 |
| Κωνσταντίνος Μουσούρος |
Γεννήθηκε στη Κωνσταντινούπολη και καταγόταν απο την αρχοντική Κρητική - Φαναριώτικη οικογένεια των Μουσούρων που είχε ρίζες στο Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Ήταν γιος του Στέφανου Μουσούρου και της Κασσάνδρας, και αδελφός του Παύλου Μουσούρου. Διετέλεσε πρέσβης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα, από το 1834 μέχρι 1848, επί Βασιλείας του Όθωνα και στη συνέχεια στη Βιέννη, το Λονδίνο, και το Τορίνο.
Υπήρξε σθεναρός υπερασπιστής των Οθωμανικών συμφερόντων κατά την διάρκεια της θητείας του ώς πρέσβης στην Ελλάδα και διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο (με σημαντική παρακίνηση του Άγγλου πρεσβευτή Λάϊονς) στα δύο διπλωματικά επεισόδια που έγιναν γνωστά με το όνομα Μουσουρικά, το 1847.
[Στις 23 Ιανουαρίου 1847 ο Τσάμης Καρατάσος διαπρεπής αγωνιστής του 1821 και υπασπιστής του Βασιλιά Όθωνα, παρουσιάστηκε στο Τουρκικό προξενείο στην Αθήνα για να θεωρήσει το διαβατήριο του προκειμένου να μεταβεί με τον πατέρα του στην Κωνσταντινούπολη. Ο Μουσούρος όμως αρνήθηκε να θεωρήσει το διαβατήριο κατηγορώντας τον Καρατάσο ως υποκινητή εξέγερσης στο Άγιο Όρος λίγα χρόνια πριν. Ο Όθωνας έμαθε την άρνηση Μουσούρου η οποία τον εξόργισε. ¨Ετσι στις 25 Ιανουαρίου σε χοροεσπερίδα που βρισκόταν
όλο το ξένο διπλωματικό σώμα στην Αθήνα, ο βασιλιάς με οργίλο ύφος του είπε στα γαλλικά: «J' esperais, monsieur le minister, que vous auriez eu plus d' egards pour moi» (ελληνιστί, «Ήλπιζον κύριε, ότι ο Βασιλεύς της Ελλάδος ήξιζε περισσοτέρου σεβασμού, εκείνου τον οποίον εδείξατε») και του έστρεψε τα νώτα. Ο Μουσούρος αρχικώς αιφνιδιάστηκε και πιθανά να μην έδινε συνέχεια στο ζήτημα, αλλά ο Άγγλος πρεσβευτής Λάιονς τον συμβούλεψε να αποχωρήσει αμέσως με όλη την ακολουθία του σε ένδειξη διαμαρτυρίας, κάτι που τελικώς έπραξε. Με διακοίνωση του την επόμενη ημέρα, ο Μουσούρος προσπάθησε να επιρρίψει ευθύνες για την μη σφράγιση του διαβατηρίου στον Καρατάσο (προσήλθε ακατάλληλη ώρα, του ζητήθηκε προθεσμία μέχρι τελικώς να θεωρηθεί, υπήρχαν οδηγίες από την Πύλη κτλ) και τελείωνε με την αόριστη απειλή ότι σκόπευε να ενημερώσει την κυβέρνηση του για την δημόσια προσβολή που υπέστει.
Η Ελληνική κυβέρνηση επέδωσε διακοίνωση στην Πύλη κατηγορώντας τον Μουσούρο για την προσβολή του στο πρόσωπο του Βασιλιά Όθωνα, αλλά και για την γενικότερη ανθελληνική διαγωγή του. Η Πύλη όμως, παρασκηνιακώς ωθούμενη από την Αγγλία, αποφάσισε να σκληρύνει την στάση της. Έστειλε ένα ατμόπλοιο στην Αθήνα το οποίο κόμιζε ένα διπλωματικό τελεσίγραφο στην Ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με το οποίο είτε ο ίδιος ο Κωλέττης όφειλε να μεταβεί στην οικία του Μουσούρου και να του δηλώσει την λύπη του για το περιστατικό είτε ο Μουσούρος θα αποχωρούσε από την Αθήνα και θα διακόπτονταν οι διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών. Η κυβέρνηση Κωλέττη απέρριψε αμέσως το τελεσίγραφο και ο Μουσούρος αποχώρησε από την Αθήνα δημιουργώντας μεγάλη διπλωματική κρίση. Μια συμβιβαστική επιστολή του Όθωνα στον Σουλτάνο Μετζίτ δεν έφερε αποτέλεσμα και έτσι στις 31 Μαρτίου 1847, η Πύλη απέλασε και τον Έλληνα πρεσβευτή Αργυρόπουλο από την Κωνσταντινούπολη.
Η διευθέτηση του επεισοδίου και η αποκατάσταση των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα κρατήσει περίπου ένα χρόνο, εξαιτίας της ανάμειξης των μεγάλων Δυνάμεων, οι οποίες βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να εκδηλώσουν τον ανταγωνισμό τους. Η Αγγλία υποκινούσε σε αδιαλλαξία την Τουρκία και εμπόδιζε κάθε συμβιβαστική προσπάθεια, θέλοντας να ανατρέψει τον γαλλόφιλο Κωλέττη, υποβοηθούμενη και από τους «Times του Λονδίνου», που χαρακτήριζαν τον έλληνα πρωθυπουργό «δόλιο, απατεώνα και χαμερπή». Για τους υποκινητές των «Μουσουρικών» δεν είχε καμία αμφιβολία και ο Μέτερνιχ που είχε δηλώσει: «Η υπόθεσις Μουσούρου είναι πολιτικόν παίγνιον της Αγγλίας. Αυτουργός της υποθέσεως είναι ο Λάιονς και εργολάβος του θεάματος ο Πάλμερστον (Υπουργός Εξωτερικών)».
Η κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών υποδαυλιζόταν συνεχώς από τις Αγγλικές διακοινώσεις και τον παρασκηνιακό ρόλο του Λάιονς, ενώ η Πύλη είχε ξεκινήσει να πιέζει τους χριστιανούς εμπόρους της Κωνσταντινούπολης.Όταν ο Άγγλος πρεσβευτής Λάιονς επεσήμανε τις επιπτώσεις ενός οθωμανικού οικονομικού αποκλεισμού στον Κωλέττη, ο Ηπειρώτης του απάντησε: «Οι ναύται θα γίνουν πειραταί και οι τεχνίται λησταί». Σε εκείνη την συγκυρία προκηρύχθηκαν εκλογές για τις 10 Ιουλίου στις οποίες θριάμβευσε το Εθνικό (Γαλλικό) κόμμα του Κωλέττη, καθώς ο λαός στήριζε την τολμηρή και αγέρωχη πολιτική του έναντι της Πύλης. Ο αιφνίδιος θάνατος του Κωλέττη την 1η Σεπτεμβρίου, δημιούργησε κενό εξουσίας στην Ελλάδα, ανέστειλε την επιθετική Ελληνική εξωτερική πολιτική έναντι της οθωμανικής αυτοκρατορίας και επιτάχυνε την λύση του δράματος. Η Πύλη απέρριψε την συμβιβαστική επέμβαση της Αυστρίας και έστειλε νέο τελεσίγραφο στις 4 Νοεμβρίου 1847 απειλώντας πως αν η Ελληνική κυβέρνηση δεν έστελνε επίσημη διακοίνωση στον Μουσούρο στην οποία να αναφέρει την λύπη της για το συμβάν, θα κατέφευγε στα όπλα ("μέτρα έννομα και αξιοπρεπή"). Σε αυτή την δύσκολη στιγμή η Ελλάδα του Όθωνα υποχώρησε: μέσω του Τσάρου Νικολάου απέστειλε διακοίνωση στην οποία η Ελληνική κυβέρνηση εξέφραζε την λύπη της για το επεισόδιο στην χοροεσπερίδα της 13ης Φεβρουαρίου. Οι Τούρκοι υποκινούμενοι από τους Άγγλους προσπάθησαν να επιτείνουν τον Ελληνικό εξευτελισμό ζητώντας εκ νέου εξηγήσεις για τις διατυπώσεις στην διακοίνωση, αλλά η αποφασιστική ρωσική επέμβαση έδωσε τέλος στον παραλογισμό.
Οι Τούρκοι πανηγύρισαν την διπλωματική τους επιτυχία με χαρακτηριστικό τρόπο. Ο Σουλτάνος Μετζίτ προβίβασε τον υπουργό εξωτερικών Ααλή, δώρησε 250.000 γρόσια στον Μουσούρο ενώ παρασημοφόρησε όλο το προσωπικό της Οθωμανικής πρεσβείας στην Αθήνα. Ο Μουσούρος επέστρεψε θριαμβευτικά στην Αθήνα στις 25 Ιανουαρίου 1848, με μεγάλη συνοδεία και έπαρση. Η Ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από την Πύλη να τον μεταθέσει για λόγους ασφαλείας, καθώς η Ελληνική κοινή γνώμη ήταν εξοργισμένη μαζί του, αλλά η Πύλη καθυστερούσε προβάλλοντας δικαιολογίες. Η φυσιολογική κατάληξη δεν άργησε: στις 23 Απριλίου ο Απόστολος Ναδίρης χριστιανός υπάλληλος της Τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα πυροβόλησε τον Μουσούρο καθώς αυτός βρισκόταν στην είσοδο της πρεσβείας. Αμέσως μετά ο Ναδίρης έφυγε φωνάζοντας "Ζήτω η Ελλάς" και συνελήφθη αμέσως. Κατά την ανάκριση δήλωσε πως δεν μπορούσε να ανεχθεί άλλο να ακούει τον Μουσούρο να βρίζει τους Έλληνες δημοσίως. Ο Μουσούρος έχασε τον αριστερό του βραχίωνα από την επίθεση και προκλήθηκε νέα μεγάλη κρίση στην Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η ανάκριση των αρχών για την απόπειρα δολοφονίας κατέληξε ότι ο Ναδίρης ήταν διαταραγμένος. Σύντομα ο Μουσούρος μετατέθηκε στο Λονδίνο και το συμβάν έληξε.]
(Σημειώνεται ότι ο ίδιος ο Άγγλος πρέσβης Σερ Έντμοντ Λάιονς, αρχικός υποκινητής του περιστατικού, το 1849 πρωτοστάτησε στην υπόθεση Πατσίφικο και στα λεγόμενα Παρκερικά ή Πατσιφικά, σε βάρος της Ελλάδας.)
Ο Κωνσταντίνος Μουσούρος ή Κωστάκης Μουσούρος υπήρξε και λόγιος ελληνομαθής όπου μετέφρασε σε έμμετρη αρχαιοπρεπή διάλεκτο την "Θεία Κωμωδία" του Δάντη, την οποία και εξέδωσε στο Λονδίνο το 1883. Ήταν παντρεμένος και είχε έναν γιό, τον Στέφανο Μουσούρο, τον μετέπειτα Ηγεμόνα της Σάμου, που έλαβε σύζυγο την κόρη του σπουδαίου εθνικού ευεργέτη από την Αίγυπτο (εκ Λήμνου) Σερ Τζον Αντωνιάδη.
Πηγές
wikipedia
istorikathemata.com
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου