότε η Ιταλία κηρύσσει τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Πρόκειται για την περίοδο της «επί ενεχύρω κατοχής» (occupatio in pignore). Έτσι περιγράφεται η συνέχιση της στρατιωτικής κατοχής μέχρι την εκπλήρωση των όρων της συνθήκης του Ουσί.
3. Από τις 20-8-1915 η κατοχή μετατρέπεται σε «occupatio de facto» και διαρκεί μέχρι την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης στις 24-7-1923, όταν τα νησιά παραχωρούνται οριστικά στην Ιταλία.
4. Από τις 24-7-1923 η κατοχή πλέον μετατρέπεται σε «νόμιμη» (οccupatio de jure) και τα νησιά θα αποτελέσουν κτήση (possedimonto) του Ιταλικού Βασιλείου και όχι αποικία (colonia), υπαγόμενα διοικητικά στο Υπουργείο Εξωτερικών και όχι στο Αποικιών. Η περίοδος αυτή τελειώνει το Νοέμβριο του 1943 με τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και την κατάληψη των νησιών από τους Γερμανούς.
Η ιταλική κυριαρχία στα Δωδεκάνησα, που θα σφραγίσει αποφασιστικά το χώρο και τους κατοίκους της περιοχής, μπορεί επίσης να περιοδολογηθεί σύμφωνα με ιστορικά κριτήρια, και συγκεκριμένα σύμφωνα με τους κύριους άξονες της ιταλικής πολιτικής στα νησιά του ιταλικού σχεδιασμού. Οι άξονες αυτοί ακολουθούν τις πολιτικές αλλαγές στην Ιταλία και εκφράζονται στο πρόσωπο των δύο κυριότερων διοικητών, οι οποίοι είχαν ευρύτατες αρμοδιότητες εξουσίας.
Η πρώτη περίοδος εκτείνεται από το 1912 μέχρι την οριστική παραχώρηση με την συνθήκη της Λοζάνης (1923).
Η δεύτερη περίοδος θα μπορούσε να ονομαστεί «περίοδος Mario Lago» (1923-1936), από το όνομα του μακροβιότερου διοικητή των νησιών, που ταυτίζεται με την άνοδο των φασιστών στην εξουσία.
Τέλος, η τελευταία περίοδος από το 1936 ως το 1943, θα μπορούσε να ονομαστεί «περίοδος De Vecchi» , από το όνομα του διοικητή και μέλους της Τετρανδρίας του Φασισμού, που συνδέεται με την ανάδειξη της αυτοκρατορικής φυσιογνωμίας του φασισμού και την ανακήρυξη του imperium.
2. Οι άξονες της ιταλικής πολιτικής στα νησιά
Η πόλη κάτω από τα κύματα: Παυλοπέτρι [Ντοκυμαντέρ του BBC]
Μία από τις αρχαιότερες βυθισμένες πόλεις,λίγα λεπτά από την Παντάνασσα στα Νότια της Λακωνίας, αναδημιουργήθηκε ψηφιακά, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας. Ένα λιμάνι, σπίτια με κήπους, ρούχα απλωμένα στις αυλές, δρόμοι και πλατείες, συνθέτουν μία πόλη με στοιχεία από τον αστικό τρόπο ζωής. Μόνο που εδώ μιλάμε για την εποχή του Χαλκού!το Παυλοπέτρι ήταν μια πόλη με άριστη ρυμοτομία, που περιλάμβανε ένα πολύ καλά κατασκευασμένο οδικό δίκτυο. Ανεξάρτητες και μη οικίες μέχρι και δύο ορόφων, συνυπήρχαν με δημόσια κτίρια. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι το πολύπλοκο σύστημα διαχείρισης του νερού που σύμφωνα με τα ευρύματα περιλάμβανε κανάλια και υδρορροές."Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για την αρχαιότερη βυθισμένη πόλη του κόσμου", δήλωσε ο Δρ. Τζον Χέντερσον, καθηγητής υποθαλάσσιας αρχαιολογίας του πανεπιστημίου του Νότινγχαμ.Αυτά που ανακάλυψαν ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Βρήκαν μια πόλη με κτίρια, πλατείες, δρόμους και μνημεία. Ο βυθός είναι γεμάτος με διασκορπισμένα αγγεία. Στην ίδια περιοχή εντοπίστηκε μεγάλο κτίριο, μήκους 35 μέτρων, που μάλλον αποτελούσε έδρα και κατοικία της πολιτικής ηγεσίας της πόλης.Οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν την απάντηση στο ερώτημα γιατί βυθίσθηκε η πόλη. Υπάρχουν τρεις θεωρίες. Η πρώτη είναι ότι ανέβηκε σταδιακά η στάθμη της θάλασσας, η δεύτερη ότιυποχώρησε το έδαφος και η τρίτη ότι βυθίσθηκε από τσουνάμι.
The city of Pavlopetri, underwater off the coast of southern Laconia in Peloponnese, Greece, is about 5,000 years old, and is the oldest submerged archeological town site. It is unique in having an almost complete town plan, including streets, buildings, and tombs. It was discovered in 1967 by Nicholas Flemming and mapped in 1968 by a team of archaeologists from Cambridge. The name Pavlopetri ("Paul's and Peter's", or "Paul's stone") is the modern name for the islet and beach, apparently named for the two Christian saints that are celebrated together; the ancient name or names are unknown.
It has at least 15 buildings submerged in 3 to 4 metres (9.8--13 ft) of water. The newest discoveries in 2009 alone cover 9,000 m2 (2.2 acres).
Earlier, the ruins were dated to the Mycenaean period, 1600-1100 BC. Later studies showed an older occupation date starting no later than 2800 BC, so it also includes early Bronze Age middle Minoan and transitional material.
It is now believed that the town was submerged around 1000 BC. The area never reemerged, so it was neither built-over nor disrupted by agriculture.
Although eroded over the centuries, the town layout is as it was thousands of years ago. The site is under threat of damage by boats dragging anchors, as well as by tourists and souvenir hunters.
The fieldwork of 2009 was largely to map the site. It is the first submerged town digitally surveyed in three dimensions. Sonar mapping techniques developed by military and oil prospecting organizations have aided recent work.
As of October 2009, four more fieldwork sessions are planned, also in collaboration with the Greek government as a joint project. Those sessions will do excavations. Also working alongside the archaeologists (from the University of Nottingham) are a team from the Australian Centre for Field Robotics, who aim to take underwater archaeology into the 21st century. They have developed several unique robots to survey the site in various ways. One of the results of the survey was to establish that the town was the centre of a thriving textile industry (from the many loom weights found in the site). Also many large pitharis pots (from Crete) were excavated, also indicating a major trading port.
17/10/12
Συνθήκη Κιουτσούκ Καϊναρτζή - Treaty of Küçük Kaynarca 1774
Με την ειρηνευτική συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή μεταξύ Ρωσίας και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας επισφραγίστηκε η λήξη του δαπανηρότατου πρώτου, επί Αικατερίνης Β΄, Ρωσοτουρκικού πολέμου (1768-1774). Υπήρξε απότοκη των, υπό το στρατάρχη Π.Α. Ρουμιάντσεφ, νικηφόρων στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Δούναβη και τη Βουλγαρία και της ήττας των Οθωμανών, οι οποίοι εξαναγκάστηκαν να ζητήσουν ειρήνη. Η συνομολόγηση της συνθήκης πραγματοποιήθηκε στις 10/21 Ιουλίου 1774 στο στρατόπεδο των ρωσικών δυνάμεων, που βρίσκονταν κοντά στο Κιουτσούκ Καϊναρτζή (Küçük Kaynarca), μικρό χωριό της Σιλιστρίας (σημ. Kaynardja, παραδουνάβια Βουλγαρία), από το οποίο έλαβε και την ονομασία της. Πρόκειται για την πιο φημισμένη ως προς τη μεθερμήνευση των όρων της συνθήκη –λόγω και της σκόπιμης αοριστίας πολλών σημείων της– και συγκαταλέγεται στις ευφυέστερες διπλωματικές ενέργειες της Ρωσίας. Η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή μαζί με την επακόλουθη συμπληρωματική, διασαφηνιστική σύμβαση του Αϊναλί Καβάκ (1779) αποδυνάμωσαν την ισχύ της Πύλης και ενίσχυσαν παντοιοτρόπως την επιρροή και τις δυνατότητες ανάμειξης της Ρωσίας στα εσωτερικά θέματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
2. Οι συντελεστές
Οι γενικές κατευθύνσεις για τους περιλαμβανόμενους όρους στη συνθήκη ειρήνης είχαν χαραχθεί υπό την εποπτεία του διπλωμάτη Ν.Ι. Πάνιν, ο οποίος ήταν επικεφαλής του Κολλεγίου των Εξωτερικών Υποθέσεων και δεξί χέρι της Αικατερίνης. Αποτύπωναν το χαρακτήρα της βαλκανικής πολιτικής στην οποία είχαν ρεαλιστικά συνυπολογιστεί οι κρίσιμοι παράγοντες της πολεμικής κατάστασης με τους Τούρκους, του διαμελισμού της Πολωνίας, των θέσεων της Αυστρίας και των εσωτερικών συνεπειών της εξέγερσης του Εμελιάν Πουγκατσόφ. Συνεπώς, το ρωσικό διπλωματικό δόγμα, που βασιζόταν στο τρίπτυχο «λιγότερες προσαρτήσεις, περισσότερες αυτονομίες και δυνητικότερες εσωτερικές αναμείξεις», αποτέλεσε το θεμέλιο νου των όρων που επέβαλε η Ρωσία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην οριστική άρθρωση των περισσότερο «ασαφών» όρων καίρια υπήρξε η συμβολή του Α.Μ. Ομπρεσκόβ, πρέσβη της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη. Η σύλληψη της ιδέας για τη θρησκευτική προστασία των χριστιανών υπηκόων του σουλτάνου, καθώς και η τελική διατύπωσή της [άρθρο 7], ανήκει στον Ομπρεσκόβ.1 Το ολιγόγραμμο και εκ πρώτης όψης αδιάγνωστο αυτό άρθρο αποτελεί, συνδυαστικά με το άρθρο 14, την κορωνίδα της πολιτικής διάνοιάς του και της διπλωματικής σπουδαιότητας της συνθήκης. Η συνθήκη επικυρώθηκε στις 15 Ιουλίου 1774, υπογεγραμμένη και σφραγισμένη από τους πληρεξούσιους της αυτοκράτειρας Αικατερίνης και του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Α΄, δηλαδή τον αρχιστράτηγο των ρωσικών δυνάμεων κόμη Πιότρ Ρουμιάντσεβ και το μεγάλο βεζίρη Μουσίν Ζαντέ Μεχμέτ Πασά. Τέθηκε σε ανέκκλητη ισχύ και άμεση εφαρμογή με την έγκριση της Αικατερίνης στις 11 Αυγούστου 1774.
3. Η γεωπολιτική σημασία
16/10/12
15/10/12
Η Κρίση Των Πυραύλων Στην Κούβα 1962 Ντοκυμαντέρ
Ο κόσμος θα τελειώσει με έναν ψίθυρο. Σιβυλλική ρήση, συμβολική αναπαράσταση ή απλή διαίσθηση; Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η φράση αυτή του T. S. Elliot παραλίγο να γίνει μια τραγική πραγματικότητα, τον Οκτώβρη του 1962, κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων της Κούβας. Όταν, στο αποκορύφωμα -ίσως- της ψυχροπολεμικής αναμέτρησης, οι δύο (πυρηνικές) υπερδυνάμεις τέθηκαν στην ύψιστη, πριν τον πόλεμο, κατάσταση επιφυλακής και οι στόλοι τους βρέθηκαν αντιμέτωποι, εκκρεμούντος ενός τελεσιγράφου, τότε θα χρειαζόταν, ενδεχόμενα, κάτι πολύ λιγότερο από έναν απλό ψίθυρο για να τελειώσει ο κόσμος.
Η κρίση, που έφερε την Υφήλιο στα πρόθυρα του θερμοπυρηνικού ολέθρου, εκτυλίχθηκε στην Κούβα, το μεγαλύτερο νησί (110.922τ.χλμ.) του συμπλέγματος των Αντιλλών, στην Κεντρική Αμερική, και καθόλου αναίτια. Με 10.822.000 κατοίκους και ιδιαίτερης γεωπολιτικής σημασίας, η Κούβα είχε, ανέκαθεν, ταραχώδη ιστορία. Λόγω της φυσικής της οχύρωσης αλλά και της, μόλις 90 μιλίων, απόστασής της από τις ακτές της Φλώριδας, αποτελούσε πάντα στόχο αποικιοκρατών και σταθερό σημείο αναφοράς της εξωτερικής πολιτικής των Η.Π.Α. στην Κεντρική και Λατινική Αμερική.
Από την 1η Γενάρη του 1959 η αμερικανόφιλη δικτατορία του Στρατηγού Μπατίστα αποτέλεσε οριστικά παρελθόν, μετά από επτά χρόνια εξουσίας. Η περίφημη κουβανέζικη Επανάσταση, το "Κίνημα της 26ης Ιουλίου" είχε θριαμβεύσει. Αδιαφιλονίκητος ηγέτης της Κούβας ήταν, πλέον, ο Φιντέλ Κάστρο, πλαισιωμένος από τον "Τσε", τον αδελφό Ραούλ και τους "Μπαρμπούδος" τους.
Αρχικά ο Κάστρο επέδειξε μετριοπαθή συμπεριφορά απέναντι στις Η.Π.Α. του Ν. Αϊζενχάουερ, και αντιμετωπίστηκε με τον ίδιο τρόπο. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στις Η.Π.Α., μετά από πρόσκληση της Ενώσεως Εκδοτών Τύπου τον Απρίλιο του 1959, διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους ότι η κυβέρνησή του δε θα συμπεριλάμβανε κομμουνιστές.
Όμως, από τα τέλη του 1959 ο «αριστερίζων» Κάστρο, επηρεασμένος τόσο από το μαρξιστή Γκεβάρα, όσο και από την αναπόδραστη ανάγκη της οικονομικής απεξάρτησης της χώρας του από την αμερικάνικη οικονομία, άρχισε προοδευτικά να προσανατολίζεται προς το μαρξισμό-λενινισμό και να χαράζει αντιαμερικανική πολιτική, επιλέγοντας την οδό της ευθείας ιδεολογικής σύγκρουσης με τις Η.Π.Α. Με διάγγελμά του προς τον κουβανέζικο λαό, την 2α Δεκέμβρη του 1961 ενέταξε επίσημα τη χώρα στο "κομμουνιστικό μπλοκ", αφού η ιδεολογική στροφή είχε συντελεστεί πολύ νωρίτερα.
Επιπλέον, με τον Τσε ως Πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας της Κούβας και -έπειτα- Υπουργό Βιομηχανίας, προχώρησε σε εθνικοποίηση αμερικάνικων επενδύσεων και εταιριών πετρελαίου, χωρίς την παραμικρή αποζημίωση.
Όλες οι ενέργειες του Κάστρο, με αποκορύφωμα την κατάληψη της Texaco, στις 29 Ιουνίου του 1960 και τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών Κούβας- Ε.Σ.Σ.Δ. για ανταλλαγή ρωσικού πετρελαίου με κουβανέζικη ζάχαρη, εξόργισαν την αμερικάνικη διπλωματία και οδήγησαν τον Πρόεδρο Αϊζενχάουερ στην απόφαση της κήρυξης της Κούβας σε οικονομικό αποκλεισμό με τη διακοπή του 95% των εισαγωγών κουβανέζικης ζάχαρης, στις 6 Ιουλίου του 1960. Με αφορμή το εμπάργκο, ο Τσε άδραξε την ευκαιρία και απόσπασε από τον Ν. Χρουστσόφ δέσμευση για εξαπόλυση σοβιετικών πυραύλων, σε περίπτωση αμερικάνικης επέμβασης στο νησί του Κάστρο. Τέλος, η διακοπή των διπλωματικών τους σχέσεων, στις 3 Ιανουαρίου 1961, επισφράγισε το χάσμα μεταξύ Η.Π.Α. και Κούβας.
Το κλίμα ήταν ιδανικό για την ενεργοποίηση της «επιχείρησης Mongoose» της CIA, το Νοέμβριο του 1961. Στόχος; η δολοφονία του Κάστρο.
Είναι σαφέστατο, λοιπόν, ότι η κρίση της Κούβας συνδέεται αιτιακά με ορισμένα διεθνή γεγονότα της περιόδου εκείνης. Επομένως πρέπει, στο σημείο αυτό, να ενταχτεί στα πλαίσια ενός γενικότερου ιδεολογικού status quo και να εξεταστεί σε συνάρτηση με τις τότε διεθνοπολιτικές ισορροπίες μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Υπό αυτό το πρίσμα, εξαιρετικής ιδεολογικοπολιτικής σημασίας γεγονός, αποτέλεσε η επιτυχής εκτόξευση του σοβιετικού δορυφόρου Sputnik, τον Οκτώβριο του 1957. Αυτή η επιτυχία της σοβιετικής τεχνολογίας σε συνδυασμό με την αποτυχία εκτόξευσης αμερικάνικου δορυφόρου, το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, επέφεραν σοβαρό πλήγμα καθώς και ιδεολογική σύγχυση στις συνειδήσεις του λαού και των ηγετών των Η.Π.Α. Επιπλέον, ενέτειναν την (μακαρθική) αντικομμουνιστική υστερία, πυροδότησαν νέα κούρσα εξοπλισμών και ανέδειξαν την προοπτική νέων διεθνών διενέξεων και συγκρούσεων μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 50, η Ε.Σ.Σ.Δ. αναπτυσσόταν οικονομικά με ρυθμούς ταχύτερους από ότι οι Η.Π.Α. Με τους ρυθμούς εκείνους, το σοβιετικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν θα υπερέβαινε το αντίστοιχο αμερικάνικο εάν η άνοδός του συνεχιζόταν μέχρι το 1984! Η αποδεδειγμένη αυτή υπεροχή της σοβιετικής οικονομίας ενίσχυσε περαιτέρω το άγχος και τις ανησυχίες των Αμερικάνων.
Το ολοένα εντεινόμενο αίσθημα ανασφάλειας και κατωτερότητας των αμερικάνων ψηφοφόρων έναντι των «κομμουνιστών», ως αποτέλεσμα των προαναφερθέντων, ανέδειξε ιδεολογικά κενά και οδήγησε στην εξουσία τους Δημοκρατικούς υπό την ηγεσία του, αναμφισβήτητα χαρισματικού, Τζ. Φ. Κέννεντυ. Ταυτόχρονα, επήλθε αλλαγή του δόγματος της αμερικάνικης εξωτερικής πολιτικής, ως -άλλωστε- και ιστορικά επιβεβλημένη. Το δόγμα των «μαζικών αντιποίνων» (massive retaliation) του Ντάλλες, Υπουργού Εξωτερικών του Αϊζενχάουερ, κρίθηκε αναποτελεσματικό. Αντικαταστάθηκε, λοιπόν, από την «ευέλικτη ανταπόδοση» (flexible response)του Μακναμάρα, Υπουργού Αμύνης του Κέννεντυ, με στόχο την απεξάρτηση της Ουάσιγκτον από το δίλημμα «υποχώρηση ή πυρηνικός όλεθρος» και την αποτελεσματική «αποτροπή» της πυρηνικής Ε.Σ.Σ.Δ.
Το έντονο ψυχροπολεμικό κλίμα της συγκεκριμένης περιόδου, επιβάρυνε σημαντικά η κατάρριψη ενός κατασκοπευτικού U-2 των Η.Π.Α. από τους Σοβιετικούς, το Μάιο του 1960.
Το ίδιο πολωτικά επέδρασε η κρίση του Βερολίνου, τον Ιούνιο του 1961. Η αντιπαράθεση Χρουστσόφ-Κέννεντυ για το καθεστώς του Δυτικού Βερολίνου οδήγησε στ του Τείχους, τον Αύγουστο του 1961 και κλιμάκωσε την ένταση μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.Εκείνο που έλειπε, πλέον, για να «ξεσπάσει η καταιγίδα», ήταν μια αφορμή.
Αναμφισβήτητα, η εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, τον Απρίλιο του 1962, έχει καταγραφεί ιστορικά ως η σημαντικότερη αφορμή της αποστολής των σοβιετικών πυραύλων από τον Χρουστσόφ. Το σχέδιο της CIA, που κληρονόμησε ο Κέννεντυ από τον Αϊζενχάουερ, προέβλεπε την εκπαίδευση 1.400 εξόριστων Κουβανών σε στρατόπεδο της Γουατεμάλα και την αποστολή τους στην Κούβα με στόχο την κατάληψη της εξουσίας και τη δολοφονία του Κάστρο. Απαραίτητη προϋπόθεση μιας επιτυχούς έκβασης ήταν η στήριξη των εισβολέων από τον κουβανέζικο λαό με τη μορφή γενικής λαϊκής σύρραξης, κάτι που δεν επιτεύχθηκε, λόγω και της δημοτικότητας του Κάστρο. Η εισβολή πραγματοποιήθηκε στον Κόλπο των Χοίρων και, έχοντας διαρρεύσει στους κουβανούς αξιωματούχους, κατέληξε σε παταγώδη αποτυχία. Παρόλα αυτά, έγινε ξεκάθαρα αντιληπτό σε όλο τον κόσμο ότι οι Η.Π.Α. θα μπορούσαν κάποια στιγμή στο μέλλον να εισβάλλουν «ανοιχτά» στο νησί του Κάστρο. Μια τέτοια προοπτική φαίνεται να τρομοκράτησε, τόσο τον ίδιο τον Κουβανό ηγέτη, ώστε να αναζητεί την υποστήριξη της «σοβιετικής αρκούδας» του Χρουστσόφ, όσο και τον τελευταίο, ώστε να την προσφέρει.
Ήδη από τα μέσα του καλοκαιριού του 1962, η Ε.Σ.Σ.Δ. άρχισε να εφοδιάζει την Κούβα με στρατό, όπλα, μαχητικά αεροσκάφη τύπου MIG, άρματα μάχης και άλλο πολεμικό υλικό. Το Σεπτέμβριο του 1962, με την οριστικοποίηση συμφωνίας μεταξύ Τσε και Χρουστσόφ στη Μόσχα, ο εξοπλισμός της Κούβας άρχισε να διευρύνεται. Στις 4 Σεπτέμβρη, ο Πρόεδρος Κέννεντυ αναγκάστηκε, να απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση προς τον Κάστρο, ο οποίος όχι μόνο την αγνόησε, αλλά έδωσε, στις 22 Σεπτέμβρη, άδεια στους Σοβιετικούς για την κατασκευή ναυτικής βάσης στην Κούβα.Επιπλέον, ως τα μέσα του Οκτώβρη, είχαν αποσταλεί στην Κούβα πύραυλοι εδάφους- αέρος, τύπου SAMs, 48 πύραυλου μέσου- ενδοηπειρωτικού βεληνεκούς, τύπου SS-4 (μπορούσαν να πλήξουν τις περισσότερες πόλεις των Η.Π.Α.), 48 ελαφρά βομβαρδιστικά IL-28, τακτικά πυρηνικά όπλα και πυρηνικές κεφαλές. Εκκρεμούσε μόνο η αποστολή 32 πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς (διηπειρωτικών), τύπου SS-5, βάσει της ρωσο-κουβανέζικης συμφωνίας.
Στις 14 Οκτώβρη του 1962 ένα κατασκοπευτικό U-2 των Η.Π.Α. φωτογράφησε υπό κατασκευή βάσεις ενδοηπειρωτικών πυραύλων στο κουβανέζικο νησί. Οι αμερικάνοι αξιωματούχοι, αφού συγκέντρωσαν έχοντας συγκεντρώσει περισσότερες πληροφορίες, ενημέρωσαν τον Πρόεδρο στις 16 του Οκτώβρη. Αυτός έσπευσε να συστήσει μια «εκτελεστική Επιτροπή» του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, απαρτιζόμενη από έμπειρους διπλωμάτες της εποχής του Τρούμαν και νεώτερους «ειδικούς». Μέλη της ομάδας αυτής ήταν, μεταξύ άλλων, οι Robert Kennedy, McNamara, McGeorge Bundy, Th. Sorensen, D. Acheson, P. Nitze, R. Lovett.Το πρώτο μέλημά της ομάδας ήταν η επιλογή της αμερικάνικης αντίδρασης. Εκφράστηκαν τρεις, κυρίως, απόψεις: α) να μείνουν οι Η.Π.Α. αδρανείς, β) να διεξαγάγουν αεροπορική επιδρομή --ιδέα, μεταξύ άλλων, και του Acheson--, γ) να εφαρμόσουν ναυτικό αποκλεισμό- ιδέα του McNamara. O Κέννεντυ, φοβούμενος την αποτυχία, την επικινδυνότητα αλλά και το πολιτικό κόστος ενός βομβαρδισμού, επέλεξε την τρίτη πρόταση. Με διάγγελμα προς τον αμερικάνικο λαό, στις 22 Οκτώβρη, ανακοίνωσε το ναυτικό αποκλεισμό της Κούβας, αποφεύγοντας, επιδέξια, τη λέξη «καραντίνα» ("quarantine"). Έτσι, το αμερικάνικο ναυτικό θα επιχειρούσε νηοψία σε οποιοδήποτε σοβιετικό καράβι πλησίαζε το νησί, αποτρέποντας τον περαιτέρω εξοπλισμό του. Περισσότερα από 180 πολεμικά πλοία των Η.Π.Α. ξεκίνησαν περιπολίες στην Καραϊβική. Από την πλευρά των Σοβιετικών, πυρηνικά υποβρύχια άρχισαν να πλέουν στην περιοχή. Η κατάσταση ήταν εξαιρετικά κρίσιμη.
Στις 24 του μήνα, σοβιετικά πλοία πλησίασαν το ναυτικό κλοιό. Η αγωνία εκατομμυρίων ανθρώπων εκτινάχτηκε στα ύψη. Αν τα πλοία των Σοβιετικών επιχειρούσαν να διαπεράσουν τη γραμμή του αποκλεισμού, οι αμερικάνικες δυνάμεις θα απαντούσαν, πρώτα με προειδοποιητικές βολές, και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, θα τα βύθιζαν. Ευτυχώς για όλους, τα σοβιετικά καράβια σταμάτησαν και υποβλήθηκαν σε έλεγχο. Την ίδια στιγμή, αφού ο Γ.Γ. του ΟΗΕ Ουίλ. Θαντ έστειλε σε Ουάσιγκτον, Μόσχα και Αβάνα πρόταση συμβιβασμού, διαμορφωμένη από 45 ανεξάρτητα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, ο Χρουστσόφ απεύθυνε πρόσκληση για έκτακτη σύνοδο Κορυφής, ενώ ο Κέννεντυ απαιτούσε την απομάκρυνση των SS-4, ως προϋπόθεση για κάτι τέτοιο.
Στις 26 Οκτώβρη, οι αμερικάνοι αξιωματούχοι έλαβαν επιστολή του Χρουστσόφ. Σύμφωνα με αυτήν, οι σοβιετικοί πύραυλοι δεν είναι επιθετικοί αλλά αμυντικοί και θα αποσύρονταν, μόνο εάν οι Η.Π.Α. δεσμεύονταν να μην εισβάλουν στην Κούβα.
Την επόμενη μέρα η κρίση επιδεινώθηκε. Ένα αμερικάνικο U-2 καταρρίφθηκε πάνω από την Κούβα. Οι Αμερικάνοι ετοιμάστηκαν να ανταποδώσουν όσο οι Σοβιετικοί «ακόνιζαν τα (πυρηνικά) ξίφη τους». Την ίδια μέρα, ένα αμερικάνικο κατασκοπευτικό αεροσκάφος ενεπλάκη σε αερομαχία με σοβιετικό MIG μέσα σε σοβιετικό εναέριο χώρο. Στο μεταξύ, μια δεύτερη επιστολή του Χρουστσόφ είχε φτάσει στο Λευκό Οίκο. Πρότεινε ως αντάλλαγμα για τη ρωσική υποχώρηση, εκτός της δέσμευσης για μη επέμβαση, την απομάκρυνση των (αντίστοιχων με τους σοβιετικούς) πυραύλων Jupiter από την Τουρκία. Ο τελευταίος ρωσικός όρος ήταν απρόσμενα βολικός για την αμερικάνικη διπλωματία, αφού το νέο διηπειρωτικό πυρηνικό πρόγραμμα των Η.Π.Α. είχε ήδη καταστήσει τους Jupiter περιττούς.
Στις 28 Οκτώβρη 1962, μετά από μυστικές διαβουλεύσεις και σκληρές διαπραγματεύσεις, Κέννεντυ και Χρουστσόφ κατέληξαν στην ακόλουθη συμφωνία: Η Ε.Σ.Σ.Δ. θα απέσυρε τους πυραύλους αλλά και τις σημαντικότερες συμβατικές στρατιωτικές της δυνάμεις, ενώ οι Η.Π.Α. θα αναλάμβαναν τη δέσμευση να μην επιτεθούν στο νησί του Κάστρο. Η απόσυρση των Jupiter συμπεριλήφθηκε στην συμφωνία αλλά ως μυστική ρήτρα. Την ίδια μέρα ξεκίνησε η αποχώρηση των σοβιετικών πλοίων.
Τα σύννεφα άρχισαν να διαλύονται. Στις 20 Νοεμβρίου διακόπηκε ο ναυτικός αποκλεισμός της Κούβας καθώς συνεχιζόταν η εκκένωσή της από τα σοβιετικά επιθετικά όπλα. Πρόβλημα εμφανίστηκε με μερικά βομβαρδιστικά IL-28, που η ρωσο-κουβανέζικη πλευρά θεωρούσε αμυντικά. Μετά από δέκα μέρες σκληρών διαπραγματεύσεων, όμως, απομακρύνθηκαν και αυτά επίσης.
Το γεγονός αυτό προκάλεσε τόσο την απογοήτευση του λαού της Κούβας όσο και του ηγέτη της, που ένιωσαν κυριολεκτικά προδομένοι από το "Ρώσο Αδερφό".
Σε μια προσπάθεια αποτίμησης της κρίσης που σκόρπισε άγχος και αγωνία σε εκατομμύρια ανθρώπων ανά τον κόσμο, είναι τουλάχιστον ενδιαφέρουσα η διακινδύνευση ορισμένων σκέψεων, ακόμη και συμπερασμάτων.
Ένα πρώτο ερώτημα που τίθεται από την αλληλουχία των γεγονότων, σχετίζεται με τα κίνητρα των μεγάλων πρωταγωνιστών της κρίσης: του Χρουστσόφ και του Κέννεντυ.
Από τους δύο, ο πλέον «ιδιόρρυθμος» ήταν σίγουρα ο Χρουστσόφ. Έχοντας επιδείξει, από το 1956, ρεβιζιονιστική διάθεση σε ό,τι αφορά τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική του, απέδειξε ταυτόχρονα πως είναι δεξιοτέχνης στις στρατηγικές απειλές και στις διπλωματικές μπλόφες. Στο πρόσωπο του Κάστρο είδε έναν αληθινό Επαναστάτη καθώς και μια «χρυσή» ευκαιρία της διάδοσης του κομμουνισμού και της καταπολέμησης του ιμπεριαλισμού των Η.Π.Α. και σε άλλες χώρες της αμερικάνικης ηπείρου. Ταυτόχρονα, βρήκε τον τρόπο να επιχειρήσει για να ανατρέψει την πυρηνική ισορροπία υπέρ της Ε.Σ.Σ.Δ. με χαμηλό κόστος,αλλά και να ασκήσει πίεση στον Κέννεντυ για το θέμα του Βερολίνου. Παρ' όλα αυτά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι ο Χρουστσόφ δε θα προκαλούσε πυρηνικό ολοκαύτωμα χάριν της Κούβας.
Από την άλλη πλευρά, ο Κέννεντυ τήρησε μια αξιοπερίεργη, κυκλοθυμική ίσως, συμπεριφορά, εναλλαγής ρεαλισμού και συναισθηματισμού. Ενώ, δηλαδή, εμφανίστηκε ακραίος και ανυποχώρητος ("brinkmanship"), ταυτόχρονα, είχε πλήρη επίγνωση της επικινδυνότητας της κατάστασης. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται με τη δήλωση: «Ξέρω τους αριθμούς, 100 εκατομμύρια θα πεθάνουν μέσα σε μία μόνο μέρα και 24 εκατομμύρια εδώ». Εξάλλου, ο ρεαλισμός και η ψυχραιμία του Κέννεντυ φάνηκαν, τόσο από το γεγονός της απόρριψης της επιλογής του αεροπορικού βομβαρδισμού ή «ενός αντίστροφου Purl Harbor με αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια κοινή γνώμη», όπως έλεγε, όσο και από το γεγονός ότι δεν ήθελε να πληγεί το κύρος του Χρουστσόφ, από φόβο (κυρίως) μην τον εξωθήσει στα άκρα. Για το λόγο αυτό, αποδέχθηκε να αποσύρει τους πυραύλους Jupiter από την Τουρκία.24
Στο σημείο αυτό, για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και ερμηνεία της συμπεριφοράς των δύο ηγετών, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και η θεωρία των Pierre Accoce και Pierre Rentchnick. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, την οποία διατυπώνουν στο βιβλίο τους «Αυτοί οι άρρωστοι που μας κυβερνούν», επιχειρούν να συνδέσουν τις συμπεριφορές και τα κίνητρα σημαντικών πολιτικών της Ιστορίας με ψυχοπαθολογικά τους προβλήματα. Στην προκείμενη περίπτωση, υποστηρίζεται η πιθανότητα του να επηρεάστηκαν- σε ό,τι αφορά στη στάση που τήρησαν κατά τη διάρκεια της Κρίσης- αφενός ο Κέννεντυ από τη Νόσο του ’ντισον και από ψυχονευρώσεις, από τις οποίες φαίνεται να έπασχε, αφετέρου ο Χρουστσόφ από αρτηριοσκλήρωση, μανιοκαταθλιπτική ψύχωση και σωρεία εγκεφαλικών και καρδιακών επεισοδίων.
Το άλλο σημαντικό ερώτημα που ανακύπτει από τη μελέτη της Κρίσης των Πυραύλων της Κούβας, είναι το ποιος βγήκε νικητής από τη συγκεκριμένη αναμέτρηση.
Κατά μία άποψη, κερδισμένος ήταν ο Κέννεντυ, αφού υποχρέωσε τελικώς τον Χρουστσόφ να αποσύρει τους SS-4 από την Κούβα. Με αυτόν τον τρόπο απέτρεψε την στρατιωτική γιγάντωση ενός γείτονα και ιδεολογικού αντιπάλου των Η.Π.Α. και διατήρησε την πυρηνική ισορροπία υπέρ των τελευταίων.
Σύμφωνα με την αντίθετη άποψη, νικητής της σύγκρουσης αναδείχτηκε ο Σοβιετικός ηγέτης. Η στρατιωτική και διπλωματική του μπλόφα πέτυχε: έκανε επίδειξη ισχύος, απέσπασε δέσμευση μη επέμβασης των Η.Π.Α. στο νησί των «Μπαρμπούδος» και προκάλεσε το «ξήλωμα» των αντίστοιχων αμερικάνικων πυραύλων από την Τουρκία.
Η αλήθεια φαίνεται να βρίσκεται κάπου ανάμεσα, καθώς εκφράστηκαν και αντίθετες απόψεις. Κάποιοι ιστορικοί και πολιτικοί αναλυτές, επιχείρησαν, αρκετά πειστικά, να συνδέσουν την έκβαση του προκείμενου ζητήματος, τόσο με τη δολοφονία του Αμερικάνου Προέδρου, το 1963, όσο και με την απομάκρυνση του Σοβιετικού ηγέτη από την εξουσία, το 1964.
Αναμφίβολα, η κρίση των πυραύλων της Κούβας θα μπορούσε να αποτελέσει το «τέλος της Ιστορίας» (και με πολύ δραματικότερο τρόπο από αυτόν που περιέγραψε ο Φουκουγιάμα στο ομώνυμο βιβλίο του). Ευτυχώς κάποιοι, με πρώτους τους ίδιους τους πρωταγωνιστές του «θρίλερ», το αντιλήφθηκαν και εργάστηκαν προς την κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης του ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού. Ο Κέννεντυ, με την ομιλία του στο American University, την άνοιξη του 1963, έθεσε τα θεμέλια και ο Χρουστσόφ, με την, για πρώτη φορά χωρίς κυνικά σχόλια, μετάφραση της ομιλίας του από την Pravda (το επίσημο όργανο του Κ.Κ.Σ.Ε.), ανταποκρίθηκε. Σηματοδοτήθηκε έτσι μια μίνι-ύφεση στις σχέσεις των δύο υπερδυνάμεων, που οδήγησε στην εγκατάσταση της «κόκκινης γραμμής» ανάμεσα σε Λευκό Οίκο και Κρεμλίνο (για την άμεση επικοινωνία σε περίπτωση παρόμοιων κρίσεων), και στην υπογραφή των Συμφωνιών για τον έλεγχο των πυρηνικών εξοπλισμών.Ευτυχώς υπάρχουν στιγμές στην ανθρώπινη Ιστορία, που οι άνθρωποι διδάσκονται από τα λάθη τους.
Χάρης Θ. Κουροπαλάτης
e-telescope.gr
Η Ελληνική εξωτερική πολιτική πριν το 1936
 |
| Το αίτημα της διαβαλκανικής συνεννόησης. Συγκέντρωση υπέρ του βασιλιά Γεωργίου Β' και του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά. Αθήνα, Φωτογραφικό Αρχείο Πολεμικού Μουσείου , αρ. εισ. 0169.© Πολεμικό Μουσείο, Αθήνα. |
Η αποδυναμωμένη διεθνώς και εξαρτημένη οικονομικά Ελλάδα στη δεκαετία του '20 αντιμετώπισε τεράστιες δυσκολίες προκειμένου να διέλθει με επιτυχία την πολλαπλά βεβαρημένη συγκυρία, που σημαδεύτηκε εκτός των άλλων από την οικονομική κρίση του '29 και την άνοδο του φασισμού στην Ευρώπη. Η σύναψη μίας σειράς συμφώνων φιλίας και η συμμετοχή στην πορεία της διαβαλκανικής συνεννόησης αποτέλεσαν τους βασικούς άξονες πάνω στους οποίους κινήθηκε η ελληνική διπλωματία.
Από την άλλη πλευρά, οι επαφές με τις Μεγάλες Δυνάμεις συνέχιζαν να εγγράφονται στο πλαίσιο της τήρησης "ίσων αποστάσεων", με την Αγγλία να διατηρεί ένα μικρό προβάδισμα, έως τουλάχιστον το 1935, που σχετιζόταν και με τους οικονομικούς δεσμούς της χώρας. Η ελληνική εξωτερική πολιτική κατά την περίοδο 1936-1944 χαρακτηρίστηκε από μια κινητικότητα και ρευστότητα σε όλα τα επίπεδα: πολιτική συμμαχιών, αναζήτηση μορφών συλλογικής ασφάλειας, σχέσεις με τις γείτονες χώρες και τις Μεγάλες Δυνάμεις στο διεθνή χώρο. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου κληρονόμησε δομές και υποχρεώσεις στο επίπεδο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής, τις οποίες δήλωσε πως θα διατηρούσε και θα ενίσχυε με νέες πρωτοβουλίες.
Το αίτημα της διαβαλκανικής συνεννόησης
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 η ελληνική εξωτερική πολιτική κινήθηκε σε δύο συμπληρωματικά επίπεδα:
α. Στο βαλκανικό χώρο, οι προσπάθειες για την επίτευξη συνεννόησης μεταξύ των κρατών της βαλκανικής χερσονήσου τοποθέτησαν την Ελλάδα στο κέντρο της προσπάθειας για τη διαμόρφωση ενός συστήματος διαβαλκανικής συλλογικής ασφάλειας, το οποίο προβλήθηκε ως βιώσιμη λύση για τη σταδιακή αποσταθεροποίηση του ευρωπαϊκού συστήματος στη δεκαετία του 1930. Το αίτημα της αναζήτησης ενός ευρύτερου συστήματος διακρατικής συνεργασίας, υιοθετήθηκε από τέσσερις βαλκανικές κυβερνήσεις (Ελλάδας, Γιουγκοσλαβίας, Τουρκίας, Ρουμανίας), οδήγησε σε μία σειρά επιμέρους συνεννοήσεων και επισφραγίστηκε από το βαλκανικό σύμφωνο του 1934.
β. Ειδικά μετά το 1933, η Ελλάδα προσπάθησε να κρατήσει πολιτική "ίσων αποστάσεων", αποφεύγοντας κάθε ενέργεια που θα διατάραζε την ισορροπία απέναντι στα δύο διαγραφόμενα ευρωπαϊκά στρατόπεδα (Ιταλία-Γερμανία, Βρετανία-Γαλλία). Στο πλαίσιο μιας προσεκτικής εξωτερικής πολιτικής, η Ελλάδα διατήρησε σχέσεις φιλίας και συνεργασίας με τα δύο φασιστικά καθεστώτα (της ναζιστικής Γερμανίας και της φασιστικής Ιταλίας), αλλά παράλληλα καλλιέργησε κλίμα συνεννόησης με τη Βρετανία, αναγνωρίζοντας τα συμφέροντα της τελευταίας στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου.
Η διαβαλκανική προσέγγιση
Τα βαλκανικά κράτη επέδειξαν έντονο ενδιαφέρον για την εξεύρεση μορφών συλλογικής αντιμετώπισης διεθνών προβλημάτων. Η οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 1929 και απλώθηκε σε όλη την Ευρώπη ως τις αρχές της δεκαετίας του 1930 οδήγησε σε μείωση της αγοραστικής δύναμης των βαλκανικών χωρών και σε προστατευτισμό, επηρεάζοντας αρνητικά τις οικονομίες των κρατών της κεντρικής και νότιας Ευρώπης. Στο πλαίσιο αναζήτησης λύσεων, η Ρουμανία και η Γιουγκοσλαβία συμμετείχαν σε μία διεθνή συνδιάσκεψη με σκοπό τη δημιουργία ενός συστήματος οικονομικής συνεργασίας ανάμεσα σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης και της Βαλκανικής.
Παράλληλα, η δυνατότητα μιας Βαλκανικής Συνομοσπονδίας με τη συμμετοχή όλων των κρατών της χερσονήσου εξετάστηκε σοβαρά σε μία σειρά συνδιασκέψεων στις αρχές της δεκαετίας του 1930. Η ελληνική κυβέρνηση διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στη σύγκληση της πρώτης συνδιάσκεψης (Αθήνα, Οκτώβριος 1930). Ως το 1933 τα βαλκανικά κράτη θεσμοποίησαν ετήσιες συνδιασκέψεις (Κωνσταντινούπολη, Οκτώβριος 1932, Βουκουρέστι, Οκτώβριος 1933, Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 1933), με απώτερο στόχο την ενίσχυση της διαβαλκανικής συνεργασίας, την επίλυση ενδοβαλκανικών διαφορών και τη διαμόρφωση ενός συνασπισμού κρατών ως πόλο σταθερότητας στο ευρωπαϊκό σύστημα.
Το Βαλκανικό Σύμφωνο
H ατμόσφαιρα ενδοβαλκανικής σύμπνοιας που επικράτησε στις συνεννοήσεις της περιόδου 1932-34 δεν απέτρεψε την κατάδειξη της περιορισμένης εμβέλειας του βαλκανικού συμφώνου στην ευρωπαϊκή κλίμακα. Η ανάδυση μίας σειράς κεντρόφυγων δυνάμεων στους επιμέρους συμβαλλόμενους διέβρωσε από πολύ νωρίς τις μικρές κατ' ουσία δυνατότητες αποδοχής και παγίωσης αυτών που είχαν συμφωνηθεί. Η Γιουγκοσλαβία, φανερά δυσαρεστημένη προσπάθησε να έλθει σε επαφή με τη Βουλγαρία, ενώ η 'Αγκυρα έτεινε να αυξήσει τους δεσμούς της με το Βελιγράδι.
Η Ελλάδα, από την πλευρά της, κατέστησε σαφές ότι δε θα δεσμευόταν από το σύμφωνο σε περίπτωση που κάποιο άλλο κράτος-μέλος δεχόταν επίθεση από τρίτη Δύναμη. Δεσμευμένη από το ελληνοϊταλικό σύμφωνο του 1928, ήθελε να αποφύγει την εμπλοκή της σε ενδεχόμενη σύγκρουση με την Ιταλία, σε περίπτωση που η τελευταία ερχόταν σε ρήξη με τη Γιουγκοσλαβία ως αποτέλεσμα των ήδη τεταμένων σχέσεων των δύο χωρών από τα τέλη της δεκαετίας του 1920.
13/10/12
Διωγμοί Ελληνικών πληθυσμών στα Βουλγαρικά παράλια του Εύξεινου Πόντου, 1906
 |
| Ιερείς της Ορθόδοξης Βουλγαρικής Εξαρχίας περιστοιχισμένοι από αντάρτες του EMEO-VMRO |
1. Στόχοι και μέσα της βουλγαρικής αφομοιωτικής πολιτικής (1885-1904)
Μετά την προσάρτηση της υπό οθωμανικό έλεγχο αυτόνομης επαρχίας της Ανατολικής Ρωμυλίας στη Βουλγαρική ηγεμονία (1885) επιδιώχθηκε η αφομοίωση του ελληνικού στοιχείου με διάφορους τρόπους. Η Βουλγαρική αφομοιωτική πολιτική εφαρμόστηκε κυρίως από το Εθνικό Φιλελεύθερο Κόμμα, που συνδύαζε εθνικιστική και φιλελεύθερη ιδεολογία, στηριζόταν σε διάφορα πατριωτικά σωματεία και κυβέρνησε τη χώρα κατά τα χρονικά διαστήματα 1886-1894 και 1903-1908. Η αφομοιωτική διαδικασία κατευθύνθηκε από την κυβέρνηση και την κεντρική διοίκηση και εκδηλώθηκε στην εκπαίδευση, στη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού, στο στρατό και στα εκκλησιαστικά ζητήματα.1
Για το σκοπό αυτό το Βουλγαρικό κράτος έλαβε μια σειρά από μέτρα, όπως:
Α) Το διάταγμα που αφορούσε στην εφαρμογή του άρθρου 10 του νόμου Ζίφκωφ «περί δημοσίας εκπαιδεύσεως» του 1891. Σύμφωνα με αυτό το άρθρο, «τα τέκνα των Βουλγάρων υπηκόων των διαφόρων χριστιανικών ομολογιών λαμβάνουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευσή τους στη βουλγαρική γλώσσα». Ο νόμος Ζίφκωφ σήμαινε κατάργηση κυρίως της ελληνικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Λόγω των έντονων διαμαρτυριών, τόσο των ελληνικών κοινοτήτων και των εκκλησιαστικών αρχών όσο και των διπλωματικών πρακτόρων της Ελλάδας, το άρθρο 10 δεν εφαρμόστηκε στα ελληνικά σχολεία πριν από το Σεπτέμβριο του 1906.2
Β) Οι βουλγαρικές αρχές αρνούνταν να αναγνωρίσουν τις ελληνικές ορθόδοξες κοινότητες ως νομικά πρόσωπα, με συνέπεια τη δήμευση κοινοτικών περιουσιών και την αρπαγή πατριαρχικών εκκλησιών. Κατά τη δεκαετία του 1890 πατριαρχικοί ναοί, μοναστήρια, εκκλησιαστική και κοινοτική περιουσία των Ελλήνων σε διάφορες περιοχές της Βουλγαρίας καταλαμβάνονται και δεν επιστρέφονται ποτέ.3
Η άνοδος του Βουλγαρικού εθνικισμού στα τέλη του 19ου αιώνα, τα καταπιεστικά μέτρα σε βάρος των Ελλήνων και η κορύφωση της ελληνοβουλγαρικής αντιπαλότητας στη Μακεδονία οδηγούν στους ανθελληνικούς διωγμούς του 1906. Κατά τη δεύτερη διακυβέρνηση του Εθνικού Φιλελεύθερου Κόμματος (1903-1908), η μείωση των εισοδημάτων των εργατών προκάλεσε εργατικές απεργίες, φοιτητικά συλλαλητήρια και αναταραχές στα αστικά κέντρα, που κορυφώθηκαν με τους ανθελληνικούς διωγμούς του καλοκαιριού του 1906.4
2. Οι ανθελληνικές διώξεις του 1906
Οι κυβερνητικές εφημερίδες ήδη από το 1905 προετοίμαζαν το έδαφος για ανθελληνικές διώξεις, εξάπτοντας τα πνεύματα. Επιπλέον, ο ανθελληνικός διωγμός που οργανώθηκε το 1905 στη Ρουμανία με απελάσεις Ελλήνων εμπόρων, συλλαλητήρια και λεηλασίες ελληνικών καταστημάτων, συντέλεσε στην οργάνωση ανάλογων διωγμών στη Βουλγαρία.5
Προοίμιο των βίαιων γεγονότων του καλοκαιριού του 1906 ήταν τα γεγονότα της Βάρνας τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου. Στα τέλη Απριλίου, όταν έγιναν τα εγκαίνια του λιμανιού της Βάρνας, Βούλγαροι μαθητές προκάλεσαν καταστροφές στην ελληνική συνοικία, ενώ ανάλογα επεισόδια επαναλήφθηκαν κατά τη γιορτή των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου.6
Στις αρχές Ιουνίου του 1906 παρεμποδίζεται από τις βουλγαρικές αρχές η άφιξη του νέου πατριαρχικού μητροπολίτη Βάρνας Νεόφυτου, ενώ κατά την επάνοδό του λιθοβολήθηκε και εξυβρίστηκε από τον όχλο, όταν προσπάθησε να προσεγγίσει το λιμάνι της πόλης. Μάλιστα, ο εξαγριωμένος όχλος έφτασε μέχρι το σημείο να περιφέρει στην πόλη ένα γαϊδουράκι, με κάλυμμα στην πλάτη του πάνω στο οποίο ήταν γραμμένες με λατινικά στοιχεία οι λέξεις: “Metropolit Gaïdouris, Elenus, Elada”. Χαρακτηριστικό των ακροτήτων που έγιναν ήταν η κυκλοφορία αργότερα ενός εικονογραφημένου δελταρίου με φωτογραφία του εν λόγω γάιδαρου και λεζάντα: «Η υποδοχή του Μητροπολίτη Βάρνας».7
Ζητείται Πατρίς...
Πολύ συχνά πιπιλάμε την λέξη φιλότιμο και παλικαριά αλλά κατ’ ουσία τις δύο αυτές έννοιες τις έχουμε βγάλει από το κύτταρό μας μια και καλή. Είμαστε πλέον ένας λαός πλαδαρός, τεμπέλης και ασυνείδητος. Πρέπει να το χωνέψουμε ότι είμαστε πλέον ένας επικίνδυνος λαός. Ένας λαός που αποτελείται από εκατομμύρια άτομα που δεν θέλουν να είναι λαός. Θέλει ο καθένας από μόνος του και ο καθένας για την πάρτη του. Η κοινή συνείδηση και η κοινή δικαιοσύνη δεν έχουν θέση πια σε αυτό το κομμάτι γης. Με την καραμέλα του κατατρεγμένου, του ξενιτεμένου, του εξορισμένου, του καταπιεσμένου, ξεχάσαμε να δημιουργήσουμε κάτι καινούργιο, κάτι που θα είναι η συνέχεια όλων αυτών που άλλοι έκαναν πριν από μας.
Στοχεύσαμε στο μηνιάτικο. Στοχεύσαμε στην απόκτηση προσωπικού πλούτου. Στοχεύσαμε στο Εγώ. Ως μέσο είχαμε τον εγωκεντρισμό μας και μία αλαζονεία μικροαστική. Τα αποκτήσαμε όλα τα παραπάνω, αλλά ένα κλικ στην ιστορία του κόσμου μάς απέδειξε ότι τελικά δεν ήμαστε αλυσίδα αλλά κρίκοι ξέχωροι, ο καθένας ακουμπισμένος εκεί που τον βόλευε. Δεν ενώνεται η αλυσίδα για να σύρει αυτή την χώρα από τον βόθρο που έχει πέσει. Και κανείς άλλος δεν φταίει για αυτό παρά όλοι μας, ως άτομα ο καθείς ξεχωριστά. Αποσπαστήκαμε ο ένας από τον άλλον, σιχαθήκαμε ο ένας τον άλλον και αν δούμε ένα άνοιγμα αντί να ενωθούμε με τον διπλανό θα το χρησιμοποιήσουμε για να εκμεταλλευτούμε τον δικό του χώρο. Να τον κατακτήσουμε.
Δεν αντέγραψε εμάς η εξουσία, εμείς την αντιγράψαμε. Όταν την βλέπαμε να βιάζει και να εξολοθρεύει τα μικρά και ασήμαντα που για γενιές ολόκληρες ήταν πατρίδα, δεν της κόψαμε το κεφάλι παρά αντιγράψαμε τους τρόπους για να εξουσιάσουμε- εμείς οι μικροί δικτάτορες- όλο και περισσότερο χώρο τόσο όσο να νιώθουμε πιο πολύ άτρωτοι, πιο πολύ, στην μοναχικότητά μας, ασφαλείς. Έτσι μικρύναμε εμείς ως άτομα και μετέπειτα ως λαός. Έτσι καταφέραμε να θεωρούμε ότι γίναμε σπουδαίοι αλλά απάτριδες πλέον. Εμείς δεν κυνηγηθήκαμε, δεν ξεριζωθήκαμε, δεν πολεμήσαμε, δεν εξοριστήκαμε. Ως ελεύθεροι και αλαζόνες, ο καθένας μοναχός, καταφέραμε αυτό που δεν κατάφερε κανείς ανθέλληνας που πέρασε από αυτόν τον τόπο. Να φέρουμε τα σύνορα μέχρι εκεί που φθάνει η ανάσα του καθένα μας.
Simple Man
12/10/12
Friedrich Wilhelm Nietzsche Ντοκυμαντέρ
Νεανικά χρόνια (1844-1864)
10/10/12
Οικονόμου Αντώνης (1785-1821) - Καπετάν Οικονόμου
Υδραίος πλοίαρχος και φιλικός, αρχηγός της επανάστασης στην Ύδρα. Ο Οικονόμου είχε δικό του πλοίο, μια σκούνα, αλλά ναυάγησε κάπου κοντά στο Γιβραλτάρ και τότε αποφάσισε να πάει στην Πόλη, για να δανειστεί από ομογενείς και να χτίσει καινούργιο πλοίο. Εκεί συναντήθηκε με τον φλογερό Παπαφλέσσα, ο οποίος τον μύησε στην Φιλική Εταιρεία, με την πεποίθηση πως ο καπετάν Οικονόμου ήταν άξιος να ξεσηκώσει την Ύδρα, αφού ήταν γνωστό ότι η συντηρητική αριστοκρατία που κυβερνούσε το νησί, δεν θα το αποτολμούσε.
Όταν ξέσπασε η επανάσταση στον Μοριά, ο καπετάν Οικονόμου είχε πολλούς φίλους και συνεργάτες στην Ύδρα, μερικοί από τους οποίους ήταν Μοραΐτες, όπως ο Γ. Αγαλλόπουλος από τον Μυστρά, ο Π. Μαρκέζης από την Κυνουρία, ο Σπ. Σπηλιωτόπουλος από τη Δημητσάνα και άλλοι. Και είχε στρατολογήσει 500 άνεργους ναύτες, για να πάει τάχα να πολεμήσει στον Μοριά.
Όμως, το βράδυ της 27ης Μαρτίου ξεσήκωσε το νησί και κατέλαβε τα πλοία των προκρίτων, τα οποία ήταν δεμένα και δεν ταξίδευαν λόγω της ανεργίας μετά τους ναπολεόντιους πολέμους. Ο αιφνιδιασμός του Οικονόμου εκείνο το βράδυ πέτυχε και σύσσωμος ο λαός τάχθηκε στο πλευρό του. Την άλλη μέρα οι επαναστάτες κατέλαβαν την καγκελαρία – το διοικητήριο – και εκδίωξαν τον κυβερνήτη Νικ. Κοκοβίλα, που ήταν διορισμένος από την Πύλη. Οι πρόκριτοι αναγκάστηκαν στη συνέχεια να δώσουν χρήματα για τον αγώνα και να αναγνωρίσουν ως κυβερνήτη του νησιού τον Οικονόμου.
Στη συνέχεια άρχισαν οι ετοιμασίες για την έξοδο της Ύδρας στον Αγώνα. Αλλά η δοξολογία για την επίσημη πια συμμετοχή της Ύδρας στην επανάσταση έγινε στις 15 Απριλίου, δηλαδή με μεγάλη καθυστέρηση κι αφού πια είχαν επαναστατήσει τα άλλα δύο ναυτικά νησιά, οι Σπέτσες και τα Ψαρά, τα οποία ανέλαβαν αμέσως δράση. Η σημαντικότερη επιχείρηση που έγινε μετά τις 15 Απριλίου, ήταν η εκστρατεία για την απελευθέρωση της Χίου, με την ελπίδα πως η πλούσια Χίος θα επωμιζόταν στη συνέχεια μέρος από τα οικονομικά βάρη, που μέχρι τότε σήκωναν οι πλούσιοι πρόκριτοι της Ύδρας. Η εκστρατεία απέτυχε, διότι οι Χιώτες δε θέλησαν να επαναστατήσουν. Όμως, οι Υδραίοι συνέλαβαν κάποιο καράβι με μωαμεθανούς, που πήγαιναν ως προσκυνητές στη Μέκκα, κατέσφαξαν τους επιβαίνοντες και άρπαξαν τους θησαυρούς και τα χρήματα που βρήκαν. Αυτή η λεία στάθηκε αιτία να χάσει ο Οικονόμου τη δημοτικότητά του και τη λαϊκή υποστήριξη, όταν θέλησε να επιβάλει στους ναύτες να παραδώσουν τη λεία, για να μοιραστεί σύμφωνα με τον κανονισμό. Ο Λάζαρος Κουντουριώτης, ο πλουσιότερος και ισχυρότερος πρόκριτος, με διαβήματα προς τον κυβερνήτη επέμενε να εφαρμοστεί ο κανονισμός διανομής της πολεμικής λείας, για να πάρει και η πατρίδα το μερίδιό της. Οι ναύτες, μαθημένοι στην πειρατεία, αντέδρασαν δυναμικά. Και οι πρόκριτοι που καιροφυλακτούσαν, βρήκαν την ευκαιρία να κτυπήσουν.
Islam The Untold Story
Islam: The Untold Story is a documentary film written and presented by the English novelist and popular historian Tom Holland.[1] The documentary is an exploration into the origins of Islam, an Abrahamic religion that developed in Arabia in the 7th century; it critiques the orthodox Islamic account of this history, claiming that this traditional story lacks sufficient supporting evidence. It was commissioned by the British television company Channel 4 and first broadcast in August 2012. Its release followed the publication of Holland's In the Shadow of the Sword: The Battle for Global Empire and the End of the Ancient World (2012), which also discussed the rise of the Arab Empire and the origins of Islam.
Holland claimed there was little hard evidence for the origins of Islam and asked why it took several decades after the death of Muhammad for his name to appear on surviving documents or artefacts. Arguing that there was little evidence for how the faith was born, he suggested that the city of Mecca may not have been the real birthplace of Muhammad and Islam, and – while not disputing Muhammad's existence as a real historical figure – posited that much of the Islamic origin myth was later developed in the early years of the Arab Empire.
Upon release, the documentary proved controversial. Mainstream media reception was mixed, but it provoked criticism from figures within the United Kingdom's Islamic community who argued that Holland ignored the evidence that supported the orthodox account of early Islamic history. Ofcom and the broadcaster Channel 4 received an estimated 1200 complaints regarding the program.[2] Fearing violent retaliation from militant Muslims, Channel 4 cancelled a public screening of the documentary.(wikipedia)
