ΕΘΝΙΚΗ ΙΣΧΥΣ
Η δύναμη με την οποία ένα Έθνος, σε σχέση με τ' άλλα Έθνη και σε μία συνεχή με
αυτά διαμάχη, επιδιώκει την εξασφάλιση των Εθνικών του αντικειμενικών σκοπών με
κύρια αυτών έκφραση την ευημερία και ασφάλεια του Έθνους, προσδιορίζει την ισχύ
αυτού. Αυτή η ισχύς πού κάνει το έθνος σεβαστό στα αλλά έθνη και ικανό να επιβάλλει
τις θελήσεις του σε διεθνές επίπεδο, συνιστά την Εθνική Ισχύ.
Εθνική Ισχύς ορίζεται το σύνολο των ηθικών, πνευματικών και υλικών αξιών που
μπορεί να χρησιμοποιεί ένα Έθνος για την κυρίαρχη επιβίωση και προαγωγή του.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
Οι παράγοντες πού θα πρέπει να εξετάζονται στη μελέτη του προσδιορισμού της
Εθνικής Ισχύος ενός Κράτους είναι οι :
Αυτός o παράγοντας παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στην ειρήνη, όσο και σε καιρό
πολέμου στη ζωή των Εθνών, επιδρώντας σοβαρά στην εθνική τους πολιτική και ισχύ.
Τα στοιχεία πού ενδιαφέρουν για τη μελέτη αυτού του παράγοντα είναι:
που μπορεί να έχει ευμενή ή δυσμενή επίδραση στην εθνική της ισχύ. Φερ’ ειπείν η
γειτνίαση με τη θάλασσα βοηθάει στην άμυνα μιας χώρας. Σύμμαχοι η όχι, μικροί ή
μεγάλοι γείτονες επιδρούν ανάλογα στην εθνική ισχύ. Θέση πού δεσπόζει μιας ευρείας
περιοχής, προσδίνει ανάλογη ισχύ στη χώρα κλπ (Στρατηγική θέση).
Μέγεθος. Το μέγεθος προσδίνει ισχύ σε μία χώρα, γιατί με αυτό εξασφαλίζεται
κύρια η οικονομία και η αποτελεσματικότερη άμυνα της χώρας. Μια μεγάλη χώρα
εξασφαλίζει μεγαλύτερες πιθανότητες αυτάρκειας σε αγροτική παραγωγή και σε πρώτες
ύλες, ενώ παράλληλα βρίσκει και πλήθος αγορών για διοχέτευση των προϊόντων της
μέσα στα όρια της χώρας. Αλλά και η άμυνα της χώρας εξασφαλίζεται περισσότερο,
γιατί μία -μεγάλη χώρα προσφέρεται καλύτερα για την εφαρμογή σχεδίων αραιώσεως -
διασποράς και δύσκολα κατακτάται. Βέβαια η μεγάλη χώρα παρουσιάζει και ορισμένες
αδυναμίες, ως προστασία μεγαλυτέρου μήκους συνόρων, δυσκολίες στην ομοιόμορφη
οικονομική ανάπτυξη των περιοχών της, εξασφάλιση συνοχής στο λαό, προστασία
μεγαλύτερης βιομηχανίας κλπ.
Σχηματική διαμόρφωση. Με τον όρο αυτό εννοείται το σχηματιζόμενο από τα
όρια του Κράτους γεωμετρικό σχήμα. Χώρα με σχήμα συμπαγές θεωρείται ότι
υπερτερεί σε σχέση με όλα τα αλλά σχήματα. Κατά τη μελέτη των στοιχείων αυτών,
εξετάζεται και ο χαρακτήρας των συνόρων (ορεινός – ποτάμιος - θαλάσσιος), που σε
συνδυασμό και με τις διαθέσεις των ομόρων κρατών επηρεάζει θετικά η αρνητικά τηνMackinder
άμυνα της χώρας.
Τοπογραφική διαμόρφωση. Αυτή περιλαμβάνει όλα τα τοπογραφικά στοιχεία
μιας χώρας (ορεινούς όγκους – έρημους – διώρυγες – νησιά - λίμνες κλπ) που
επηρεάζουν άλλοτε ευμενώς και άλλοτε δυσμενώς στη ζωή ενός έθνους. Μία έρημος
για παράδειγμα είναι δυνατό να ανακόπτει τις εχθρικές στρατιές παράλληλα όμως
εμποδίζει και τη διακίνηση των αγαθών, με αποτέλεσμα να ανακόπτεται το ρεύμα
προόδου.
Κλίμα. Αυτό επηρεάζει την αγροτική παραγωγή και τη ροπή για εργασία, που
συμβάλλει αποτελεσματικά στη δημιουργία μιας δυνάμεως και ενός πολιτισμού. Τα επί
μέρους στοιχεία, που θα πρέπει να εξετάζονται είναι η θερμοκρασία, η υγρασία, οι
νεφώσεις, οι βροχοπτώσεις, οι καταιγίδες κλπ, δηλαδή όλα τα μετεωρολογικά στοιχεία,
πού επιδρούν άλλοτε ευμενώς και άλλοτε δυσμενώς στην υγεία και τη διάθεση του
πληθυσμού.
Γεωπολιτική. Οι θεωρίες που διατυπώθηκαν σχετικά με την επίδραση του
Γεωγραφικού παράγοντα στις διεθνείς σχέσεις και την εθνική ισχύ μιας χώρας,
ονομάστηκαν γεωπολιτικές, η χρήση των θεωριών αυτών αναφέρεται σα Γεωπολιτική.
Η Γεωπολιτική περιλαμβάνει όλες τις γνώσεις, πού αναφέρονται στην πολιτική
διαίρεση της Υδρογείου, διαφέρει από την πολιτική Γεωγραφία κύρια στο ότι, ενώ ή
Πολιτική Γεωγραφία εξετάζει την πολιτική διαίρεση της γης σε μία δεδομένη χρονική
περίοδο η γεωπολιτική, επεκτείνεται σε μελέτες σχετικές με τις δυνατότητες
καλυτερεύσεις της διαιρέσεως αυτής. Γεωγραφικές θεωρίες έχουν διατυπωθεί από
πολλούς μελετητές αυτής. Ο ιδρυτής της Χιτλερικής γεωπολιτικής Γερμανός Καθηγητής
Χαουσχόφερ διατύπωσε και ανάπτυξε πέντε θεωρίες: Τη θεωρία της αυτάρκειας, του
ζωτικού χώρου των επικρατειών, τη θεωρία ότι ή ισχύς της ξηράς είναι σημαντικότερη
από τη θαλάσσια ισχύ και τη θεωρία ότι, κάθε Έθνος δικαιούται να έχει φυσικά σύνορα,
εφόσον τα πολιτικά σύνορα ήταν πάντοτε αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων.
