Η διεφθαρμένη εξουσία αποσαθρώνει την κοινωνία και εξαχρειώνει τον πολίτη που θεωρεί με την σειρά του, την αρετή, το ήθος, την υπευθυνότητα ανώφελες και γελοίες ιδιότητες, μειονεκτήματα σοβαρά για την περιπόθητη "επιτυχία". Ο Αριστοτέλης διδάσκει ότι χρειάζεται αρετή και για τους άρχοντες και για τους αρχόμενους ("φανερόν τοίνυν ότι ανάγκη μετέχειν αμφοτέρους αρετής" Πολιτικά, 1260α )
Σε άλλο σημείο προσθέτει ότι χρηστός πολίτης στο άριστο πολίτευμα είναι ("ο δυνάμενος και προαιρούμενος άρχεσθαι και άρχειν προς τον βίον και την αρετήν", εκείνος που δέχεται και μπορεί να κυβερνά ή να κυβερνάται αποβλέποντας πάντα τον έντιιμο βίο.
Στην άμεση συμμετοχική αθηναϊκή δημοκρατία ο κατηγορούμενος πολίτης αγωνιζόταν στην απολογία του να αποδείξει την αφοσίωση του στην κοινότητα και την αρετή του. Έλεγε πως ήταν πολίτης αγαθός και γενναίος, πατριώτης και χρηστός, πως είχε καλές σχέσεις με τους συμπολίτες του,πως ήταν καλός οικογενειάρχης, πως εκπλήρωνε σχολαστικά τις φορολογικές υποχρεώσεις του, πως είχε να επιδείξει φιλανθρωπικό έργο και πως δαπανούσε τα χρήματα για το κοινό συμφέρον,
"Ανοσιώτατον και αγριώτατον" θεωρεί ο Αριστοτέλης τον "άνευ αρετής" άνθρωπο. Άλλα όταν οι άρχοντες είναι διεφθαρμένοι, όταν η πολιτική εξουσία είναι ανόσια και θηριώδης γιατί οι πολίτες θα συμπεριφέρονται με εντιμότητα; Όλοι τιμούν με λόγους την αρετή στην πράξη όμως την μυκτηρίζουν. Ο Πλούταρχος καταγράφει ένα επεισόδιο σε κάποιο θέατρο κατά την εορτή των Παναθήναιων. Οι θεατές, καλοκαθισμένο, περιγελούσαν κάποιο γέροντα που αναζητούσε θέση στις κερκίδες. Τον καλούσαν για να του προσφέρουν τάχα την δική τους, αλλά μόλις ζύγωνε τον απέμπεμπαν χλευαστικά. Όταν έφτασε στην σειρά που κάθονταν οι απεσταλμένοι της Σπάρτης αμέσως σηκώθηκαν όλοι και του παραχωρούσαν πρόθυμα την θέση τους. Σείστηκε όλο το θέατρο από τα χειροκροτήματα - " αγασθείς δε ο όχλος εποί τω γεγονότι εκρότησε μετα πολλής επισημασίας". Και ένας Σπαρτιάτης σχολίασε απορημένος:"Μα το Θεό, οι Αθηναίοι γνωρίζουν το καλό αλλά δέν το κάνουν".
Η κοινωνία εκφυλίζεται, οι πολίτες υποτάσσονται στη διεφθαρμένη εξουσία, θαυμάζουν και προσκυνούν τους ισχυρούς και επιδεικνύουν τον πλούτο και την δύναμη τους, λατρεύουν τα "είδωλα" που δημιουργούν τα ΜΜΕ, ανέχονται χωρίς αγανάκτιση τους διαφημιστικούς κολάφους. Και πολλές φορές περιφρονούν και λοιδορούν τους φτωχούς και αδύναμους, σαρκάζουν την δυστυχία.
Η κοινωνία κατολισθαίνει , το άτομο ξεπέφτει. Ονειδίζεται η πίστη σε ένα δράμα. Ο εγωισμός μυκτηρίζει την αλήθεια, την τιμή, το ήθος τους θεσμούς. Έτσι καταστρέφεται η ψυχική εκείνη άγρυπνη δύναμη που πάντοτε σημαίνει συναγερμό για αντίσταση κατά της βίας και της αδικίας, η συνείδηση του αυτοσεβασμού και του φιλότιμου, η πίστη στην συλλογικότητα, η ελπίδα για αξιότερη κοινωνία. Εκχυδαϊζονται τα πάντα, η αρετή, το πνεύμα, η πατρίδα. Η αχρειότητα της εξουσίας γελοιοποιεί τον άνθρωπο, τον ευτελίζει, έτσι που να αισθάνεται σιχασιά για τον εαυτό του.
Μέσα σε αυτή την καταράκωση της κοινωνίας ευδοκιμεί ο λαϊκισμός, ο εμπαιγμός των πολιτών από τους διεφθαρμένους κομματάρχες και τους μηχανισμούς τους , που μιλούν υποκριτικά για την αυθεντικότητα των 'λαϊκών αξιών' και το 'αλάνθαστο λαϊκό ένστικτο' στις αναίσχυντες δημαγωγίες τους.
Τον λαϊκισμό, στον οποίο καταφεύγουν οι ''πολιτικοί ηγέτες'' για διαβουκόληση της κοινωνίας, θυμίζει περιστατικό που καταγράφει ο Αθηναίος αγωνιστής του '21 Γεώργιος Ψύλλας.
Ένας Θεσσαλός προεστός, εντελώς αναλφάβητος, χρησιμοποιεί τον δάσκαλο του χωριούκαι ώς γραμματικό του. Επειδή όμως ο δάσκαλος δέν ήταν σε όλα υπάκουος , ο προεστός προτείνει στην γενική συνέλευση των κατοίκων την απόλυση του.
Γιατί; Ρωτάει ο δάσκαλος εμβρόντητος.
Γιατί δεν ξέρεις γράμματα , λέει ο προεστός.
Και ποιός το λέει αυτό;
Εγώ απαντά ο προεστός. Γράψε την λέξη βόδι να δούμε άν ξέρεις.
Ο δάσκαλος έγραψε σε ένα χαρτί...βόδι
Τότε ο προεστός "ζωγράφισε" σε άλλο χαρτί ένα βόδι, το δείχνει στους χωριανούς- το ίδιο αναλφάβητους - και ρωτάει: Πέστε μου, ποιό χαρτί γράφει βόδι,; Το δικό σου ! απαντούν όλοι. Και έδιωξαν τον δάσκαλο ( Απομνημονεύματα του βίου μου, Γ. Ψύλλας, Αθήνα 1974 σελ 286 - 287 )
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου