Παρθενώνας

Ο ναός που οι Αθηναίοι αφιέρωσαν στην προστάτιδα της πόλης τους, Αθηνά Παρθένο, είναι το λαμπρότερο δημιούργημα της αθηναϊκής δημοκρατίας στην περίοδο της μεγάλης ακμής της και το αρτιότερο ως προς τη σύνθεση και την εκτέλεση από τα οικοδομήματα του Ιερού Βράχου. Κτίσθηκε κατά τα έτη 447-438 π.Χ., στο πλαίσιο του ευρύτερου οικοδομικού προγράμματος που συντελέσθηκε στην Ακρόπολη με πρωτοβουλία του Περικλή, και πάνω στη θέση παλαιότερων ναών αφιερωμένων στην Αθηνά. Ο Περίκλειος Παρθενών (Παρθενών ΙΙΙ) διαδέχθηκε έναν προηγούμενο ναό, το μαρμάρινο Προπαρθενώνα (Παρθενών ΙΙ), που άρχισε να κτίζεται μετά τη νίκη στο Μαραθώνα, περίπου το 490 π.Χ., αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ γιατί καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες. Αυτός με τη σειρά του είχε οικοδομηθεί στη θέση παλαιοτέρου ναού, του πρωταρχικού Παρθενώνα (Παρθενών Ι), που κτίσθηκε γύρω στο 570 π.Χ. Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το μαρμάρινο Παρθενώνα των χρόνων του Περικλή, σχεδιασμένο από τον Ικτίνο με συνεργάτη τον Καλλικράτη. Την ευθύνη του γλυπτού διακόσμου και του χρυσελεφάντινου αγάλματος της Αθηνάς, που βρισκόταν στο εσωτερικό του, καθώς και όλου του οικοδομικού προγράμματος του ναού, είχε ο διάσημος γλύπτης Φειδίας.

Iknow...

...κλείσε την ελληνική τηλεόραση...σταμάτα να μπαίνεις στο Facebook για να κρυφοκοιτάς τις ζωές των άλλων...ζήσε την στιγμή ... δέν χρειάζεται να την τραβήξεις σε βίντεο, να την ανεβάσεις στο internet για να επιβεβαιώθείς από τους δικτυακούς φίλους σου ότι πράγματι ζείς...σταμάτα επιτέλους να αναπαράγεις τις δήθεν ειδήσεις και μπουρδολογίες που ξεκινούν από το πληκτρολόγιο του κάθε μαλάκα και στρατευμένου στο ιντερνετ...μήν δέχεσαι την άποψη του κάθε τυχάρπαστου περαστικού και ότι γράφει στο twitter σαν είδηση...μην δέχεσαι να στο επιβάλει ο ο 30φυλλόπουλος ή ο κάθε Ευαγγελάτος αυτό... βγές από αυτό το blog τώρα...επιλεκτική αναπαραγωγή άρθρων κάνει... και επιτέλους ξεκίνα να διαβάζεις και κανένα βιβλίο...κατά προτίμηση όχι άρλεκιν ή μυθιστόρημα που βασίστηκε η τελευταία ταινία του κατα τα άλλα συμπαθή Batman...Μιά οθόνη μας κλείνει τον ορίζοντα, παίρνει δωρεάν τον χρόνο μας και τον πουλάει σε διαφημιστές...χωρίς να μας δίνει ποσοστό...Η ζωή μας έχει ναυαγήσει σε Ξενόφερτα προσωπεία... και εμείς σαν Έλληνες ζούμε τον 'ομαδικό μας ναρκισσισμό'...περιμένοντας με αγωνία και διάχυτο μαζοχισμό τα βραδυνά δελτία ειδήσεων για να δούμε τί σκέφτονται οι ξένοι για εμάς και με ποιό νέο τρόπο θα μας προσβάλλουν για άλλη μια φορά οι 'κουτόφραγκοι'...

Η δολοφονία του Καποδίστρια στις 27 Σεπτεμβρίου 1831

Η δολοφονία του Καποδίστρια στις 27 Σεπτεμβρίου 1831(Ιουλιανό)στο Νάυπλιο από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη. (Έργο του Χαράλαμπου Παχή β ήμιση 19ου αιώνα)

Κνωσός

To σημαντικότερο κέντρο του Μινωικού Πολιτισμού, η Κνωσός, αναπτύσσεται πάνω στο ύψωμα της Κεφάλας μέσα σε ελιές, αμπέλια και κυπαρίσσια και βρίσκεται 5 χιλ. νοτιοανατολικά του Ηρακλείου. Δίπλα της ρέει ο ποταμός Καίρατος (ο σημερινός Κατσαμπάς). Σύμφωνα με την παράδοση αποτέλεσε την έδρα του βασιλιά Μίνωα και πρωτεύουσα του κράτους του. Με το χώρο του ανακτόρου της Κνωσού συνδέονται οι συναρπαστικοί μύθοι του Λαβύρινθου με τον Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο. Αναφορές στην Κνωσό, το ανάκτορό της και το Μίνωα γίνονται στον Όμηρο (ο κατάλογος πλοίων της Ιλιάδας αναφέρει ότι η Κρήτη απέστειλε 80 πλοία υπό τις διαταγές του βασιλιά της Κνωσού, Ιδομενέα. Οδύσσεια, τ 178-9), στο Θουκυδίδη (αναφορά στο Μίνωα), στον Ησίοδο και Ηρόδοτο, στο Βακχυλίδη και Πίνδαρο, στον Πλούταρχο και Διόδωρο το Σικελιώτη. Η περίοδος ακμής της πόλης ανάγεται στη μινωική εποχή (2000 - 1350 π.Χ.) κατά την οποία αποτελεί το βασικότερο και πολυπληθέστερο κέντρο της Κρήτης. Και σε μεταγενέστερες περιόδους διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και αναπτύσσεται ιδιαίτερα, όπως στην ελληνιστική εποχή. Η πόλη της Kνωσού κατοικήθηκε συνεχώς από τα τέλη της 7ης χιλιετίας έως και τα ρωμαϊκά χρόνια. Η νεολιθική εποχή χαρακτηρίζεται από το στάδιο της τεχνολογικά εξελιγμένης αγροτικής ζωής (λίθινα εργαλεία και υφαντικά βαρίδια). Οι κάτοικοι από τροφοσυλλέκτες γίνονται οι ίδιοι παραγωγοί (γεωργοί και κτηνοτρόφοι) και παρατηρείται η τάση για μια πιο συστηματική και μόνιμη εγκατάσταση. Οι οικιστικές φάσεις στην Κνωσό διαδέχονται η μια την άλλη, ενώ ο πληθυσμός του οικισμού στα τέλη της Ύστερης Νεολιθικής Εποχής υπολογίζεται σε 1.000 - 2.000 κατοίκους.

Μέγας Αλέξανδρος κατά Δαρείου στη μάχη της Ισσού 333 π.χ.

Η Μάχη της Ισσού, ψηφιδωτό, ρωμαϊκό αντίγραφο Ελληνικού έργου του 4ου αιώνα π.Χ(Μουσείο Νάπολης).

28/7/12

Περιήγηση στα Ελληνικά μουσεία από το Google Art Project

Περιήγηση στα Ελληνικά μουσεία από το Google Art Project
Το Νέο Μουσείο της Ακρόπολης θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά μουσεία στον κόσμο. Η κατασκευή του αναμενόταν από τους Έλληνες για πολλά χρόνια, κόστησε 150 εκ. ευρώ, και διήρκησε 9 χρόνια. Το Μουσείο βρίσκεται στην βάση της Ακρόπολης με θέα τον Παρθενώνα. Είναι είναι κτίριο περίπου 25,000 τμ, με πέντε ορόφους, που δίνει χώρο σε 4,000 ευρήματα. Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι τα θεμέλιά του, που φαίνονται μέσα από τα γυάλινα πατώματα. Είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να επιτρέπουν στο κτίριο να ύπταται πάνω από τα ερείπια της αρχαίας πόλης που ανακαλύφτηκαν κατά την κατασκευή του κτιρίου.

Benaki Museum Google Art Project
Το Νέο Μουσείο Μπενάκη επί της οδού Πειραιώς είναι ένα μοντέρνο μουσείο που λειτουργεί σε όλη τη διάρκεια της ημέρας. Το νέο κτίριο έχει διαμορφωθεί πάνω σε υπάρχον περίβλημα και γύρω από ένα εσωτερικό αίθριο. Το αίθριο παίζει σημαντικό ρόλο στην λειτουργία του κτιρίου, όχι μόνο επειδή ενοποιεί όλους τους χώρους και επιτρέπει την κίνηση των επισκεπτών, αλλά και επειδή εξυπηρετεί την  εμφάνιση εναλλακτικών εκδηλώσεων και υπαίθριων εκθέσεων κλπ. Το Μουσείο έχει μέγεθος περίπου 8,000 τμ. περιλαμβάνοντας το αίθριο και τα υπόγεια, ενώ οι εκθεσιακοί χώροι είναι περίπου 3,000 τμ. Το Μουσείο επίσης περιλαμβάνει μεγάλο αμφιθέατρο, βιβλιοπωλείο και εστιατόριο.

Cycladic Art Museum Google Art Project
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Γουλανδρή είναι ένα υπέροχο μικρό ιδιωτικό μουσείο αφιερωμένο στην μελέτη και προβολή των αρχαίων πολιτισμών του Αιγαίου και κυρίως στον κυκλαδικό πολιτισμό της 3ης χιλιετίας π.Χ.. Τα εκθέματα είναι πραγματικά εντυπωσιακά, και η αφηρημένη μορφή τους έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλών σύγχρονων καλλιτεχνών.

27/7/12

O George Finlay (1799-1875) και το Λαυρεωτικό Ζήτημα

[Χρήστος Π. Μπαλόγλου Δρ Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Φραγκφούρτης Διδάσκων Π.Δ. 407/80 του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης Πανεπιστημίου Κρήτης]

Εισαγωγή
ΠΡΟΣΦΟΡΗ ΑΦΟΡΜΗ για τη συγγραφή της ανακοινώσεώς μου αυτής απε-
τέλεσε το γεγονός της συμπληρώσεως των 200 ετών από τη γέννηση του Βρεταν-
νού ιστορικού και νομικού George Finlay (1799-1875), ένα γεγονός το οποίο εορ-
τάστηκε με πάσα λαμπρότητα τον Σεπτέμβριο 1999 από την Βρεταννική Αρχαι-
ολογική Σχολή των Αθηνών. Παράλληλα, η ύπαρξη του ταξινομημένου αρχείου
του και η ανεύρεση στοιχείων που αφορούν το Λαυρεωτικό Ζήτημα με οδήγησαν
στην σκέψη να υποβάλω προς την Επιστημονική Επιτροπή το προαναφερόμενον
θέμα. Από τη θέση αυτή επιθυμώ να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην Επιστη-
μονική Επιτροπή της Θ΄ Επιστημονικής Συνάντησης για την έγκριση της ανακοινώσεώς μου, αλλά και στον Διευθυντή και το προσωπικό της Βιβλιοθήκης της Βρεταννικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών που μου παρείχαν όλα τα μέσα για την μελέτη του «Αρχείου».[1]
[1]  Αναλυτικό περιεχόμενο των φακέλλων του Αρχείου έχει δημοσιεύσει η Joan Hussey, 
The Finlay Papers. A Catalogue. The British School of Archaelogy at Athens, Thames and 
Hudson. London 1973.
George Finlay





1. Ο Finlay [2]
Ο Σκωτικής καταγωγής Βρεταννός ιστοριοδίφης του 19ου αιώνα, που έμελλε
να διακριθεί για την ενεργό συμμετοχή του στον Πόλεμο της Ελληνικής Ανεξαρ-
τησίας (1821-1830), γεννήθηκε στο Φάβερσαμ του Kent στις 21 Δεκεμβρίου 1799 

H KATANTIA TΩΝ ΜΜΕ, Ο «HOMMO TELEVIZIONE» ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ NEUROMARKETING



Γράφει η Σάση Χότζογλου

Κύριο χαρακτηριστικό της εποχής, στην οποία ζούμε, είναι οι ραγδαίες αλλαγές στο τοπίο της κοινωνικής μας ζωής. Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας και η ζωή του σύγχρονου ανθρώπου χαρακτηρίζεται από ό,τι γενικώς ονομάζουμε πληροφόρηση  Από τότε που εμφανίστηκε η εποχή της πληροφορίας, αφθονούν οι εξηγήσεις ως προς αυτό που είναι πληροφορία. Πέρα, λοιπόν, από το απλό έργο του να κάνουμε γνωστά τα πράγματα, υπάρχουν χιλιάδες θεωρίες γύρω από το ποια γεγονότα θα πρέπει να γίνουν γνωστά, πως, πότε, από ποιους και από ποια μέσα.

Η θαυμαστή πρόοδος των μέσων επικοινωνίας θα μπορούσε να ήταν πανάκεια για την ανθρωπότητα αν με την πληροφόρησή τους έτειναν να καλλιεργήσουν σε ακόμη μεγαλύτερο εύρος το «ευ ζειν». Η λειτουργία των Μαζικών Μέσων Ενημέρωσης, όμως, έχει περιοριστεί αυστηρά στο πληροφοριακό και δυστυχώς στο παραμορφωτικό στοιχείο γι’ αυτό και δεν πιστεύω πως τα Μαζικά Μέσα είναι και Επικοινωνιακά. Άλλοτε αυτό που ρίχνεται σε άγρα αγοράς προς τηλεθέαση, ακρόαση ή ανάγνωση είναι, ως συνήθως, το χείριστο θέμα, και άλλοτε το αντίθετο της πραγματικότητας.

Και υπάρχει ένας άγραφος κανόνας που λέει πως «όσο πιο αθώα δείχνει μια εκπομπή στην τηλεόραση ή ένα σήριαλ, ή και ένα ανάγνωσμα μιας φυλλάδας, τόσο πιο επικίνδυνο –ενδεχομένως– αποδεικνύεται». Για παράδειγμα τα παιδικά Ντίτζιμον και Πόκεμον, ο Σπάιντερμαν κ.α. έχουν καταγγελθεί επανειλημμένα ότι προετοιμάζουν την κοινή γνώμη του αύριο για τις επεμβάσεις με DNA ζώων σε ανθρώπους, χάριν της παραγωγικότητας, όπως είχε γίνει παλιά με τους ήρωες του Ντίσνεϊ όπου κανείς τους δεν είχε μαμά και μπαμπά προετοιμάζοντας την σημερινή μα και την αυριανή εποχή με τον θεσμό της οικογένειας να εκλείπει σιγά-σιγά και τα παιδιά να έρχονται δια μέσου του σωλήνα μόνο!

Το Όπλο για να «Μαντρώσεις Πρόβατα» στον Καναπέ

Η μαζικοποίηση της πληροφορίας και ο μηχανισμός της τηλεχειραγώγησης επιτρέπει να διαδίδονται ειδήσεις οπουδήποτε είδους και από τον οποιοδήποτε, χωρίς να ενδιαφέρει ποιοι είναι οι δέκτες αυτών των ειδήσεων. Ο ηθικός παράγοντας έχασε πια την αξία του. Και μόνο το γεγονός ότι ένα παιδί ωσότου τελειώσει τις πανεπιστημιακές του σπουδές, δηλαδή μέχρι 19 ετών περίπου, θα έχει –κατά μέσο όρο– παρακολουθήσει 19.000 ώρες τηλεόραση έναντι των μόλις 11.000 ωρών παρουσίας στα μαθήματα και αν, καταδεικνύει την σπουδαιότητα που έχει προσλάβει η δύναμη της TV για τα ολιγαρχικά συμφέροντα και έχει καταντήσει το «όπιο του λαού» στον 21ο αιώνα.

Τα παιδιά, επίσης, απορροφούν αμέτρητες σκληρές εικόνες και απρέπειες σαν να ήταν το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο! Στα δε δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης, εκτίθενται οι μεγαλύτερες φρικαλεότητες με ξερές τελείως λέξεις που συνοδεύονται από ανατριχιαστικές εικόνες και όταν πάμε όλοι μας για ύπνο έχουμε στο μυαλό μας, πλέον, την σύνοψη των ημερήσιων καταστροφών και τα προγνωστικά των νέων καταστροφών! Είναι να μην φωνάξεις: «σε τι κόσμο γεννήθηκα;» (!!!!)

Κι επειδή, η ιστορία επαναλαμβάνει πολλά από τα γεγονότά της, με τις αναμφισβήτητες διαφοροποιήσεις στις αποχρώσεις, ένα στοιχείο που ποτέ δεν λείπει –δυστυχώς γι’ αυτούς που το υφίστανται– είναι ο πόλεμος. Οι πόλεμοι συνεχίζονται σε πλήρες απόγειο και η σημερινή εποχή έχει δημιουργήσει νέα όπλα για τις μάχες. Η τηλεόραση αποτελεί, ακριβώς, ένα από τα πιο δραστικά όπλα με την «λεπτότητα» που ενεργεί, γιατί δεν φαίνεται σαν όπλο, αλλά αντίθετα παίρνει την όψη του ειδικού επί παντός θέματος, παίρνει τον ρόλο της μαμάς και του μπαμπά, της δασκάλας, του γιατρού επίσης, μα και του ελευθερωτή καθώς και του καλού Σαμαρείτη.

Έτσι λοιπόν, όπως χρησιμοποιείται η πληροφόρηση, βλάπτει περισσότερο απ’ όσο η χειρότερη επιδημία! Κι ενώ σ’ αυτά τα Μαζικά Μέσα κυριαρχεί ο λόγος, δεν προάγεται η σαφή διατύπωση των ιδεών. Αυτό που προσφέρουν, τελικά, είναι επιφάνεια, θεαματικοποίηση και προπαγάνδα, γιατί πάντα θα υπάρχουν αυτοί που επωφελούνται για να στρέψουν την κοινή γνώμη προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση. Χτες γινόταν λόγος για μια μορφή κατεύθυνσης, σήμερα για άλλη, και αύριο ποιος ξέρει… Και η «κοινή γνώμη» έμαθε πλέον να ταλαντεύεται σαν χαρταετός στον άνεμο. Και μια και αναφέρθηκα στους χαρταετούς, σκέφτομαι πως οι δεσμοί με τους δρόμους και την Φύση, που αποτελούσαν στοιχείο ύπαρξης των ανθρώπων έχουν κοπεί σε τέτοιο βαθμό, που άνθρωπος είναι πια φυλακισμένος όχι στο σπίτι του μα στον καναπέ του! Παρ’ όλο, όμως, τον καταιγισμό πληροφοριών τα συναισθήματα απελπισίας, της κενότητας και της αδυναμίας γίνονται όλο και πιο ανυπόφορα μιας και τα άτομα αποξενώθηκαν από τους συνανθρώπους τους και όλο τον άλλο ζωντανό κόσμο γύρω τους!

Η Συνωμοσία της Απαξίωσης

Τα μεγέθη, η αίσθηση του χρόνου οι ποιότητες, τα μέτρα και οι αξίες αλλοιώνονται στα ΜΜΕ, με σκοπό να καθορίσουν τα ανάλογα μέτρα και στην πραγματική ζωή. Και κατά τον Ουμπέρτο Έκο: «τα mass media τείνουν να υποβαθμίσουν κάθε ανθρώπινη καλαισθησία, δίχως να προωθούν μια ανανέωση των ευαισθησιών. Ακόμη και όταν μοιάζουν να έρχονται σε ρήξη με τις παραδόσεις τεχνοτροπίας, στην πραγματικότητα προσαρμόζονται σε μια, κοινώς ομολογουμένη πλέον, διάδοση τρόπων έκφρασης και μορφών, οι οποίοι είναι από καιρό διάχυτοι σ’ ένα επίπεδο ανώτερης παιδείας, μεταφέροντάς τους σ’ ένα κατώτερο επίπεδο. Ακόμη κι όταν διαδίδουν τα προϊόντα της ανώτερης παιδείας, τα διαδίδουν ταξινομημένα και “συμπυκνωμένα”, ώστε να μην καταβληθεί καμία προσπάθεια από αυτόν που τα βλέπει και τα ακούει. Η σκέψη, ειδικά στον τηλεοπτικό χρόνο, μα και τον περιοδικό τύπο, συνοψίζεται σε “διατυπώσεις” και τα προϊόντα της τέχνης ανθολογούνται και μεταδίδονται σε μικρές δόσεις. Σε όλες τις περιπτώσεις ακόμη και τα προϊόντα της ανώτερης παιδείας προτείνονται μέσα σε συνθήκες απόλυτης ισοπέδωσης μαζί με άλλα προϊόντα ψυχαγωγίας και το μουσείο τέχνης μπαίνει στα κουτσομπολιά μαζί με την επίσκεψη ενός ή μιας σταρ. Έτσι ενθαρρύνουν μια παθητική και άκριτη θεώρηση του κόσμου και η προσπάθεια για την κατάκτηση μιας νέας εμπειρίας αποθαρρύνεται. Τείνουν δε να προκαλέσουν αισθήματα ζωηρά και αστόχαστα, με άλλα λόγια, αντί να συμβολίσουν ένα συναίσθημα ή να το απεικονίσουν, το προκαλούν και αντί να υποδηλώσουν κάτι τις για να πάει η σκέψη και το αίσθημα του παραλήπτη πιο πέρα, το παραδίδουν συσκευασμένο εκ των προτέρων. Κατ’ αυτή την έννοια, είναι τυπικός ο ρόλος της εικόνας, της γραφής και του ακούσματος σε σχέση με το νόημα. Ακόμα και η μουσική γίνεται ερέθισμα μόνο των αισθήσεων, παρά μορφή που προκαλεί στοχασμό και αναπολήσεις.»

Τα μέσα, λοιπόν, που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια κοινωνική συνείδηση αντίστασης στην φθορά του χρόνου και των αιτιών, είναι δυστυχώς αυτά που αναπαραγάγουν αυτή την ίδια την φθορά. Αυτό, όμως, το περιβάλλον οδηγεί στην μαζική εμφάνιση μιας ηθικά στερημένης και απάνθρωπης ύπαρξης! Τα ΜΜΕ, με κυρίαρχη, πάντα, την τηλεόραση, έχοντας τεθεί στο εμπορικό κύκλωμα, λειτουργούν με βάση το κέρδος και υπόκεινται στον «νόμο της προσφορά και της ζήτησης». Επομένως, προσφέρουν στο κοινό αυτό που θέλει, ή ακόμη χειρότερα, ακολουθώντας τους νόμους μιας οικονομίας που βασίζεται στην κατανάλωση και στηρίζεται στην πειθώ της διαφήμισης, υποβάλλουν στο κοινό τι πρέπει να επιθυμεί.

Υποτίθεται ότι ο καθένας θα μπορούσε μέσα σ’ αυτή την πληθώρα των καναλιών να βρει ό,τι θα επιθυμούσε να δει. Υπάρχουν όμως πολλοί που θέλουν να δουν κάτι που θα ενδιέφερε και αυτούς, μα δυστυχώς δεν υπάρχει. Και αυτό γιατί, από τους ιδιοκτήτες των καναλιών διαμορφώνεται στο παρασκήνιο ένα «κονκλάβιο» το οποίο αποφασίζει τι και πότε θα δεις αυτό που αυτοί θέλουν. Δημιούργησαν και απευθύνονται, κάτω από την δική μας απουσία μα και ανοχή, ένα κοινό που δεν έχει συνείδηση του εαυτού του ως κοινωνικής ομάδας με κάποια ποιοτικά χαρακτηριστικά. Επομένως, το κοινό δεν μπορεί να προβάλει απαιτήσεις από την μαζική κουλτούρα, αλλά το μόνο που του απομένει είναι να υποταχθεί στις προτάσεις της, χωρίς να ξέρει ότι υποτάσσεται. Το «κονκλάβιο» αυτό αποφασίζει για μείζονα ζητήματα που έχουν σχέση π.χ. με την πολιτική πορεία μιας χώρας, ποιος θα κυβερνήσει, ας πούμε –και αυτό το έχουμε επανειλημμένα βιώσει– μέχρι ποιους προσανατολισμούς θα λάβει σε επίπεδο διεθνές μια χώρα, έως και το τι θα φάμε ή με τι θα πλύνουμε τα χέρια μας και τα ρούχα μας, ποιο είναι το πιο «in» μαγαζί ή καλλυντικό και το πιο «must» savoir vivre!!

Η Βιομηχανία Ηλίθιων και η Κληρονομιά της Απώλειας

Ο έλεγχος της ολιγαρχίας αυτής από τον απλό τηλεθεατή και καταναλωτή είναι αδύνατος, γιατί οι νόμοι της αντλούνται από μια τάξη ιδεών που ο μέσος άνθρωπος δεν μπορεί να τις αμφισβητήσει. Και αυτό, όχι γιατί δεν έχει εκπαιδευτεί αλλά και γιατί η παιδεία ως σύστημα αξιών προκύπτει από την ίδια τάξη ιδεών και αποτελεί στην πραγματικότητα ένα ανορθολογικό σύστημα που δεν μπορεί να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς κριτικής.

Η διαδικασία της αλλοτρίωσης έχει κατά πολύ επιταχυνθεί στην περίοδο που διανύουμε. Ο Homo sapiens έγινε Homo-televizione και έτσι, στόχος των τυφλών οικονομικών δυνάμεων που κυβερνούν την ζωή του. Τα ΜΜΕ έγιναν πλέον βιομηχανία παραγωγής ηλιθίων!!! Είναι και καθρέφτης της πραγματικότητας αλλά αντίστροφος. Προβάλλουν το σπάνιο και αποσιωπούν το κανονικό. Μα, μ’ αυτό τον τρόπο η αυτοσυνείδηση διαβρώνεται και διασπάται, γιατί οι πληροφορίες που φτάνουν στα μάτια και τα αυτιά μας είναι περασμένες από το ειδικό φίλτρο τους. Ορισμένες απαξίες και γεγονότα περνάνε ανεμπόδιστα μέσα απ’ αυτό το φίλτρο και επιβάλλονται, εξογκωμένα μάλιστα. Η προσοχή του κόσμου αποσπάται από τα υπόλοιπα γεγονότα και οι ιδέες ή οι αξίες μένουν έξω από το οπτικό του πεδίο ή κ’ αν φτάσουν ως αυτό, έχουν κολλημένη μια ετικέτα απώλειας του μηχανισμού τους πλέον.

Δίνεται, λοιπόν, μια διαστρεβλωμένη άποψη των γεγονότων, από τα οποία άλλα δίνονται πολύ απλοϊκά και άλλα αγνοούνται. Μάλιστα, ο Αμερικανός δικαστής Ερλ Γουόρεν συνήθιζε να λεει ότι ξεκινά την ανάγνωση των εφημερίδων από τα αθλητικά «διότι εκεί περιγράφονται οι επιτυχίες των ανθρώπων, Στις πρώτες σελίδες περιγράφονται μόνο οι αποτυχίες του». Σήμερα υπάρχει ένας ακόμη λόγος να ξεκινά την ανάγνωση από το τέλος: Στις πρώτες σελίδες δεν περιγράφονται μόνο οι αποτυχίες των ανθρώπων, μα τονίζονται με τα μελανότερα χρώματα και οι φόβοι. Οι λέξεις «κίνδυνος» και «φόβοι για…» μαζί με τις κάθε τύπου κακεντρέχειες, πρέπει να βρίσκονται στο τοπ-δέκα κάθε Μέσου Ενημέρωσης που σέβεται τον χαιρέκακο και κινδυνολογικό του ρόλο.

Καθήκον, λοιπόν, του τεράστιου προπαγανδιστικού μηχανισμού των ΜΜΕ είναι, να κάνουν το κάθε άτομο να σκέφτεται όπως και κάθε άλλος. Και όλοι μαζί να σκεφτόμαστε (αν θα το επιτρέψουν και αυτό!) το ίδιο πράγμα που αυτοί διαλέξανε για μας! Με άλλα λόγια ένα συλλογικό ασυνείδητο φτιαγμένο και ραμμένο στα μέτρα για φοβισμένα ανθρωπάκια(με παντός είδους κακιούλες) και ηλίθιους. Έτσι, ένα καινούργιο εγώ φοριέται και αντικαθιστά τον αληθινά ελεύθερο εαυτό μας.

Χαμηλοτάβανο Εγώ και Ανθρωπάκια

Θα μου πείτε τώρα πως, κοινωνία χωρίς ηλιθίους και φοβισμένα ανθρωπάκια δεν γίνεται, διότι χωρίς αυτούς δεν θα υπήρχε εκμετάλλευση και χωρίς εκμετάλλευση δεν θα υπήρχε η αγορά του fashion victims (θύματα της μόδας)! Και, δυστυχώς, οι ηλίθιοι είναι όχι μόνο αήττητοι, αλλά μπορούν να συμπαρασύρουν και εκατοντάδες λογικά σκεπτόμενους!

Αντί, λοιπόν, εμείς οι άνθρωποι να είμαστε ελεύθεροι, γινόμαστε κομφορμιστές και πληρώνουμε το τίμημα με την μεγάλη ηθική απώλεια και οδηγούμαστε μέρα με την μέρα σε «χρεοκοπία» για να φτιαχτεί η «υπανθρωποίηση» της ανθρώπινης κοινωνίας. Πιο αιχμηρός στις κρίσεις του, ο καθηγητής της κοινωνιολογίας Μαρκ Φίσμαν κάνει λόγο για «ένα κοινό που πιέζεται να γίνει ανήθικο».

Η κομφορμιστική κοινωνία μιλάει στο σύνολό της με τον εαυτό της και είναι κατ’ εξοχήν παθητικοποιημένοι θεατές, υπό την έννοια ότι συμπλεγματικά άτομα απωθούνται από την δράση και θεωρητικοποιούν την παθητικότητά τους γενικότερα στην ζωή, με τα παθήματα των δραστήριων ή έστω των πρόθυμων για δράση! Όποιος μιλάει και όποιος ακούει δεν έχει πίσω του μια διαφορετική εμπειρία του κόσμου, κι αν κάποτε την είχε τώρα πια την έχει ξεχάσει, επειδή ο κόσμος που προσφέρουν τα ΜΜΕ είναι όλο και περισσότερο γυαλιστερός μα και ταυτόσημος.

Για τον άνθρωπο που σκέφτεται ακόμη στον «πολιτιστικό Μεσαίωνα» που ζούμε, τα τύμπανα του πολέμου ενάντια στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια ηχούν στους απροσδιόριστους χρόνους της καθημερινότητάς του, και διαπιστώνει ότι έχει γίνει πλέον θεατής του εαυτού του μέσα στην γοητεία της ελαφρότητας των μέσων μαζικής υποδούλωσης. Γιατί, «η εποχή μας είναι η πρώτη που ζητάει την ομογενοποίηση όλων των ανθρώπων ως προϋπόθεση της ύπαρξής τους», γράφει Ιταλός φιλόσοφος Ουμπέρτο Γκαλιμπέρτι. Γιατί, οι ισχυροί που κανονίζουν τις τύχες του κόσμου δεν συγχωρούν την δυνατότητα να μπορείς να εκφράζεις μια διαφορετική άποψη.

Παρ’ όλα αυτά, δεν αντιλαμβανόμαστε ολάκερα με πόσες αλυσίδες μας έχει δέσει ως άλλους ηλίθιους η μαζική υποκουλτούρα. Μέσα, λοιπόν, σ’ όλο αυτό τον κόσμο των ηλιθίων, άντε εσύ να αποδείξεις πως δεν είσαι ελέφαντας! Αυτή η «ιερή εξέταση» του 21ου αιώνα πραγματικά πετυχαίνει τον σκοπό της, έτσι που ο γελασμένος καταναλωτής όλων των τηλεσκουπιδιών και των διάφορων φυλλάδων δεν έχει αντιληφθεί ότι τον κοροϊδεύουν όπως κορόιδευαν παλιά και περιγελούσαν τους ζητιάνους!

Τελικά, βλέπετε το άτομο κάτω από όλα αυτά, να χάνει την προσωπικότητά του και μάλιστα αισθάνεται και ηθική ικανοποίηση γι’ αυτό!!!! Ούτε προσβεβλημένο ούτε ταπεινωμένο αισθάνεται το άτομο και η ικανοποίησή του για το ηθικό του κατάντημα το γελοιοποιεί ακόμη περισσότερο. Είναι πέρα για πέρα ικανοποιημένο με τα πρότυπα συμπεριφοράς που του επιβάλλουν τα ΜΜΕ και ειδικά η τηλεόραση, ακόμα και στην περίπτωση που αισθάνεται βαθιά μέσα του πως αυτά όλα είναι ξένα προς αυτό! Για αυτό, λοιπόν, βγήκαν και οι εταιρείες σφυγμομέτρησης της τηλεθέασης. Η υψηλή τηλεθέαση δίνει ακριβές διαφημίσεις και αυτές με την σειρά τους καλωδιομένους καταναλωτές με…

Neuromarketing: Το Νέο «Λαγωνικό» της Διαφήμισης

Οι ειδικοί του Νευρομάρκετινγκ (Neuromarketing) αναζητούν τα κουμπιά των καταναλωτικών επιλογών μας, με τη βοήθεια της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας, μιας και ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσει κανείς τον άλλον, τις επιθυμίες και τις προσδοκίες του, αλλά και τα γούστα και τις προτιμήσεις του, είναι να μπορέσει να διαβάσει τη σκέψη του! Κάτι τέτοιο στην καθημερινότητα των κοινών θνητών αποτελεί πολλές φορές διακαή και ευσεβή πόθο. Στον χώρο της διαφήμισης, λοιπόν σήμερα, επιστήμονες προσπαθούν με τη βοήθεια μαγνητικών τομογράφων να ανιχνεύσουν τα μυστικά του εγκεφάλου μας για να αγρεύσουν υποψήφιους πελάτες!

Το δυνατό του σημείο είναι ότι «επικοινωνεί» απευθείας με τον εγκέφαλο του καταναλωτή με τη βοήθεια της νευροεπιστήμης. Παρ’ ότι εγείρει επιστημονικές και δεοντολογικές αντιρρήσεις, κάνει ήδη τα πρώτα βήματά του στην Αμερική, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.

Στόχος του Νευρομάρκετινγκ είναι να δώσει σίγουρες απαντήσεις για την ανταπόκριση των καταναλωτών προκειμένου να βοηθήσει στην καλύτερη προώθηση των εταιρειών και των προϊόντων τους. Πολλοί ερωτώμενοι, ενσυνείδητα ή ασυνείδητα, δεν απαντούν πάντοτε με ειλικρίνεια στα ερωτηματολόγια των ερευνών αγοράς. Έτσι το νευρομάρκετινγκ προσπαθεί να ξεπεράσει αυτόν τον σκόπελο, φθάνοντας στα βάθη του ανθρώπινου ασυνειδήτου και με τη βοήθεια της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) που καταγράφει τις αντιδράσεις του εγκεφάλου εθελοντών σε διάφορες εικόνες και ερεθίσματα –όπως, πχ, το χρώμα ή το σχήμα μιας συσκευασίας, τα διαφημιστικά μηνύματα ενός προϊόντος, το όνομα μιας εταιρείας– για την καλύτερη διερεύνηση των καταναλωτικών συνηθειών τους, του τρόπου με τον οποίο προβαίνουν στις καταναλωτικές επιλογές τους και την αντίδρασή τους στο λεγόμενο «branding», στο κύρος και στην εικόνα που έχει μια εταιρεία στη συνείδησή τους.

Οι ρίζες του Νευρομάρκετινγκ βρίσκονται στις έρευνες του νευροεπιστήμονα Αντόνιο Νταμάσιο, ο οποίος πριν από μία δεκαετία είχε διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι, όταν λαμβάνουν αποφάσεις, δεν χρησιμοποιούν μόνο το «λογικό» αλλά και το «συναισθηματικό» τμήμα του εγκεφάλου τους.

Ο σταθμός όμως που σηματοδότησε τη γέννησή του ήταν το περίφημο πείραμα «Coca/Pepsi», που πραγματοποίησε το 2004 ο Ριντ Μόνταγκιου στο Ιατρικό Κολέγιο Μπέιλορ. Ο αμερικανός επιστήμονες εξέτασε με μαγνητική τομογραφία εθελοντές ενώ δοκίμαζαν Pepsi και Coca-Cola. Το πρώτο τεστ ήταν μια «δοκιμή στα τυφλά» στην οποία οι εξεταζόμενοι δεν γνώριζαν ποιο αναψυκτικό πίνουν: οι περιοχές του εγκεφάλου που δραστηριοποιήθηκαν περισσότερο στην τομογραφία ήταν οι λεγόμενες περιοχές της «ανταμοιβής», οι οποίες συνδέονται με την απόλαυση και την ικανοποίηση, και οι εθελοντές ήταν μοιρασμένοι σχεδόν στη μέση στην προτίμησή τους προς τη μία ή την άλλη μάρκα του αναψυκτικού. Στο δεύτερο τεστ οι εξεταζόμενοι γνώριζαν τι έπιναν και τα αποτελέσματα ήταν εντελώς διαφορετικά, καθώς η Coca-Cola εμφανίστηκε να υπερτερεί έναντι της Pepsi Cola. Εκτός από τις περιοχές της ανταμοιβής, υπήρχε έντονη δραστηριότητα και στις περισσότερο «κριτικές» περιοχές της μνήμης, στον προμετωπιαίο φλοιό και στον ιππόκαμπο. Τρεις στους τέσσερις εθελοντές δήλωσαν ότι προτιμούν την Coca-Cola και, βάσει των αποτελεσμάτων της τομογραφίας, η επιλογή τους αυτή δεν στηριζόταν μόνο στην απόλαυση που τους πρόσφερε το συγκεκριμένο αναψυκτικό αλλά και στην εικόνα που είχαν για την εταιρεία παραγωγής του.

Τον περασμένο Ιανουάριο, με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Neuron, ο ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Στάνφορντ Μπράιαν Νούτσον προχώρησε το ζήτημα ακόμη πιο πέρα, υποστηρίζοντας ότι τα «συναισθήματα προσμονής» όπως τα ονομάζει, είναι «πρωτόγονοι» μηχανισμοί οι οποίοι σχετίζονται περισσότερο με το ένστικτο και το συναίσθημα και όχι με τη γνώση και τη λογική, επηρεάζουν τη λήψη των ανθρώπινων αποφάσεων με στόχο την επιβίωση. Ο κ. Νούτσον και η ομάδα του έκαναν το εξής πείραμα: έδωσαν σε εθελοντές από 20 δολάρια και, ενώ ήταν συνδεδεμένοι με τον μαγνητικό τομογράφο, τους πρόβαλαν τις εικόνες 80 προϊόντων με αναγραφόμενες τιμές λέγοντάς τους ότι μπορούσαν να αγοράσουν όποιο από αυτά ήθελαν. Όταν οι εθελοντές έβλεπαν προϊόντα τα οποία τους άρεσαν, οι ερευνητές παρατηρούσαν έντονη δραστηριότητα στον επικλινή πυρήνα, περιοχή του εγκεφάλου η οποία σχετίζεται με την προσμονή ευχάριστων αποτελεσμάτων. Αν ωστόσο έκριναν ότι η τιμή του προϊόντος ήταν πολύ υψηλή, η έντονη δραστηριότητα παρατηρούνταν στην περιοχή της νήσου, η οποία σχετίζεται με την προσμονή οδυνηρών αποτελεσμάτων. «Η ιδέα» εξήγησε ο κ. Νούτσον παρουσιάζοντας την έρευνά του «είναι ότι, αν κοιτάξει κανείς μέσα στον εγκέφαλο των ανθρώπων ακριβώς προτού λάβουν ορισμένες αποφάσεις, μπορεί να ελέγξει αυτά τα δύο συναισθήματα και να προβλέψει καλύτερα τι πρόκειται να κάνουν. Πιστεύω ότι τα συναισθήματα προσμονής δεν επηρεάζουν απλώς αλλά κατευθύνουν τη λήψη των αποφάσεων».

Οι έρευνες, πάντως, στον ανθρώπινο εγκέφαλο βρίσκονται ακόμη στην αρχή τους και οι επιστήμονες, όπως παραδέχονται οι ίδιοι, έχουν ακόμη πολλά να μάθουν. Τα πρώτα αποτελέσματά τους έχουν αρχίσει ωστόσο ήδη να χρησιμοποιούνται από ειδικούς του μάρκετινγκ για να «διαβάσουν» τις καταναλωτικές αντιδράσεις του κοινού.

Παρ’ ότι, όμως, οι νευροεπιστήμονες προειδοποιούν ότι η καταναλωτική μας συμπεριφορά αποτελεί ένα σύστημα ιδιαίτερα πολύπλοκο το οποίο δεν ακολουθεί απλούς και μεμονωμένους κανόνες, ήδη εταιρείες του Νευρομάρκετινγκ έχουν αρχίσει να κάνουν σιγά σιγά την εμφάνισή τους προκαλώντας αντικρουόμενες αντιδράσεις. Κάποιοι καλωσορίζουν τον νέο τομέα, άλλοι όμως, με πρώτες ορισμένες αμερικανικές οργανώσεις καταναλωτών, θεωρούν ότι όλες αυτές οι προσπάθειες αποσκοπούν στον εντοπισμό ενός «buy button» ή «διακόπτη της αγοράς» στον εγκέφαλό μας, τον οποίο ο Μεγάλος Αδελφός Διαφημιστής θα μπορεί να ενεργοποιεί κατά το δοκούν. Ο βετεράνος διαφημιστής Allan Middleton, που διδάσκει μάρκετινγκ στο πανεπιστήμιο York, υποστηρίζει πως: «Αν τελικά όλο αυτό λειτουργήσει, τότε θα βιώσουμε μαζί το 1984 του Όργουελ και τον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο του Χάξλεϋ.»

Για όλα αυτά καλό θα ήταν να πάμε ενάντια στην απάθεια την αναισθησία και στο «τίποτε. Να πάμε ενάντια στην μηδενιστική κουλτούρα των ΜΜΕ με την γενική ύπνωση και την αυτοκρατορία της βίας και του sex. Και για να μην συμβούν τα προαναφερόμενα, καλούμαστε να υψώσουμε την συνείδηση της ευαισθησίας και να μπούμε στην διάσταση της ελευθερωμένης απ’ όλα αυτά ανθρωπότητας, γιατί, στην πραγματικότητα, αυτό που θέλουμε είναι καλύτερη πληροφόρηση, αυτό το είδος της πολύτιμης πληροφορίας, που οικοδομεί και μας βοηθάει να εξελίξουμε τον εαυτό μας και την ανθρώπινη κοινωνία στο σύνολό της. Ναι, θα μας άρεσαν αυτά και το πιο σπουδαίο είναι ότι έχουμε τα μέσα για να αντισταθούμε, μιας και το μυαλό μας και τα συναισθήματά μας είναι ακόμη δικά μας!

Η ΣΑΣΗ ΧΟΤΖΟΓΛΟΥ είναι ψυχολόγος και ερευνήτρια εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας.

Το κλειδί της οικονομική ευημερίας είναι η δημιουργία μιας οργανωμένης μη-ικανοποίησης!

Όσο πιο αθώα δείχνει μια εκπομπή στην τηλεόραση ή ένα σήριαλ, ή και ένα ανάγνωσμα μιας φυλλάδας, τόσο πιο επικίνδυνο –ενδεχομένως– αποδεικνύεται.

Ο άνθρωπος είναι πια φυλακισμένος όχι στο σπίτι του αλλά στον καναπέ του!

Ο Homo sapiens έγινε Homo-televizione και έτσι, στόχος των τυφλών οικονομικών δυνάμεων που κυβερνούν την ζωή του. Τα ΜΜΕ έγιναν πλέον βιομηχανία παραγωγής ηλιθίων!!!

Δυστυχώς, οι ηλίθιοι είναι όχι μόνο αήττητοι, αλλά μπορούν να συμπαρασύρουν και εκατοντάδες λογικά σκεπτόμενους!

Οι προσπάθειες του Νευρομάρκετινγκ αποσκοπούν στον εντοπισμό ενός «buy button» ή «διακόπτη της αγοράς» στον εγκέφαλό μας, τον οποίο ο Μεγάλος Αδελφός Διαφημιστής θα μπορεί να ενεργοποιεί κατά το δοκούν.
Πηγή Περιοδικό Ζενίθ

21/7/12

Πνευματική ζωή στην Κωνσταντινούπολη των Παλαιολόγων


1. Εισαγωγή

Παρά τη δυσχερή πολιτική θέση της αυτοκρατορίας των Παλαιολόγων και το τεράστιο πρόβλημα οικονομικής στενότητας που αντιμετώπιζε το βυζαντινό κράτος, η πνευματική ζωή σημείωσε εντυπωσιακή ακμή, προσφέροντας σημαντικότατη παραγωγή σε όλους τους τομείς· αυτή η παραγωγή έχει συχνά συσχετιστεί με το φαινόμενο της Αναγέννησης, που γνώρισε ακμή στην Ιταλία ακριβώς τη στιγμή κατά την οποία το Βυζάντιο κατέρρεε, κατά το 15ο αιώνα. Ωστόσο, όπως έχουν παρατηρήσει οι μελετητές, αυτή η πνευματική παραγωγή δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη σε όλη την Παλαιολόγεια περίοδο. Η μεγάλη πνευματική ακμή συντελέστηκε κυρίως από τα τέλη του 13ου έως τα μέσα του 14ου αιώνα, με σαφή υποχώρηση στη συνέχεια. Αυτό ερμηνεύεται κατά κύριο λόγο ως επακόλουθο της προϊούσας πτώχευσης του βυζαντινού κράτους, αλλά έχει συνδεθεί και με μια λιγότερο ευνοϊκή πνευματική ατμόσφαιρα μετά τη ησυχαστική έριδα και την επικράτηση αντικοσμικών, μοναστικών κύκλων στην Εκκλησία.

2. Εκπαίδευση

Ορφανοτροφείο Αγ. Παύλου σήμερα
Φωτογραφία απόeistinpolin330.blogspot.com
Στο Βυζάντιο η εκπαίδευση ήταν τριών βαθμίδων. Η χαμηλότερη βαθμίδα, τα ιερά γράμματα, περιλάμβανε την ανάγνωση και τη γραφή και κάποιες βασικές γραμματικές γνώσεις. Θεωρείται πως ήταν γενικά προσιτή στις οικογένειες καλού οικονομικού επιπέδου, στις πόλεις και σε κάποια μεγάλα χωριά και μόνο για τα αρσενικά παιδιά. Για την Κωνσταντινούπολη την εποχή αυτή

20/7/12

Κωνσταντίνος Μουσούρος και τα Μουσουρικά 1847

Κωνσταντίνος Μουσούρος
Ο Κωνσταντίνος Μουσούρος-Πασάς (1807-1891) ήταν ελληνικής καταγωγής διπλωμάτης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη και καταγόταν απο την αρχοντική Κρητική - Φαναριώτικη οικογένεια των Μουσούρων που είχε ρίζες στο Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ήταν γιος του Στέφανου Μουσούρου και της Κασσάνδρας, και αδελφός του Παύλου Μουσούρου. Διετέλεσε πρέσβης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα, από το 1834 μέχρι 1848, επί Βασιλείας του Όθωνα και στη συνέχεια στη Βιέννη, το Λονδίνο, και το Τορίνο.
Υπήρξε σθεναρός υπερασπιστής των Οθωμανικών συμφερόντων κατά την διάρκεια της θητείας του ώς πρέσβης στην Ελλάδα και διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο (με σημαντική παρακίνηση του Άγγλου πρεσβευτή Λάϊονς) στα δύο διπλωματικά επεισόδια που έγιναν γνωστά με το όνομα Μουσουρικά, το 1847.

[Στις 23 Ιανουαρίου 1847 ο Τσάμης Καρατάσος διαπρεπής αγωνιστής του 1821 και υπασπιστής του Βασιλιά Όθωνα, παρουσιάστηκε στο Τουρκικό προξενείο στην Αθήνα για να θεωρήσει το διαβατήριο του προκειμένου να μεταβεί με τον πατέρα του στην Κωνσταντινούπολη. Ο Μουσούρος όμως αρνήθηκε να θεωρήσει το διαβατήριο κατηγορώντας τον Καρατάσο ως υποκινητή εξέγερσης στο Άγιο Όρος λίγα χρόνια πριν. Ο Όθωνας έμαθε την άρνηση Μουσούρου η οποία τον εξόργισε. ¨Ετσι στις 25 Ιανουαρίου σε χοροεσπερίδα που βρισκόταν

18/7/12

Προϊστορικός οικισμός Μακρυχωρίου

Ιστορικό

Ο οικισμός της νεολιθικής εποχής και Εποχής του Χαλκού στη θέση ''αντλιοστάσιο'' του Μακρυχωρίου απέχει περίπου 18 χιλ. βορειοανατολικά της Λάρισας και 100 μ. δυτικά της Εθνικής οδού Αθηνών-Θεσσαλονίκης και βρίσκεται στο ύψος του Μακρυχωρίου, του Δήμου Μακρυχωρίου του Νομού Λάρισας. Ο οικισμός βρίσκεται αμέσως νοτιοανατολικά του παλιού αντλιοστασίου του χωριού. 

Αρχαιολογικό Μουσείο Ασκληπιείου Επιδαύρου



Το αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου βρίσκεται εντός του Αρχαιολογικού Χώρου του ιερού του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, που αποτελούσε τη μητρόπολη όλων των ασκληπιείων του αρχαίου κόσμου. Κτίστηκε για να στεγάζει τα πολλά και σημαντικά ευρήματα της πολυετούς ανασκαφής του Ιερού του Ασκληπιού (1881-1928), η οποία διεξήχθη από τον αρχαιολόγο Παναγή Καββαδία και την Αρχαιολογική Εταιρεία.

Πρόκειται για επίμηκες κτήριο, κτισμένο μεταξύ του αρχαίου Θεάτρου και του υπόλοιπου ιερού του

17/7/12

Πόλοι εξουσίας και συγκρούσεις στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη


1. Εισαγωγικά

Η συμμετοχή στη νομή ή, ακόμα, και το μονοπώλιο της εξουσίας στην Κωνσταντινούπολη, το κέντρο αποφάσεων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, αποτελούσε μήλον της Έριδος για αρκετούς θεσμούς και κοινωνικές ομάδες. Βέβαια, οι πόλοι εξουσίας στην πρωτεύουσα δεν παρέμειναν αναλλοίωτοι στο ρου της υπερχιλιετούς ιστορίας της και στην εξέλιξη μιας κοινωνίας που είχε ελάχιστα κοινά, συγκρίνοντας την εποχή του Ιουστινιανού με την εποχή των Παλαιολόγων, για παράδειγμα. Ωστόσο, είναι δυνατό να εντοπιστούν κάποιοι θεσμοί, ομάδες ή «κόμματα»1 που, όσο κι αν άλλαζε η σύνθεσή τους ή τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους, παραδοσιακά επιδίωκαν τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων, προωθώντας τα συμφέροντά τους. Και επειδή τα συμφέροντα μιας ομάδας συνήθως δεν ταυτίζονταν με εκείνα κάποιας άλλης, οι συγκρούσεις ήταν αναπόφευκτες. Οι σταθερότεροι πόλοι εξουσίας, νοούμενοι πάντοτε ως εξαιρετικά ευρείς στη σύνθεσή τους λόγω των κοινωνικοπολιτικών ζυμώσεων, ήταν η Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης, η σύγκλητος, η κωνσταντινουπολίτικη αριστοκρατία, οι μέσοι και ο λαός. Ωστόσο, οι πόλοι αυτοί δεν ήταν καθόλου στεγανοί. Ήταν σύνηθες, για παράδειγμα, ένα μέλος της συγκλητικής αριστοκρατίας να γίνεται πατριάρχης ή κάποιος που προερχόταν από την τάξη των εμπόρων να μεταπηδά στην τάξη της

16/7/12

Αιδ' εις Αθήναι ...η πριν πόλις


Αιδ' εις Αθήναι ...η πριν πόλις
(Γραμματικόπουλος, Τσαρούχης, Βασιλείου)


Ιστορικό ντοκιμαντέρ - αφιέρωμα στα νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας, με κείμενα Γιάννη Τσαρούχη και εικόνες Σπύρου Βασιλείου, διαρκείας 20 λεπτά, έτος παραγωγής 1980.
Παραγωγή, σενάριο, διεύθυνση φωτογραφίας και σκηνοθεσία: Νίκος Γραμματικόπουλος
Βραβεύθηκε με το Βραβείο Κριτικών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για τη συμβολή του στη διατήρηση και διάσωση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς το 1980. Αγοράσθηκε από την Σουηδική Τηλεόραση και από την ΕΡΤ. Προβλήθηκε στην εκπομπή «Μια ταινία μια συζήτηση». Επίσης προβλήθηκε στην τελευταία διάλεξη του κύκλου ομιλιών του ΕΙΕ «Αρχαιολογία της Πόλης των Αθηνών» που ήταν αφιερωμένη στα νεοκλασικά κτίρια της Αθήνας (Μάιος 1994).
Αρχαιολογία της Πόλης των Αθηνών
eie.gr/archaeologia/gr/video.aspx

15/7/12

H Αθήνα του περασμένου αιώνα (video)

14/7/12

Αγχίνοια

Η ετοιμότητα του πνεύματος, η οξύτητα του νου, η ευφυΐα, η ευστροφία, η κρίση. Ετυμολογικά, η αγχίνοια προέρχεται από τις λέξεις άγχι (= κοντά) και νοώ. Οι Βυζαντινοί χρησιμοποιούσαν την έκφραση τη ση αγχινοία ως τιμητική προσφώνηση. Ως όρος της ψυχολογίας χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει την ικανότητα της σκέψης να βρίσκει ομοιότητες και αναλογίες ανάμεσα σε έννοιες ή πράγματα που είναι φαινομενικά ανόμοια, ή, αλλιώς,

Πώς και πότε γιορτάστηκε για πρώτη φορά η 25η Μαρτίου

α) Γιορτάστηκε το 1838 με πρωτοβουλία του Δημάρχου, ενώ η Κυβέρνηση δεν εκπροσωπήθηκε επίσημα.
β) Ο Όθων ήταν αντίθετος να συνδυαστεί η επανάσταση με την εκκλησιαστική γιορτή του Ευαγγελισμού.
γ) Το παλάτι δεν επιθυμούσε έξοδα γιορτές την εποχή που οι Αγωνιστές δεν είχαν να φάνε.
δ) Το “υπερθέαμα”: εκατοντάδες νέοι με δαδιά ή λαδοφάναρα σχημάτισαν το “εν τούτω Νίκα” στο Λυκαβηττό, ενώ οι θεατές παρακολουθούσαν αποσβολωμένοι.
ε) Λέγεται ότι για την πρώτη γιορτή της 25ης Μαρτίου δαπανήθηκε μέρος των χρημάτων, που προοριζόταν για την ανέγερση του Πανεπιστημίου.


γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

11/7/12

Κωνσταντίνος Καβάφης «Η Σατραπεία»



Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται•
να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει•
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε•
την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία•
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις.

«Ο ποιητής δεν υπονοεί κατ’ ανάγκην τον Θεμιστοκλέα ή τον Δημάρατον, αλλ’ ούτε και άνθρωπον πολιτικόν [...] Το υπονοούμενον πρόσωπον είναι εντελώς συμβολικόν. το οποίον δέον να παραδεχθώμεν μάλλον ως ένα τεχνίτην ή και επιστήμονα [...] Αξιοσημείωτος είναι ο εν παρενθέσει στίχος «η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις» [στ. 8], ο οποίος αποτελεί την βάσιν ολόκληρου του ποιήματος.» (Καβάφης)

Η Σατραπεία είναι ένα ψευδοϊστορικό ποίημα του Καβάφη, εμπνευσμένο από την τακτική κάποιων σημαινόντων Ελλήνων να καταφεύγουν στους βασιλιάδες της Περσίας, όταν συνειδητοποιούσαν πως οι συμπολίτες τους δεν αναγνώριζαν την αξία και την προσφορά τους. Προσωπικότητες όπως ο Θεμιστοκλής (πολιτικός και στρατηγός, νικητής στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, 480 π.Χ., που εξοστρακίστηκε από τους Αθηναίους το 471 π.Χ. και κατέφυγε στον Αρταξέρξη) και ο Δημάρατος (βασιλιάς της Σπάρτης μέχρι το 491 π.Χ., κατέφυγε στην αυλή του Δαρείου Α΄, όταν έχασε την εξουσία με την κατηγορία ότι δεν ήταν γνήσιο παιδί του Αρίστωνα). Οι Πέρσες υποδέχονταν τους Έλληνες αποστάτες και τους προσέφεραν πλούσια δώρα, με αντάλλαγμα την παροχή πολύτιμων πληροφοριών και υπηρεσιών κατά των Ελλήνων.

10/7/12

Criticising Germany: Three principles for the fair assessment of proud nations


Generalising is the first step toward racism. Every sentence beginning with “The Germans believe this” or “The Greeks do that” is an initial slide on a slippery slope leading, eventually, to bigotry. As I have argued before (click here for a video version) there is no such thing as the Germans, or the Brits, or the Greeks for that matter. Our various nations sport as much variety within them as the divergence that we observe between them. Moreover, there is no such thing as the ‘representative’ German, Greek or American. The fact that groups, and naturally nations, are subject to social norms that generate patterned behaviour and mindsets does not annul this point. As long as some gallant Germans fought the Nazis and died in Auschwitz, the claim that ‘the Germans’ are prone to, or responsible for, Nazism is absurd. Similarly, the fact that tax evasion and corruption is prevalent in Greece is no excuse for loose talk about ‘the tax-evading and corrupt Greeks’. Does this, however, mean that one cannot

articulate a legitimate critique of Germany, of Greece, of nations in general? In recent months,

9/7/12

Σέριφος

4/7/12

Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως


1. Ιστορικό πλαίσιο

Ο Μακεδονικός Αγώνας ήταν το καθαρτήριο πυρ για τη γενιά που έζησε την ήττα του 1897 και την αναγκαστική αδράνεια των ετών που ακολούθησαν. Για τον Αθανάσιο Σουλιώτη, το νέο αξιωματικό με το αριστοκρατικό παρουσιαστικό, όπως και για τον επιστήθιο φίλο του Ίωνα Δραγούμη, η Μακεδονία αποτελούσε τη φυγή από τη μικρόχαρη πρωτεύουσα ενός μικρού κράτους χωρίς προοπτικές.1 Για το Σουλιώτη ο αγώνας άρχισε το 1906 με την Οργάνωση Θεσσαλονίκης. Ως έμπορος «Νικολαΐδης» ανέλαβε τη «στενόχωρη και εκνευριστική» δουλειά του πράκτορα εμπορικών ειδών και παράλληλα κατασκοπευτική δραστηριότητα. Η θητεία του στην πολυεθνική μακεδονική πρωτεύουσα τον προετοίμασε για την επόμενη μεγάλη αποστολή του. Από τη διάσωση της Μακεδονίας για την Ελλάδα, στη διατήρηση του Ελληνισμού μέσα στο ανατολικό του πλαίσιο. Από την εκτέλεση εντεταλμένης εθνικής υπηρεσίας προχώρησε στη σύλληψη και υλοποίηση ενός προσωπικού οράματος: την ένωση όλων των λαών της Ανατολής σε μια πολιτισμική ενότητα. Το χάσμα ανάμεσα στην ελλαδική πρωτεύουσα –την «επαρχιώτισσα που καμώνεται την Ευρωπαία κοσμοπολίτισσα– και την πραγματική πρωτεύουσα της Ανατολής, την Κωνσταντινούπολη», τόνιζε στην αντίληψη του Σουλιώτη τη μειονεκτικότητα της ελλαδικής Μεγάλης Ιδέας.

Κάποιες ανάλογες σκέψεις διατυπώνει και ο διπλωμάτης Δραγούμης συγκρίνοντας το μαρασμό του ελλαδικού χώρου με την κοσμοπολίτικη Ανατολή. «Οι Έλληνες του κράτους κατάντησαν ελλαδικοί· αλλιώτικο είδος ζώου».2 Για το Σουλιώτη έγραφε: «Είσαι καλλίτερός μου στο έργο που μαζί φορτωθήκαμε και θα σε ζήλευα για την υπεροχή σου, αν δεν ένοιωθα πως πρέπει να γίνει αυτό που αναλάβαμε και αν δεν σ’ αγαπούσα τόσο, που να μ’ αρέση να σε βλέπω να πετυχαίνης».3 Οι σκέψεις και των δύο εντάσσονται στο πλαίσιο του λεγόμενου Ανατολικού Ιδανικού, πολιτικής ιδεολογίας των αρχών του 20ού αιώνα που είχε στόχο την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των διάφορων εθνοτικών ομάδων στο πλαίσιο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ώστε να αντιμετωπιστούν αφενός η βουλγαρική επιρροή και αφετέρου αυτή των ξένων δυνάμεων εν γένει.

2. Ίδρυση και σκοπός
Αθανάσιος Σουλιώτης

Η Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως ιδρύθηκε στις αρχές του 1908. Ιδρυτής της υπήρξε ο Αθανάσιος Σουλιώτης-Νικολαΐδης, ενώ ο Ίων Δραγούμης πρόσφερε την αμέριστη βοήθειά του. Δημιουργήθηκε δηλαδή πριν από το κίνημα των Νεότουρκων για να αντιμετωπίσει μέσα από την οθωμανική πρωτεύουσα τη βουλγαρική διείσδυση στη Μακεδονία και τη Θράκη. Σκοπός της Οργανώσεως Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο πολιτικός συντονισμός των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και ιδανικό της η συνεννόηση και συνεργασία των λαών της Ανατολής, δηλαδή της Βαλκανικής και της Μικράς Ασίας.

3. Δράση

Τα ευρωπαϊκά τμήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν παρουσίαζαν μόνο τη μεγαλύτερη εθνοτική ποικιλία και θρησκευτικές αντιθέσεις, αλλά αποτελούσαν ταυτόχρονα ελεύθερο πεδίο ξένων επεμβάσεων, ώστε να κινδυνεύουν να απολεσθούν για τους Οθωμανούς.
Ο Αθανάσιος Σουλιώτης και ο Ίων Δραγούμης
 στην Κωνσταντινούπολη

Οι Νεότουρκοι θέλησαν αρχικά να συμφιλιώσουν τις αντιμαχόμενες μερίδες για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο από το δυτικό κόσμο. Η φιλοδοξία αυτή, ωστόσο, δεν έβρισκε εμπόδιο μόνο τους αντίπαλους βαλκανικούς εθνικισμούς, αλλά και τον ίδιο τον τουρκικό εθνικισμό, που παρουσιαζόταν με καθυστέρηση στο προσκήνιο.

Ο Σουλιώτης, αν και δεν έτρεφε πολλές ελπίδες για την ειρήνευση της Μακεδονίας, θεωρούσε εφικτή την ειρηνική συμβίωση με τους Τούρκους που θα οδηγούσε στον εξελληνισμό του οθωμανικού κράτους. Πρότεινε ως όρο, για να αρθεί η δυσπιστία ανάμεσα στα δύο κράτη, την παραίτηση της Ελλάδας από κάθε επέκταση προς την οθωμανική επικράτεια και καλούσε τους Έλληνες της αυτοκρατορίας να αναπτύξουν όλη τους την εκπολιτιστική ικανότητα.

Το οθωμανικό σύνταγμα του 1908 κατοχύρωνε θεωρητικά την ισοπολιτεία ανάμεσα στους λαούς της αυτοκρατορίας. Η εξέλιξη αυτή φάνηκε να ευνοεί τα σχέδια του Σουλιώτη, ο οποίος οραματιζόταν ένα ιδανικό μεγαλύτερο από τους στόχους του ελληνοβουλγαρικού αγώνα. Το νέο καθεστώς έθετε τις βάσεις για μια συνεργασία μεταξύ των λαών της Ανατολής και δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για μια ευρύτερη συμμετοχή με τη μεγάλη οικονομική του ευρωστία. Η πολιτική που η Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως φιλοδοξούσε να συντονίσει προσέβλεπε στη διατήρηση της εθνικής υπόστασης των Ελλήνων υπηκόων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Από την άλλη πλευρά οι Νεότουρκοι επιδίωκαν να καταργήσουν τις εθνικές διαφοροποιήσεις ανάμεσα στους υπηκόους του κράτους.

Το Σεπτέμβριο του 1908, ο Απόστολος Αλεξανδρής, απεσταλμένος της ελληνικής κυβέρνησης προς το κομιτάτο «Ένωση και Πρόοδος», βρήκε τους Έλληνες με «χάος γνωμών για τα ζητήματα που αφοράν τον ελληνισμόν... Ο Ι. Δραγούμης επίστευεν ότι η πνευματική και υλική υπεροχή του ελληνισμού επεβάλλετο ταχέως εις την αναγεννημένην αυτοκρατορίαν. Ο Μπούσιος έφθασε να υποστηρίξη ότι η Τουρκία, διά της διαδόσεως από του Κοινοβουλίου των ελληνικών γνωμών και πολιτικών αρχών, θα μετεβάλλετο εις Νέον Βυζάντιον».4

Κύριοι της κατάστασης, οι Νεότουρκοι έλαβαν μέτρα για να επιβάλλουν την εξουσία τους και να δημιουργήσουν το συγκεντρωτικό κράτος που επιδίωκαν. Τότε έδειξαν πως ήταν έτοιμοι να συνεργαστούν με τις μη τουρκικές κοινότητες της αυτοκρατορίας στο βαθμό που εκείνες θα δήλωναν υποταγή στο τουρκικό κράτος και θα εγκατέλειπαν τη δική τους μειονοτική υπόσταση.

Το 1910 το κομιτάτο ανανέωσε την προσπάθεια να αυξήσει τον έλεγχό του θέτοντας σε εφαρμογή το άρθρο 18 του συντάγματος που επέβαλλε σε όλα τα σχολεία να τεθούν υπό την επίβλεψη του κράτους, η διδασκαλία να γίνεται στην τουρκική γλώσσα και να εφαρμοστεί ενιαία μέθοδος εκπαίδευσης. Τον Ιούλιο του 1910 ψηφίστηκε στην οθωμανική Βουλή νόμος περί των Εκκλησιών της Μακεδονίας με νέες παραχωρήσεις στη βουλγαρική εξαρχία. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης σε συνεργασία με την Οργάνωση ζήτησε σύγκληση εθνοσυνέλευσης των Ελλήνων για να αντιμετωπιστεί η νέα εξέλιξη. Οι εργασίες της συνέλευσης άρχισαν την 1η Σεπτεμβρίου 1910, αλλά οι συλλήψεις των μελών ανάγκασαν τον Πατριάρχη να τη ματαιώσει.

Η κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού πολέμου κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έβαλε τέλος σε κάθε προσπάθεια των Ελλήνων υπηκόων της να ανασυνταχθούν. Ο ίδιος ο Σουλιώτης αφήνει στην αλληλογραφία του προς τον Ίωνα Δραγούμη να εκδηλωθεί η απογοήτευσή του. «Είναι κρίμα. Κρίμα την τόση δουλειά μας».5

Όμως η Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως διέθετε πολλαπλές γραμμές άμυνας. Μολονότι ο ίδιος ο Σουλιώτης προτιμούσε την άποψη της ισοπολιτείας, ο εθνικισμός των Νεότουρκων τον ανάγκασε μετά το 1910 να στραφεί αρχικά προς τους Φιλελεύθερους του πρίγκιπα Σαμπαχεντίν μέσω του Πολιτικού Συνδέσμου του Πέρα, ο οποίος ελεγχόταν από την Οργάνωση, και αργότερα προς την υποστήριξη των προνομίων των εθνοτήτων.

Ο Σουλιώτης έμεινε στην Κωνσταντινούπολη έως τον Οκτώβριο του 1912, οπότε και διαλύθηκε η Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως. Μετά την κήρυξη του πολέμου, βρέθηκε με τον Ίωνα Δραγούμη στο βαλκανικό μέτωπο. Μέχρι τη διάλυσή της, όμως, είχε πετύχει μια αρκετά αξιόλογη διείσδυση. Έως το 1912 είχαν μυηθεί περίπου 500 μέλη. Ανάμεσα στα πιο δραστήρια μέλη της συναντάμε τους: Α.Χ. Χαμουδόπουλο, Σπηλιωτόπουλο, Κομποθέκρα, Βατικιώτη, Ι. Ζαγοριανάκο, Γ. Σκαλιέρη, Γ. Μπούσιο, Γ. Καραβαγγέλη, Μ. Θεοτοκά, Χρύσανθο Τραπεζούντος, Δ. Δίγκα, Χ. Βαμβακά, Π. Κοσμίδη, Γ. Θεοχαρίδη.

1. Σουλιώτης-Νικολαΐδης, Α., Ο Μακεδονικός Αγών (Θεσσαλονίκη 1959).

2. Δραγούμης, Ί., Όσοι ζωντανοί (Αθήνα 1926), σελ. 2.

3. Δραγούμης, Ί., Όσοι ζωντανοί (Αθήνα 1926), σελ. 123.

4. Αλεξανδρής, Α., Πολιτικαί αναμνήσεις (Πάτρα 1940), σελ. 19.

5. Γεννάδιος Βιβλιοθήκη, φάκ. επιστολών προς Ίωνα Δραγούμη, αρ. 890-891.

Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως
Συγγραφή : Βερέμης Θάνος (24/4/2008)
Για παραπομπή: Βερέμης Θάνος, «Οργάνωσις Κωνσταντινουπόλεως», 2008,
Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Κωνσταντινούπολη
URL: 

2/7/12

Τα Σιμωνιακά 1875


Τα Σιμωνιακά ήταν ένα πολιτικό και εκκλησιαστικό σκάνδαλο που ξέσπασε στην Αθήνα το 1875. Αφορούσε τη δωροδοκία δύο υπουργών της κυβέρνησης Δημητρίου Βούλγαρη από τέσσερις υποψήφιους μητροπολίτες.
Τα γεγονότα
Εκείνη την περίοδο είχαν μείνει κενές τρεις μητροπόλεις: της Μεσσηνίας λόγω της εκλογής του Προκοπίου του Α΄ στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, της Κεφαλληνίας και των Πατρών. Ο τότε Υπουργός των Εκκλησιαστικών Ιωάννης Βαλασόπουλος μαζί με τον Υπουργό Δικαιοσύνης και γαμπρό του Δ. Βούλγαρη Βασίλειο Νικολόπουλο δωροδοκήθηκαν από τέσσερις υποψηφίους μητροπολίτες με υψηλά χρηματικά ποσά και άλλα δώρα (μετοχές, κοσμήματα), προκειμένου να πιέσουν την Ιερά Σύνοδο να τους εκλέξει στις χηρεύουσες μητροπόλεις. Το σκάνδαλο ήρθε στο φως πολύ γρήγορα, η συναλλαγή έγινε ευρύτερα γνωστή και ξέσπασε σκάνδαλο, παρά τα διαδικαστικά εμπόδια έθεταν συνεχώς οι κατηγορούμενοι. Η επόμενη κυβέρνηση του πρωθυπουργού Χαριλάου Τρικούπη προώθησε τις ανακρίσεις για τη διαλεύκανση της υπόθεσης.
Η υπόθεση έλαβε μεγάλες διαστάσεις και συγκλόνισε την κοινή γνώμη, ενώ έγινε αφορμή για σκωπτικά σχόλια κατά της Εκκλησίας και για να κατηγορηθεί ο Αρχιεπίσκοπος εξαιτίας της στάσης του. Ο Εμμανουήλ Ροΐδης φέρεται να έγραψε: «Αν ουδέν άλλο προκύψει όφελος εκ της ανακρίσεως περί των επισκοπικών, η νεοελληνική γλώσσα θέλει τουλάχιστον πλουτισθή διά νέας λέξεως· εις τον μητροπολίτην δηλαδή θέλει προστεθεί και ο μιτροπωλητής».
Η δίκη
Η Βουλή τελικά παρέπεμψε με βάση τον νέο τότε «νόμο περί ευθύνης υπουργών» στις 22 Δεκεμβρίου 1875 τους δύο Υπουργούς μαζί με τους εν τω μεταξύ εκλεγέντες μητροπολίτες Κεφαλληνίας Σπυρίδωνα Κομποθέκρα, Πατρών και Ηλείας Αβέρκιο Λαμπίρη και Μεσσηνίας Στέφανο Αργυριάδη στο Υπουργοδικείο: τον Ι. Βαλασόπουλο με τις κατηγορίες της δωροδοκίας και της εκβίασης, τον Β. Νικολόπουλο με την κατηγορία της συναυτουργίας σε δωροδοκία και τους μητροπολίτες με την κατηγορία της σιμωνίας. Οι υπουργοί μάλιστα προφυλακίστηκαν.
Η δίκη ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου 1876 και ολοκληρώθηκε δύο μήνες μετά, στις 31 Μαρτίου. Συνολικά κατέθεσαν 109 μάρτυρες. Κατά τη διάρκεια της δίκης, οι δύο αλληλοκατηγορούμενοι υπουργοί έφτασαν έως του σημείου να ανταλλάσσουν ύβρεις και τελικά να γρονθοκοπηθούν. Όλοι οι κατηγορούμενοι, πλην ενός, κρίθηκαν ένοχοι κατά το κατηγορητήριο και καταδικάστηκαν: ο Ι. Βαλασόπουλος σε ποινή φυλάκισης ενός έτους, τριετή στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων και στην καταβολή 56.200 δραχμών υπέρ του πτωχοκομείου, ο Νικολόπουλος σε φυλάκιση δέκα μηνών και οι μητροπολίτες σε πρόστιμο διπλάσιο από το ποσό που ο καθένας είχε καταβάλει ως δωροδοκία. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, ο επίσκοπος της Αργολίδας Τερζόπουλος είχε δώσει στον υπουργό Εκκλησιαστικών Βαλασόπουλο 42.000 δρχ για να εξασφαλίσει την έδρα του. Ο διευθυντής της Ιερατικής Σχολής Χαλκίδος Βαρθολομαίος Γεωργιάδης έδωσε 9.000 δρχ σε μεσάζοντα για να μιλήσει στον υπουργό. Ο επίσκοπος Κομποθέκρας έδωσε στο Βαλασόπουλο 10.000 δρχ για να πάρει την έδρα, άλλα για να υπογράψει το διάταγμα τού έδωσε άλλες 8.000 δρχ. Ένας από τους μητροπολίτες αντί για χρήματα είχε δώσει ένα ζευγάρι σκουλαρίκια και μια χρυσή καρφίτσα. Κάποιοι μητροπολίτες, μάλιστα, φυλακίστηκαν μέχρι να καταβάλουν τα ποσά που τους επιδικάστηκαν —τα οποία έφταναν συνολικά τις 92.400 δρχ, μεγάλο ποσό για τα δεδομένα της εποχής.
Η απόφαση του δικαστηρίου διαβιβάστηκε στην Ιερά Σύνοδο για να επιληφθεί της υπόθεσης από την πλευρά του Εκκλησιαστικού Δικαίου. Η Σύνοδος αποφάσισε στις 19 Απριλίου 1876 ότι δεν θεωρούσε μεν τις πράξεις αυτές σιμωνία κατά τους Ιερούς Κανόνες, έθεσε όμως παρ' όλα αυτά τους μητροπολίτες σε τριετή αργία από κάθε ιεροπραξία. Ο τότε Βασιλικός Επίτροπος (εκπρόσωπος του Βασιλιά στη Σύνοδο, χωρίς τη σύμπραξη του οποίου δεν μπορούσε να ληφθεί καμιά απόφαση) Νικόλαος Δαμαλάς, καθηγητής Θεολογίας, αρνήθηκε να υπογράψει την απόφαση.
Το Υπουργείο Εκκλησιαστικών όμως έθεσε εκ νέου το ζήτημα στην Ιερά Σύνοδο και ύστερα από ενάμιση χρόνο, στις 19 Οκτωβρίου 1877, συνήλθε η τελευταία εκ νέου και ανέθεσε στον Επίσκοπο Φωκίδος να προτρέψει εν ονόματί της τους τρεις Αρχιερείς να υποβάλουν τις παραιτήσεις τους. Τελικά, όπως δήλωσαν στα σχετικά τους κείμενα, «οικεία βουλήσει και προαιρέσει προς κατάπαυσιν των σκανδάλων μεταξύ της Εκκλησίας και της Πολιτείας» παραιτήθηκαν στις 18 Νοεμβρίου 1877.
Τα Σιμωνιακά αποτελούσαν μέρος των πολιτικών σκανδάλων της εποχής, που χαρακτηρίστηκαν Στηλιτικά, επειδή ως «στηλίτες» κατηγορήθηκαν οι οπαδοί του Βούλγαρη, στιγματισμένοι δηλαδή κατά συνέχεια της αναγραφής ονομάτων στην ατιμωτική στήλη του αρχαίου νόμου
[Πηγή]

Τα Στηλιτικά και Σιμωνιακά 1875


Ο πολιτικός βίος της Ελλάδος μετά την ενθρόνιση του
Γεώργιος Α'




 Βασιλέως Γεωργίου του Α΄ το 1864, πολύ απείχε από το να χαρακτηρισθεί ομαλός. Καποια από τα αίτια αυτής της μόνιμης προβληματικής κατάστασης ήταν τα ασφυκτικά σύνορα, ή άθλια κατάσταση των οικονομικών του κράτους, ο υπερδανεισμός, η πολιτική και οικονομική εξάρτηση από τις Μεγάλες Δυνάμεις, η συνεχής ένταση στις σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, (με κυριότερη αιτία το "Κρητικό Ζήτημα") και τα οξυμμένα κομματικά πάθη, ήταν μερικά μόνο απο αυτά. Η πολιτική ρευστότητα αυξανόταν χάρις το ευμετάβολο των κομματικών συσχετισμων στο Κοινοβούλιο που είχε ως επίπτωση τον σχηματισμό πολλών θνησιγενών Κυβερνήσεων κατά την περίοδο αυτή. Οι εκλογές δεν έδιναν διέξοδο με σταθερές κυβερνήήσεις και ο Βασιλιάς Γεώργιος στην προσπάθεια του να εξασφαλίσει Κυβερνητική σταθερότητα συμμετέχει ενεργά στην πολιτική διαπάλη χωρίς, ομολογουμένως, ενθαρυντικά αποτελέσματα.


Με φόντο όλη αυτή την καταθλιπτική πολιτική ατμόσφαιρα, το 1873 επί πρωθυπουργίας Δεληγιώργη ξεσπάει το περίφημο Λαυρεωτικό ζήτημα (χρηματιστηριακό σκάνδαλο που αφορούσε την εκτίναξη της τιμής των μετοχών των Μεταλλείων Λαυρίου που επιτηδίως εκμεταλευτηκε ο Α. Συγγρός, πλούσιος ομογενής ("χρυσοκάνθαρος" κατά την ορολογία της εποχής)εκ Κωνσταντινουπόλεως, το οποίο κυριολεκτικά κατέστρεψε οικονομικά χιλιάδες