Άλλος γεωπολιτικός, ο Αμερικανός Μάχαν, υποστήριξε ότι η ναυτική ισχύς ήταν
το κλειδί της παγκοσμίου ισχύος και ότι το Έθνος που θα είχε τον έλεγχο του Σουέζ, του
Γιβραλτάρ, της Κεϋλάνης, της Σιγκαπούρης και του Χόγκ Κόγκ, θα είχε και τον έλεγχο
του παγκόσμιου εμπορίου και έτσι θα διέθετε την παγκόσμια ισχύ.
Ο Σκώτος γεωγράφος Mackinder αμφισβήτησε τη θεωρία του Μάχαν και καθόρισε
την εσωτερική περιοχή της Ευρασίας, πού ονόμασε: "καρδιά της γης" σαν την ιδεώδη
περιοχή της παγκοσμίου πολιτικής και ισχύος. Ο γεωπολιτικός αμερικανός Spykman
υποστήριξε, ότι, όχι ο έλεγχος στην "καρδιά της γης" αλλά στην "περιφερειακή ξηρά",
δηλαδή, ο έλεγχος των ηπειρωτικών κρατών πού περιβάλλουν την "καρδιά της γης"
εξασφαλίζει το κλειδί για τη διακυβέρνηση ολόκληρου του κόσμου. Οι γεωγραφικές
θεωρίες πού είχαν γίνει το ισχυρότερο όπλο προπαγάνδας απ’ όσα γνώρισε ποτέ ή
Ιστορία, μετά τη λήξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, παρουσιάστηκαν με εντελώς νέα
μορφή. Η Γεωπολιτική παρουσιάζεται ήδη, σαν επιστήμη που ασχολείται με την
αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων πού έχει ο Πλανήτης προς όφελος
ολόκληρης της ανθρωπότητας. Για την εφαρμογή της εργάζεται ο ΟΗΕ με τις διάφορες
Επιτροπές, επαναπατρισμού, μεταναστεύσεως κλπ.
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Τα στοιχεία αυτού του παράγοντα, που έχουν σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό
και, την πληθυσμιακή κατάσταση μιας χώρας είναι τα παρακάτω :
Το μέγεθος του πληθυσμού: Μια πολυάνθρωπη χώρα μπορεί να, παρατάξει
μεγαλύτερο αριθμό μεραρχιών, επιστημόνων, κρατικών λειτουργών, παραγωγικών
χεριών, κλπ. Μ'αυτό τον τρόπο το μέγεθος του πληθυσμού επιδρά .θετικά στην Ισχύ του
Έθνους. Για να είναι αποτελεσματικό όμως το στοιχείο αυτό , θα πρέπει, το πλήθος των
ανθρώπων, να έχει αναπτυγμένα ορισμένα ποιοτικά γνωρίσματα, επίκτητα η έμφυτα
όπως κατάλληλη ιδιοσυγκρασία, νοημοσύνη και αγωγή. Μια μεγάλη μάζα ανθρώπων
καθυστερημένων είναι περισσότερο μειονέκτημα παρά πλεονέκτημα.
Ο ρυθμός αυξήσεως: Για χώρες αραιοκατοικημένες, ένας υψηλός δείκτης
πληθυσμιακής αυξήσεως, είναι επιθυμητό και θετικό στοιχείο της εθνικής ισχύος της
χώρας. Για άλλες χώρες, όπως η Κίνα και οι Ινδίες ο υψηλός ρυθμός αυξήσεως του
πληθυσμού επιδρά δυσμενώς στην ευημερία τους και επομένως και στην εθνική τους
ισχύ.
Η ηλικία του πληθυσμού: Η πιο επιθυμητή ηλικία για μια σύγχρονη κοινωνία
είναι η κυμαινόμενη μεταξύ 16ου και 60ου έτους.
Η Γλώσσα: Αυτή εξετάζεται από την άποψη της ενιαίας χρήσεως της, του
διαχωρισμού της σε επίσημη, μη επίσημη και τοπική. Εξετάζεται επίσης και η χρήση
ιδιωματισμών η άλλων γλωσσικών ανταγωνισμών, πού τυχόν υπάρχουν.
Η Θρησκεία. Εξετάζεται από την άποψη του βαθμού θρησκευτικότητας του
πληθυσμού, της θρησκευτικής συνοχής, της αρμονίας των σχέσεων θρησκείας και
πολιτικής, των αιρέσεων και των ανταγωνισμών δράσεως ξένων θρησκειών, του
περιεχομένου της θρησκείας κλπ.
Οι Προσωπικότητες: Οι προσωπικότητες με τη δράση τους τόσο στο εσωτερικό όσο
και στο εξωτερικό επιδρούν σοβαρά στην εθνική ισχύ μιας χώρας και γι'αυτό
λαμβάνονται πάντα υπόψη κατά τον υπολογισμό της εθνικής ισχύος.
Οι Μειονότητες: Εξετάζονται από την άποψη του αριθμού τους, του ιστορικού τους
παρελθόντος, των φυλετικών τους δεσμών με γειτονικά κράτη, της γλώσσας τους, της
θρησκείας κλπ.
Η Υγεία – Υγιεινή: Ερευνάται και εξετάζεται ο βαθμός νοσηρότητας του λαού, οι
κατηγορίες των ασθενειών, τα μέτρα υγιεινής και προνοίας, τα υπάρχοντα Νοσοκομεία
κλπ, καθώς και η πολιτική πού ακολουθεί. το Κράτος πάνω σ’ αυτόν τον τομέα :
Το Μορφωτικό Επίπεδο: Η επίδραση αυτού του στοιχείου στην εθνική ισχύ μιας
χώρας είναι σημαντική. Αν φερειπείν είναι αυξημένο το μορφωτικό επίπεδο μιας
χώρας, τότε το εργατικό δυναμικό της θα έχει τέτοιες γραμματικές γνώσεις, ώστε να
καταλαβαίνει τις οδηγίες, να ακολουθεί τις κατευθύνσεις που. δίνονται και να τηρεί-
στοιχεία.
Επίσης οι αρμόδιοι (διάφοροι προϊστάμενοι, διευθυντές κ.ά.)πρέπει να
εφαρμόζουν και να βελτιώνουν τα συστήματα παραγωγής, να δημιουργούν
εξειδικεύσεις με αποτέλεσμα να αυξάνεται η παραγωγή, να ενισχύεται η οικονομία και
μ’ αυτόν τον τρόπο και η εθνική ισχύς. ∆εν πρέπει όμως να παραμελείται και η
ανθρωπιστική παιδεία, που δημιουργεί σωστούς πολίτες και είναι η βάση της γενικής
μορφώσεως και του πολιτισμού.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Ο οικονομικός παράγοντας σαν στοιχείο ισχύος, εξετάζεται ως προς τις
οικονομικές πηγές του και ως προς την οικονομική πολιτική της χρησιμοποιήσεως των
πηγών αυτών, που γενικά είναι η αγροτική παραγωγή, τα μεταλλεύματα, και οι πρώτες
ύλες, η ενεργειακή παραγωγή και οι πηγές ύδατος. Ο οικονομικός παράγοντας επίσης
δέον να εξετάζεται σε συνδυασμό με τα γεωγραφικά στοιχεία, την οργάνωση των
μεταφορών και τα ανθρώπινο δυναμικό. Ειδικότερα εξετάζονται τα έξης αντικείμενα.
Τα μεταλλεύματα και οι Πρώτες Ύλες. Οι πρώτε ς ύλες, που έχουν και κρίσιμη
σπουδαιότητα είναι οι της άτομο-θερμοπυρηνικής ενεργείας, το πετρέλαιο, ο άνθρακας,
τα μέταλλα (χάλυβας, αλουμίνιο, χρώμιο, χαλκός, κ.ά.) και οι υδατοπτώσεις. Ως προς τα
μεταλλευτικά αποθέματα μιας χώρας εξετάζονται οι παράγοντες, πού προσδιορίζουν τα
ισχυρά ή αδύνατα σημεία. Για παράδειγμα η ύπαρξη σιδηρομεταλλεύματος, δεν
σημαίνει απολύτως τίποτα, αν τα μεταλλεία βρίσκονται σε απρόσιτες περιοχές και δεν
υπάρχουν τα μέσα για την αξιοποίηση τους.
Το Κεφάλαιο. Η ύπαρξη κεφαλαίου, η οικονομοτεχνική οργάνωση της χώρας
(Τράπεζες - Οργανισμοί - Υπηρεσίες - Εμπόριο) καθώς και η διάθεση και
χρησιμοποίηση αυτών για παραγωγικές επενδύσεις αποτελούν στοιχεία οικονομικής
ευρωστίας και εθνικής ισχύος.
Αγροτική παραγωγή. Τα σημεία πού εξετάζονται για την αγροτική παραγωγή
είναι:
- Οι δυνατότητες της αγροτικής παραγωγής
- Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής
- Οι χρησιμοποιούμενες μέθοδοι καλλιέργειας (αν είναι επιστημονικές ή
εμπειρικές) .
- Αν η καλλιέργεια είναι εντατική ή όχι
- Τα εγγειοβελτιωτικά έργα
- Η κτηνοτροφική παραγωγή
- Η πολιτική της Κυβερνήσεως ( Τράπεζες – Επιχειρήσεις - Συγκεντρώσεις
προϊόντων κλπ)
Βιομηχανία. Αυτή εξετάζεται σε συνδυασμό με τις πρώτες όλες και το εργαζόμενο
επιστημονικό-τεχνικό δυναμικό. Ειδικότερα εξετάζονται:
- Οι δυνατότητες της βιομηχανικής αναπτύξεως
- Η οργάνωση της βιομηχανίας και βιοτεχνίας.
- Η χωροταξική κατανομή.
- Ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και των μηχανών.
- Η πολιτική της κυβερνήσεως (Επενδύσεις – Πιστώσεις – ∆άνεια κλπ.)
- Οι ενεργειακές δυνάμεις
Οι ενεργειακές δυνάμεις αποτελούν τη απαραίτητη προϋπόθεση για την
εκβιομηχάνιση μιας χώρας και αναφέρονται στον υδροηλεκτρσμό, τον άνθρακα, το
πετρέλαιο και τα πυρηνικά καύσιμα.
Εμπόριο. Αυτό εξετάζεται σε συνδυασμό με τα παντός είδους μέσα επικοινωνιών
και μεταφορών, και ερευνάται ως προς :
- Τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές
- Την συναλλαγματική κατάσταση της χώρας
- Τις πολιτικο-οικονομικές σχέσεις
- Την εμπορική ναυτιλία
Τουρισμός. Εξετάζεται από απόψεως αναπτύξεως αυτού , παροχής ευκολιών και
μέσων στους επισκεπτόμενους τη χώρα, εισροής ξένου συναλλάγματος, κλπ.
Μεταφορές – Επικοινωνία. Αποτελούν έναν απαραίτητο για την ανάπτυξη της
οικονομίας, ενός Έθνους παράγοντα. Η ύπαρξη μέσων επικοινωνίας και μεταφορών
διευκολύνει το εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο, την παραγωγή, την κατανάλωση και
επηρεάζει τις πολεμικές επιχειρήσεις.
Πηγές Ύδατος. Το ύδωρ θεωρείται ένα κρίσιμο είδος, ιδιαίτερα για τις υψηλού
βιομηχανικού επιπέδου χώρες και για τις χώρες με καλλιεργήσιμες περιοχές. Επίσης η
χρήση του νερού από τους ανθρώπους είναι σήμερα συνάρτηση του ύψους της προόδου
τους, δηλαδή του βιοτικού τους επιπέδου. Σε χώρες με υψηλό κατά κεφαλή εισόδημα, ή
χρήση του νερού κατ'άτομο καθημερινά ανέρχεται σε 1/2 κ. μέτρο, γεγονός που δείχνει
τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας σε νερό.
Οικονομική Πολιτική. Εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο μία χώρα χρησιμοποιεί τις
αγροτικές και τις βιομηχανικές της πηγές για την παραγωγή. Αυτό βέβαια δεν αποτελεί
μια εύκολη εκτίμηση και πολλές φορές μόνο μετά από περίοδο ετών μπορεί να
εκτιμηθεί. Επίσης εξετάζεται η ισορροπία μεταξύ φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής
(ατομικής πρωτοβουλίας) και κατευθυνόμενης οικονομικής πολιτικής (κρατικός
παρεμβατισμός).
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Κατά την μελέτη αυτού του παράγοντα, εξετάζονται τα παρακάτω στοιχεία:
Οργάνωση της κοινωνίας. Αυτή προσδιορίζει τα πλεονεκτήματα η μειονεκτήματα
του συστήματος της οργανώσεως και τις επιδράσεις στα μέλη της κοινωνίας. Οι
κλασσικοί γνωστοί τρόποι οργανώσεως της κοινωνίας είναι η φεουδαρχική, η αστική, η
κομμουνιστική, η σοσιαλιστική κτλ.
Κυβερνητική Κατάσταση. Ερευνάται από απόψεως σταθερότητας, πολιτικών
προσωπικοτήτων, κομματικής ομοιογένειας κλπ.
Πολιτικά Κόμματα. Εξετάζονται από απόψεως κατατμήσεως της πολιτικής
δυνάμεως της χώρας - εσωτερικής τους συνοχής - ιστορίας, τάσεων, ξένων επιρροών
κλπ.
Ενδιαφέρον Μεγάλων ∆υνάμεων. Εξετάζεται το ενδιαφέρον των Μεγάλων
∆υνάμεων από απόψεως επιρροής και επεκτάσεως του ενδιαφέροντος στα εσωτερικά
θέματα της χώρας.
Παγκόσμιες Τάσεις. Αναφέρονται στις τάσεις για δημοκρατία, Ιμπεριαλισμό,
ουδετεροποίηση, εξασφάλιση και προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων κλπ.
∆ιοίκηση. Αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως συμβολή στην εθνική ισχύ μιας χώρας.
Τα ιδιαίτερα στοιχεία της ∆ιοικήσεως που χρειάζονται εξέταση είναι:
- Η ποιότητα της ηγεσίας. Αυτή καλύπτει το σύνολο των πνευματικών,
μορφωτικών, ηθικών, πολιτιστικών και σωματικών ιδιοτήτων των μελών της
διοικητικής μηχανής.
- Ο βαθμός οργανώσεως του Κράτους. Απ'αυτόν είναι εξαρτημένη η αρμονική
λειτουργία όλης της Κρατικής μηχανής, σ’όλα τα κλιμάκια της επιτελικής, διοικητικής
και εκτελεστικής εξουσίας, τόσο σε καιρό ειρήνης, όσο και σε καιρό πολέμου.
- Ο βαθμός αποδόσεως της Κρατικής μηχανής. Αυτός επηρεάζει άμεσα και έμμεσα
την εθνική ισχύ της χώρας σε κάδε περίπτωση.
Παιδεία. Μ' αυτή αποβλέπεται να γίνουν τα άτομα ικανά να ανταποκριθούν με
επιτυχία στην αποστολή τους στην κοινωνία τους. Ερευνάται ή οργάνωση και η
συγκρότηση της παρεχόμενης παιδείας, τα υπάρχοντα ανώτατα εκπαιδευτικά
ιδρύματα, τα ισχύοντα εκπαιδευτικά συστήματα, η ανάπτυξη των ιδιωτικών
εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση, οι καλλιτεχνικές
σχολές, τα δαπανώμενα ποσά για τη δημόσια εκπαίδευση, τα σχολεία επιμορφώσεως
κλπ.
Εξωτερική Πολιτική – ∆ιπλωματία. Η αποτελεσματικότητα της εξωτερικής
πολιτικής και διπλωματίας φασίζεται στα ακόλουθα στοιχεία:
- ∆ιπλωματική δραστηριότητα
- Αποτελεσματικότητα
- Προβολή του Έθνους σε διεθνές επίπεδο
Τα παραπάνω προσδιορίζουν παράγοντες που παίρνουμε σοβαρά υπόψη στην
μελέτη της εθνικής ισχύος μιας χώρας.
Ο Στρατιωτικός παράγοντας θεωρείται ο μεγαλύτερος παράγοντας γιατί με τις
Ένοπλες ∆υνάμεις συμβολίζεται το πραγματικό στοιχείο δυνάμεως ενός Έθνους και η
δράση του αντιπροσωπεύει τη δυναμική βία πού για πολλούς λαούς είναι συνώνυμη με
την ισχύ αυτού. Ο στρατιωτικός παράγοντας αποτελείται από άλλους επιμέρους
παράγοντες, που προσδιορίζουν την δυνατότητα δράσεως του στην ειρήνη και στον
πόλεμο. Οι επί μέρους αυτοί παράγοντες είναι :
Η Ποιότητα της Ηγεσίας και των Ανδρών. Είναι αυτονόητο ότι το ανθρώπινο
δυναμικό είναι ο σημαντικότερος απ'όλους τους επιμέρους παράγοντες, που συνιστούν
τον Στρατιωτικό Παράγοντα.
Το Εθνικό Ηθικό. Περιλαμβάνει τόσο το ηθικό του στρατεύματος όσο και το ηθικό
των πολιτών, επειδή οι Ένοπλες ∆υνάμεις, αποτελούν τμήμα του κοινωνικού συνόλου
ενός Έθνους.
Ο Βαθμός Εκσυγχρονισμού και Καταλληλότητας Εξοπλισμού. Ο βαθμός αυτός
αποτελεί το συμπέρασμα που βγαίνει από τη συγκριτική αξιολόγηση, της ποιότητας των
εξοπλισμών των εξεταζομένων κρατών, προς την ποιότητα των υπαρχόντων μέσων στη
διάθεση των τρίτων χωρών. Η έννοια της καταλληλότητας των εξοπλισμών αναφέρεται
στην αποτελεσματικότητα αυτών ενόψει συγκεκριμένης πολεμικής πραγματικότητας.
Ο Βαθμός Ετοιμότητας. Αυτός έχει πολύ μεγάλη σημασία επειδή δεν αρκεί μόνο ο
Στρατιωτικός παράγοντας να συντίθεται από στοιχεία που τον κάνουν ισχυρό και
κατάλληλο. Πρέπει αυτός ο παράγοντας να έχει και την ικανότητα της ενεργοποιήσεως
των στοιχείων οπότε πρέπει αυτό να γίνεται.
Το Στρατιωτικό ∆όγμα και η Εκπαίδευση. Σωστή Στρατηγική και Τακτική που
είναι θέμα ανωτέρων κλιμακίων και επαρκής και πλήρης εκπαίδευση,
πολλαπλασιάζουν την αποτελεσματικότητα του εξοπλισμού.
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Ένα Έθνος μπροστά στα προβλήματα της κυριαρχίας, επιβιώσεως και προαγωγής
του ωθείται σε δραστηριοποίηση. Αυτή η δραστηριοποίηση είναι το αποτέλεσμα των
ψυχικών δυνάμεων ενός Έθνους, που προέρχεται από :
- Την εθνική συνείδηση και υπερηφάνεια του Έθνους
- Τις παραδόσεις του
- Την ιδεολογία του
- Το χαρακτήρα του
- Τις διαθέσεις του έναντι του ισχύοντος τρόπου ζωής
- Την επίγνωση της ισχύος του Έθνους
- Την αναγνώριση των εθνικών και ηθικών αξιών.
Βέβαια τα παραπάνω στοιχεία δεν μπορούν εύκολα να αξιολογηθούν.
Ένα Έθνος υπερισχύει των αντιπάλων του στη σύγχρονη εποχή με ένα σύνολο
παραγόντων, που προσδιορίζουν την Εθνική Ισχύ και είναι : ο Γεωγραφικός, ο
∆ημογραφικός, ο Οικονομικός, ο Οργανωτικός, ο Στρατιωτικός και ο Ψυχολογικός
Παράγοντας. Κανένα Έθνος δεν διαθέτει όλους τους παράγοντες της Εθνικής του
ισχύος στο μεγαλύτερο βαθμό. Είναι όμως Ισχυρότερο εκείνο το Έθνος, που έχει
ανεπτυγμένους περισσότερο όλους τους παράγοντες της Εθνικής του Ισχύος. Μερικοί
απ' αυτούς τους παράγοντες φαίνονται απ’ το ιστορικό παρελθόν των Εθνών, ότι
προσθέτουν περισσότερο από άλλους στην Εθνική Ισχύ. Ένας απ’ αυτούς μπορεί να
θεωρηθεί ότι είναι ο Ψυχολογικός παράγοντας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Σύγχρονη Στρατηγική θεωρία, Υποναυάρχου Ι. Θεοφανίδη.
- Πόλεμος και Ειρήνη μεταξύ των εθνών, RAYMOND ARON
- NATIONAL POWER INTERNATIONAL RELATION – AIR UNIVERSITY 1977
Η δύναμη με την οποία ένα Έθνος, σε σχέση με τ' άλλα Έθνη και σε μία συνεχή με
αυτά διαμάχη, επιδιώκει την εξασφάλιση των Εθνικών του αντικειμενικών σκοπών με
κύρια αυτών έκφραση την ευημερία και ασφάλεια του Έθνους, προσδιορίζει την ισχύ
αυτού. Αυτή η ισχύς πού κάνει το έθνος σεβαστό στα αλλά έθνη και ικανό να επιβάλλει
τις θελήσεις του σε διεθνές επίπεδο, συνιστά την Εθνική Ισχύ.
Εθνική Ισχύς ορίζεται το σύνολο των ηθικών, πνευματικών και υλικών αξιών που
μπορεί να χρησιμοποιεί ένα Έθνος για την κυρίαρχη επιβίωση και προαγωγή του.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
Οι παράγοντες πού θα πρέπει να εξετάζονται στη μελέτη του προσδιορισμού της
Εθνικής Ισχύος ενός Κράτους είναι οι :
- Γεωγραφικός
- ∆ημογραφικός
- Οικονομικός
- Οργανωτικός
- Στρατιωτικός
- Ψυχολογικός
Αυτός o παράγοντας παίζει σημαντικό ρόλο τόσο στην ειρήνη, όσο και σε καιρό
πολέμου στη ζωή των Εθνών, επιδρώντας σοβαρά στην εθνική τους πολιτική και ισχύ.
Τα στοιχεία πού ενδιαφέρουν για τη μελέτη αυτού του παράγοντα είναι:
- Η γεωγραφική θέση
- Το μέγεθος
- Η σχηματική διαμόρφωση
- Η τοπογραφική διαμόρφωση
- Το κλίμα
που μπορεί να έχει ευμενή ή δυσμενή επίδραση στην εθνική της ισχύ. Φερ’ ειπείν η
γειτνίαση με τη θάλασσα βοηθάει στην άμυνα μιας χώρας. Σύμμαχοι η όχι, μικροί ή
μεγάλοι γείτονες επιδρούν ανάλογα στην εθνική ισχύ. Θέση πού δεσπόζει μιας ευρείας
περιοχής, προσδίνει ανάλογη ισχύ στη χώρα κλπ (Στρατηγική θέση).
Μέγεθος. Το μέγεθος προσδίνει ισχύ σε μία χώρα, γιατί με αυτό εξασφαλίζεται
κύρια η οικονομία και η αποτελεσματικότερη άμυνα της χώρας. Μια μεγάλη χώρα
εξασφαλίζει μεγαλύτερες πιθανότητες αυτάρκειας σε αγροτική παραγωγή και σε πρώτες
ύλες, ενώ παράλληλα βρίσκει και πλήθος αγορών για διοχέτευση των προϊόντων της
μέσα στα όρια της χώρας. Αλλά και η άμυνα της χώρας εξασφαλίζεται περισσότερο,
γιατί μία -μεγάλη χώρα προσφέρεται καλύτερα για την εφαρμογή σχεδίων αραιώσεως -
διασποράς και δύσκολα κατακτάται. Βέβαια η μεγάλη χώρα παρουσιάζει και ορισμένες
αδυναμίες, ως προστασία μεγαλυτέρου μήκους συνόρων, δυσκολίες στην ομοιόμορφη
οικονομική ανάπτυξη των περιοχών της, εξασφάλιση συνοχής στο λαό, προστασία
μεγαλύτερης βιομηχανίας κλπ.
Σχηματική διαμόρφωση. Με τον όρο αυτό εννοείται το σχηματιζόμενο από τα
όρια του Κράτους γεωμετρικό σχήμα. Χώρα με σχήμα συμπαγές θεωρείται ότι
υπερτερεί σε σχέση με όλα τα αλλά σχήματα. Κατά τη μελέτη των στοιχείων αυτών,
εξετάζεται και ο χαρακτήρας των συνόρων (ορεινός – ποτάμιος - θαλάσσιος), που σε
συνδυασμό και με τις διαθέσεις των ομόρων κρατών επηρεάζει θετικά η αρνητικά τηνMackinder
άμυνα της χώρας.
Τοπογραφική διαμόρφωση. Αυτή περιλαμβάνει όλα τα τοπογραφικά στοιχεία
μιας χώρας (ορεινούς όγκους – έρημους – διώρυγες – νησιά - λίμνες κλπ) που
επηρεάζουν άλλοτε ευμενώς και άλλοτε δυσμενώς στη ζωή ενός έθνους. Μία έρημος
για παράδειγμα είναι δυνατό να ανακόπτει τις εχθρικές στρατιές παράλληλα όμως
εμποδίζει και τη διακίνηση των αγαθών, με αποτέλεσμα να ανακόπτεται το ρεύμα
προόδου.
Κλίμα. Αυτό επηρεάζει την αγροτική παραγωγή και τη ροπή για εργασία, που
συμβάλλει αποτελεσματικά στη δημιουργία μιας δυνάμεως και ενός πολιτισμού. Τα επί
μέρους στοιχεία, που θα πρέπει να εξετάζονται είναι η θερμοκρασία, η υγρασία, οι
νεφώσεις, οι βροχοπτώσεις, οι καταιγίδες κλπ, δηλαδή όλα τα μετεωρολογικά στοιχεία,
πού επιδρούν άλλοτε ευμενώς και άλλοτε δυσμενώς στην υγεία και τη διάθεση του
πληθυσμού.
Γεωπολιτική. Οι θεωρίες που διατυπώθηκαν σχετικά με την επίδραση του
Γεωγραφικού παράγοντα στις διεθνείς σχέσεις και την εθνική ισχύ μιας χώρας,
ονομάστηκαν γεωπολιτικές, η χρήση των θεωριών αυτών αναφέρεται σα Γεωπολιτική.
Η Γεωπολιτική περιλαμβάνει όλες τις γνώσεις, πού αναφέρονται στην πολιτική
διαίρεση της Υδρογείου, διαφέρει από την πολιτική Γεωγραφία κύρια στο ότι, ενώ ή
Πολιτική Γεωγραφία εξετάζει την πολιτική διαίρεση της γης σε μία δεδομένη χρονική
περίοδο η γεωπολιτική, επεκτείνεται σε μελέτες σχετικές με τις δυνατότητες
καλυτερεύσεις της διαιρέσεως αυτής. Γεωγραφικές θεωρίες έχουν διατυπωθεί από
πολλούς μελετητές αυτής. Ο ιδρυτής της Χιτλερικής γεωπολιτικής Γερμανός Καθηγητής
Χαουσχόφερ διατύπωσε και ανάπτυξε πέντε θεωρίες: Τη θεωρία της αυτάρκειας, του
ζωτικού χώρου των επικρατειών, τη θεωρία ότι ή ισχύς της ξηράς είναι σημαντικότερη
από τη θαλάσσια ισχύ και τη θεωρία ότι, κάθε Έθνος δικαιούται να έχει φυσικά σύνορα,
εφόσον τα πολιτικά σύνορα ήταν πάντοτε αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων.
Άλλος γεωπολιτικός, ο Αμερικανός Μάχαν, υποστήριξε ότι η ναυτική ισχύς ήταν
το κλειδί της παγκοσμίου ισχύος και ότι το Έθνος που θα είχε τον έλεγχο του Σουέζ, του
Γιβραλτάρ, της Κεϋλάνης, της Σιγκαπούρης και του Χόγκ Κόγκ, θα είχε και τον έλεγχο
του παγκόσμιου εμπορίου και έτσι θα διέθετε την παγκόσμια ισχύ.
Ο Σκώτος γεωγράφος Mackinder αμφισβήτησε τη θεωρία του Μάχαν και καθόρισε
την εσωτερική περιοχή της Ευρασίας, πού ονόμασε: "καρδιά της γης" σαν την ιδεώδη
περιοχή της παγκοσμίου πολιτικής και ισχύος. Ο γεωπολιτικός αμερικανός Spykman
υποστήριξε, ότι, όχι ο έλεγχος στην "καρδιά της γης" αλλά στην "περιφερειακή ξηρά",
δηλαδή, ο έλεγχος των ηπειρωτικών κρατών πού περιβάλλουν την "καρδιά της γης"
εξασφαλίζει το κλειδί για τη διακυβέρνηση ολόκληρου του κόσμου. Οι γεωγραφικές
θεωρίες πού είχαν γίνει το ισχυρότερο όπλο προπαγάνδας απ’ όσα γνώρισε ποτέ ή
Ιστορία, μετά τη λήξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, παρουσιάστηκαν με εντελώς νέα
μορφή. Η Γεωπολιτική παρουσιάζεται ήδη, σαν επιστήμη που ασχολείται με την
αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων πού έχει ο Πλανήτης προς όφελος
ολόκληρης της ανθρωπότητας. Για την εφαρμογή της εργάζεται ο ΟΗΕ με τις διάφορες
Επιτροπές, επαναπατρισμού, μεταναστεύσεως κλπ.
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Τα στοιχεία αυτού του παράγοντα, που έχουν σχέση με το ανθρώπινο δυναμικό
και, την πληθυσμιακή κατάσταση μιας χώρας είναι τα παρακάτω :
Το μέγεθος του πληθυσμού: Μια πολυάνθρωπη χώρα μπορεί να, παρατάξει
μεγαλύτερο αριθμό μεραρχιών, επιστημόνων, κρατικών λειτουργών, παραγωγικών
χεριών, κλπ. Μ'αυτό τον τρόπο το μέγεθος του πληθυσμού επιδρά .θετικά στην Ισχύ του
Έθνους. Για να είναι αποτελεσματικό όμως το στοιχείο αυτό , θα πρέπει, το πλήθος των
ανθρώπων, να έχει αναπτυγμένα ορισμένα ποιοτικά γνωρίσματα, επίκτητα η έμφυτα
όπως κατάλληλη ιδιοσυγκρασία, νοημοσύνη και αγωγή. Μια μεγάλη μάζα ανθρώπων
καθυστερημένων είναι περισσότερο μειονέκτημα παρά πλεονέκτημα.
Ο ρυθμός αυξήσεως: Για χώρες αραιοκατοικημένες, ένας υψηλός δείκτης
πληθυσμιακής αυξήσεως, είναι επιθυμητό και θετικό στοιχείο της εθνικής ισχύος της
χώρας. Για άλλες χώρες, όπως η Κίνα και οι Ινδίες ο υψηλός ρυθμός αυξήσεως του
πληθυσμού επιδρά δυσμενώς στην ευημερία τους και επομένως και στην εθνική τους
ισχύ.
Η ηλικία του πληθυσμού: Η πιο επιθυμητή ηλικία για μια σύγχρονη κοινωνία
είναι η κυμαινόμενη μεταξύ 16ου και 60ου έτους.
Η Γλώσσα: Αυτή εξετάζεται από την άποψη της ενιαίας χρήσεως της, του
διαχωρισμού της σε επίσημη, μη επίσημη και τοπική. Εξετάζεται επίσης και η χρήση
ιδιωματισμών η άλλων γλωσσικών ανταγωνισμών, πού τυχόν υπάρχουν.
Η Θρησκεία. Εξετάζεται από την άποψη του βαθμού θρησκευτικότητας του
πληθυσμού, της θρησκευτικής συνοχής, της αρμονίας των σχέσεων θρησκείας και
πολιτικής, των αιρέσεων και των ανταγωνισμών δράσεως ξένων θρησκειών, του
περιεχομένου της θρησκείας κλπ.
Οι Προσωπικότητες: Οι προσωπικότητες με τη δράση τους τόσο στο εσωτερικό όσο
και στο εξωτερικό επιδρούν σοβαρά στην εθνική ισχύ μιας χώρας και γι'αυτό
λαμβάνονται πάντα υπόψη κατά τον υπολογισμό της εθνικής ισχύος.
Οι Μειονότητες: Εξετάζονται από την άποψη του αριθμού τους, του ιστορικού τους
παρελθόντος, των φυλετικών τους δεσμών με γειτονικά κράτη, της γλώσσας τους, της
θρησκείας κλπ.
Η Υγεία – Υγιεινή: Ερευνάται και εξετάζεται ο βαθμός νοσηρότητας του λαού, οι
κατηγορίες των ασθενειών, τα μέτρα υγιεινής και προνοίας, τα υπάρχοντα Νοσοκομεία
κλπ, καθώς και η πολιτική πού ακολουθεί. το Κράτος πάνω σ’ αυτόν τον τομέα :
Το Μορφωτικό Επίπεδο: Η επίδραση αυτού του στοιχείου στην εθνική ισχύ μιας
χώρας είναι σημαντική. Αν φερειπείν είναι αυξημένο το μορφωτικό επίπεδο μιας
χώρας, τότε το εργατικό δυναμικό της θα έχει τέτοιες γραμματικές γνώσεις, ώστε να
καταλαβαίνει τις οδηγίες, να ακολουθεί τις κατευθύνσεις που. δίνονται και να τηρεί-
στοιχεία.
Επίσης οι αρμόδιοι (διάφοροι προϊστάμενοι, διευθυντές κ.ά.)πρέπει να
εφαρμόζουν και να βελτιώνουν τα συστήματα παραγωγής, να δημιουργούν
εξειδικεύσεις με αποτέλεσμα να αυξάνεται η παραγωγή, να ενισχύεται η οικονομία και
μ’ αυτόν τον τρόπο και η εθνική ισχύς. ∆εν πρέπει όμως να παραμελείται και η
ανθρωπιστική παιδεία, που δημιουργεί σωστούς πολίτες και είναι η βάση της γενικής
μορφώσεως και του πολιτισμού.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Ο οικονομικός παράγοντας σαν στοιχείο ισχύος, εξετάζεται ως προς τις
οικονομικές πηγές του και ως προς την οικονομική πολιτική της χρησιμοποιήσεως των
πηγών αυτών, που γενικά είναι η αγροτική παραγωγή, τα μεταλλεύματα, και οι πρώτες
ύλες, η ενεργειακή παραγωγή και οι πηγές ύδατος. Ο οικονομικός παράγοντας επίσης
δέον να εξετάζεται σε συνδυασμό με τα γεωγραφικά στοιχεία, την οργάνωση των
μεταφορών και τα ανθρώπινο δυναμικό. Ειδικότερα εξετάζονται τα έξης αντικείμενα.
Τα μεταλλεύματα και οι Πρώτες Ύλες. Οι πρώτε ς ύλες, που έχουν και κρίσιμη
σπουδαιότητα είναι οι της άτομο-θερμοπυρηνικής ενεργείας, το πετρέλαιο, ο άνθρακας,
τα μέταλλα (χάλυβας, αλουμίνιο, χρώμιο, χαλκός, κ.ά.) και οι υδατοπτώσεις. Ως προς τα
μεταλλευτικά αποθέματα μιας χώρας εξετάζονται οι παράγοντες, πού προσδιορίζουν τα
ισχυρά ή αδύνατα σημεία. Για παράδειγμα η ύπαρξη σιδηρομεταλλεύματος, δεν
σημαίνει απολύτως τίποτα, αν τα μεταλλεία βρίσκονται σε απρόσιτες περιοχές και δεν
υπάρχουν τα μέσα για την αξιοποίηση τους.
Το Κεφάλαιο. Η ύπαρξη κεφαλαίου, η οικονομοτεχνική οργάνωση της χώρας
(Τράπεζες - Οργανισμοί - Υπηρεσίες - Εμπόριο) καθώς και η διάθεση και
χρησιμοποίηση αυτών για παραγωγικές επενδύσεις αποτελούν στοιχεία οικονομικής
ευρωστίας και εθνικής ισχύος.
Αγροτική παραγωγή. Τα σημεία πού εξετάζονται για την αγροτική παραγωγή
είναι:
- Οι δυνατότητες της αγροτικής παραγωγής
- Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής
- Οι χρησιμοποιούμενες μέθοδοι καλλιέργειας (αν είναι επιστημονικές ή
εμπειρικές) .
- Αν η καλλιέργεια είναι εντατική ή όχι
- Τα εγγειοβελτιωτικά έργα
- Η κτηνοτροφική παραγωγή
- Η πολιτική της Κυβερνήσεως ( Τράπεζες – Επιχειρήσεις - Συγκεντρώσεις
προϊόντων κλπ)
Βιομηχανία. Αυτή εξετάζεται σε συνδυασμό με τις πρώτες όλες και το εργαζόμενο
επιστημονικό-τεχνικό δυναμικό. Ειδικότερα εξετάζονται:
- Οι δυνατότητες της βιομηχανικής αναπτύξεως
- Η οργάνωση της βιομηχανίας και βιοτεχνίας.
- Η χωροταξική κατανομή.
- Ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων και των μηχανών.
- Η πολιτική της κυβερνήσεως (Επενδύσεις – Πιστώσεις – ∆άνεια κλπ.)
- Οι ενεργειακές δυνάμεις
Οι ενεργειακές δυνάμεις αποτελούν τη απαραίτητη προϋπόθεση για την
εκβιομηχάνιση μιας χώρας και αναφέρονται στον υδροηλεκτρσμό, τον άνθρακα, το
πετρέλαιο και τα πυρηνικά καύσιμα.
Εμπόριο. Αυτό εξετάζεται σε συνδυασμό με τα παντός είδους μέσα επικοινωνιών
και μεταφορών, και ερευνάται ως προς :
- Τις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές
- Την συναλλαγματική κατάσταση της χώρας
- Τις πολιτικο-οικονομικές σχέσεις
- Την εμπορική ναυτιλία
Τουρισμός. Εξετάζεται από απόψεως αναπτύξεως αυτού , παροχής ευκολιών και
μέσων στους επισκεπτόμενους τη χώρα, εισροής ξένου συναλλάγματος, κλπ.
Μεταφορές – Επικοινωνία. Αποτελούν έναν απαραίτητο για την ανάπτυξη της
οικονομίας, ενός Έθνους παράγοντα. Η ύπαρξη μέσων επικοινωνίας και μεταφορών
διευκολύνει το εσωτερικό και εξωτερικό εμπόριο, την παραγωγή, την κατανάλωση και
επηρεάζει τις πολεμικές επιχειρήσεις.
Πηγές Ύδατος. Το ύδωρ θεωρείται ένα κρίσιμο είδος, ιδιαίτερα για τις υψηλού
βιομηχανικού επιπέδου χώρες και για τις χώρες με καλλιεργήσιμες περιοχές. Επίσης η
χρήση του νερού από τους ανθρώπους είναι σήμερα συνάρτηση του ύψους της προόδου
τους, δηλαδή του βιοτικού τους επιπέδου. Σε χώρες με υψηλό κατά κεφαλή εισόδημα, ή
χρήση του νερού κατ'άτομο καθημερινά ανέρχεται σε 1/2 κ. μέτρο, γεγονός που δείχνει
τις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας σε νερό.
Οικονομική Πολιτική. Εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο μία χώρα χρησιμοποιεί τις
αγροτικές και τις βιομηχανικές της πηγές για την παραγωγή. Αυτό βέβαια δεν αποτελεί
μια εύκολη εκτίμηση και πολλές φορές μόνο μετά από περίοδο ετών μπορεί να
εκτιμηθεί. Επίσης εξετάζεται η ισορροπία μεταξύ φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής
(ατομικής πρωτοβουλίας) και κατευθυνόμενης οικονομικής πολιτικής (κρατικός
παρεμβατισμός).
ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Κατά την μελέτη αυτού του παράγοντα, εξετάζονται τα παρακάτω στοιχεία:
Οργάνωση της κοινωνίας. Αυτή προσδιορίζει τα πλεονεκτήματα η μειονεκτήματα
του συστήματος της οργανώσεως και τις επιδράσεις στα μέλη της κοινωνίας. Οι
κλασσικοί γνωστοί τρόποι οργανώσεως της κοινωνίας είναι η φεουδαρχική, η αστική, η
κομμουνιστική, η σοσιαλιστική κτλ.
Κυβερνητική Κατάσταση. Ερευνάται από απόψεως σταθερότητας, πολιτικών
προσωπικοτήτων, κομματικής ομοιογένειας κλπ.
Πολιτικά Κόμματα. Εξετάζονται από απόψεως κατατμήσεως της πολιτικής
δυνάμεως της χώρας - εσωτερικής τους συνοχής - ιστορίας, τάσεων, ξένων επιρροών
κλπ.
Ενδιαφέρον Μεγάλων ∆υνάμεων. Εξετάζεται το ενδιαφέρον των Μεγάλων
∆υνάμεων από απόψεως επιρροής και επεκτάσεως του ενδιαφέροντος στα εσωτερικά
θέματα της χώρας.
Παγκόσμιες Τάσεις. Αναφέρονται στις τάσεις για δημοκρατία, Ιμπεριαλισμό,
ουδετεροποίηση, εξασφάλιση και προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων κλπ.
∆ιοίκηση. Αποτελεί τη σημαντικότερη ίσως συμβολή στην εθνική ισχύ μιας χώρας.
Τα ιδιαίτερα στοιχεία της ∆ιοικήσεως που χρειάζονται εξέταση είναι:
- Η ποιότητα της ηγεσίας. Αυτή καλύπτει το σύνολο των πνευματικών,
μορφωτικών, ηθικών, πολιτιστικών και σωματικών ιδιοτήτων των μελών της
διοικητικής μηχανής.
- Ο βαθμός οργανώσεως του Κράτους. Απ'αυτόν είναι εξαρτημένη η αρμονική
λειτουργία όλης της Κρατικής μηχανής, σ’όλα τα κλιμάκια της επιτελικής, διοικητικής
και εκτελεστικής εξουσίας, τόσο σε καιρό ειρήνης, όσο και σε καιρό πολέμου.
- Ο βαθμός αποδόσεως της Κρατικής μηχανής. Αυτός επηρεάζει άμεσα και έμμεσα
την εθνική ισχύ της χώρας σε κάδε περίπτωση.
Παιδεία. Μ' αυτή αποβλέπεται να γίνουν τα άτομα ικανά να ανταποκριθούν με
επιτυχία στην αποστολή τους στην κοινωνία τους. Ερευνάται ή οργάνωση και η
συγκρότηση της παρεχόμενης παιδείας, τα υπάρχοντα ανώτατα εκπαιδευτικά
ιδρύματα, τα ισχύοντα εκπαιδευτικά συστήματα, η ανάπτυξη των ιδιωτικών
εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η επαγγελματική και τεχνική εκπαίδευση, οι καλλιτεχνικές
σχολές, τα δαπανώμενα ποσά για τη δημόσια εκπαίδευση, τα σχολεία επιμορφώσεως
κλπ.
Εξωτερική Πολιτική – ∆ιπλωματία. Η αποτελεσματικότητα της εξωτερικής
πολιτικής και διπλωματίας φασίζεται στα ακόλουθα στοιχεία:
- ∆ιπλωματική δραστηριότητα
- Αποτελεσματικότητα
- Προβολή του Έθνους σε διεθνές επίπεδο
Τα παραπάνω προσδιορίζουν παράγοντες που παίρνουμε σοβαρά υπόψη στην
μελέτη της εθνικής ισχύος μιας χώρας.
Ο Στρατιωτικός παράγοντας θεωρείται ο μεγαλύτερος παράγοντας γιατί με τις
Ένοπλες ∆υνάμεις συμβολίζεται το πραγματικό στοιχείο δυνάμεως ενός Έθνους και η
δράση του αντιπροσωπεύει τη δυναμική βία πού για πολλούς λαούς είναι συνώνυμη με
την ισχύ αυτού. Ο στρατιωτικός παράγοντας αποτελείται από άλλους επιμέρους
παράγοντες, που προσδιορίζουν την δυνατότητα δράσεως του στην ειρήνη και στον
πόλεμο. Οι επί μέρους αυτοί παράγοντες είναι :
Η Ποιότητα της Ηγεσίας και των Ανδρών. Είναι αυτονόητο ότι το ανθρώπινο
δυναμικό είναι ο σημαντικότερος απ'όλους τους επιμέρους παράγοντες, που συνιστούν
τον Στρατιωτικό Παράγοντα.
Το Εθνικό Ηθικό. Περιλαμβάνει τόσο το ηθικό του στρατεύματος όσο και το ηθικό
των πολιτών, επειδή οι Ένοπλες ∆υνάμεις, αποτελούν τμήμα του κοινωνικού συνόλου
ενός Έθνους.
Ο Βαθμός Εκσυγχρονισμού και Καταλληλότητας Εξοπλισμού. Ο βαθμός αυτός
αποτελεί το συμπέρασμα που βγαίνει από τη συγκριτική αξιολόγηση, της ποιότητας των
εξοπλισμών των εξεταζομένων κρατών, προς την ποιότητα των υπαρχόντων μέσων στη
διάθεση των τρίτων χωρών. Η έννοια της καταλληλότητας των εξοπλισμών αναφέρεται
στην αποτελεσματικότητα αυτών ενόψει συγκεκριμένης πολεμικής πραγματικότητας.
Ο Βαθμός Ετοιμότητας. Αυτός έχει πολύ μεγάλη σημασία επειδή δεν αρκεί μόνο ο
Στρατιωτικός παράγοντας να συντίθεται από στοιχεία που τον κάνουν ισχυρό και
κατάλληλο. Πρέπει αυτός ο παράγοντας να έχει και την ικανότητα της ενεργοποιήσεως
των στοιχείων οπότε πρέπει αυτό να γίνεται.
Το Στρατιωτικό ∆όγμα και η Εκπαίδευση. Σωστή Στρατηγική και Τακτική που
είναι θέμα ανωτέρων κλιμακίων και επαρκής και πλήρης εκπαίδευση,
πολλαπλασιάζουν την αποτελεσματικότητα του εξοπλισμού.
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Ένα Έθνος μπροστά στα προβλήματα της κυριαρχίας, επιβιώσεως και προαγωγής
του ωθείται σε δραστηριοποίηση. Αυτή η δραστηριοποίηση είναι το αποτέλεσμα των
ψυχικών δυνάμεων ενός Έθνους, που προέρχεται από :
- Την εθνική συνείδηση και υπερηφάνεια του Έθνους
- Τις παραδόσεις του
- Την ιδεολογία του
- Το χαρακτήρα του
- Τις διαθέσεις του έναντι του ισχύοντος τρόπου ζωής
- Την επίγνωση της ισχύος του Έθνους
- Την αναγνώριση των εθνικών και ηθικών αξιών.
Βέβαια τα παραπάνω στοιχεία δεν μπορούν εύκολα να αξιολογηθούν.
Ένα Έθνος υπερισχύει των αντιπάλων του στη σύγχρονη εποχή με ένα σύνολο
παραγόντων, που προσδιορίζουν την Εθνική Ισχύ και είναι : ο Γεωγραφικός, ο
∆ημογραφικός, ο Οικονομικός, ο Οργανωτικός, ο Στρατιωτικός και ο Ψυχολογικός
Παράγοντας. Κανένα Έθνος δεν διαθέτει όλους τους παράγοντες της Εθνικής του
ισχύος στο μεγαλύτερο βαθμό. Είναι όμως Ισχυρότερο εκείνο το Έθνος, που έχει
ανεπτυγμένους περισσότερο όλους τους παράγοντες της Εθνικής του Ισχύος. Μερικοί
απ' αυτούς τους παράγοντες φαίνονται απ’ το ιστορικό παρελθόν των Εθνών, ότι
προσθέτουν περισσότερο από άλλους στην Εθνική Ισχύ. Ένας απ’ αυτούς μπορεί να
θεωρηθεί ότι είναι ο Ψυχολογικός παράγοντας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Σύγχρονη Στρατηγική θεωρία, Υποναυάρχου Ι. Θεοφανίδη.
- Πόλεμος και Ειρήνη μεταξύ των εθνών, RAYMOND ARON
- NATIONAL POWER INTERNATIONAL RELATION – AIR UNIVERSITY 1977
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου