Ο Νικόλαος Γαλάτης (1792 - 1819) ήταν ένα από τα ιδρυτικά και πλέον δραστήρια μέλη της Φιλικής Εταιρείας, εντούτοις δολοφονήθηκε από άλλα μέλη της για λόγους που μένουν αδιευκρίνιστοι. Κάποιοι ιστορικοί αναφέρουν ότι τα υπόλοιπα μέλη ήθελαν να τον απομακρύνουν γιατί επεδίωκε να αναλάβει την ηγεσία της οργάνωσης και μάλιστα σε κάποια φάση το είχε καταφέρει, άλλοι αναφέρουν ως κίνητρο τον αλαζονικό χαρακτήρα του και τις υποτιθέμενες ή πραγματικές οικονομικές ατασθαλίες του (με το ταμείο της Φιλικής εταιρείας), και άλλοι την απειλή που φέρεται να ξεστόμισε (ότι σε περίπτωση που οι άλλοι δεν τον αποδέχονταν ως αρχηγό ή δεν ενέδιδαν στις απόψεις του θα τους κατέδιδε στις τουρκικές αρχές). Η τελευταία εκδοχή τον παρουσιάζει ως κίνδυνο για την οργάνωση και πιθανό προδότη.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στην Ιθάκη και καταγόταν από αρχοντική οικογένεια των Επτανήσων, η οποία εμφανίστηκε πρώτη φορά τον 14ο αιώνα και η οποία συγγένευε πιθανώς με την οικογένεια Καποδίστρια. Ο ίδιος συστηνόταν ως κόμις και ως εξάδελφος του Καποδίστρια. Ο πατέρας του, Κωνσταντίνος, ήταν εύπορος και ίσως διπλωμάτης στο επάγγελμα.
Ο Νικόλαος Γαλάτης φοίτησε στη σχολή των Κυδωνιών και εργάστηκε για μερικούς μήνες ως γραφέας, λόγω των Γαλλικών και Ιταλικών που γνώριζε, στην υπηρεσία του Αλή Πασά. Ηταν πιθανόν μέλος της Φιλόμουσου Εταιρείας και ίσως είχε κοινούς φίλους με τον Ρήγα Φεραίο αλλά δεν μπορεί να γνώριζε τον ίδιο αφού ήταν 6 ετών όταν τον πρόδωσαν και τον σκότωσαν. Τον Φεβρουάριο του 1816 ο Γαλάτης συνελήφθη από τους Άγγλους και ανακρίθηκε -σύμφωνα με μια εκδοχή λόγω της επίδειξης πλούτου που δεν συμβάδιζε με την τότε οικονομική του κατάσταση, κάτι που μάλλον δεν ευσταθεί αφού ήταν εύπορος. Αφέθηκε λίγες μέρες αργότερα ελεύθερος και για άγνωστους λόγους, κατευθύνθηκε προς την Κωνσταντινούπολη.
Η μύηση και η δραστηριότητα
Από εκεί, το 1816, πήγε στην Οδησσό και στην Πετρούπολη όπου και μυήθηκε από τον Σκουφά στη Φιλική Εταιρεία, η οποία τότε βρισκόταν σε εμβρυακό στάδιο. Ο κωδική υπογραφή του ήταν ΑΔ.[1]
Ο Γαλάτης συνδύαζε θετικές και αρνητικές ικανότητες[2] όπως μεγάλη μόρφωση, πατριωτισμό, θέληση αλλά και τυχοδιωκτισμό, πιθανόν και αλαζονεία ή ίσως και επιπολαιότητα[3]. Παρ' όλα αυτά όμως η προσφορά του στην Φιλική Εταιρεία ήταν πολύ σημαντική αφού αυτός ήταν που άρχισε να την επεκτείνει και της προσδίδει κύρος. Πριν την μύηση του η Φιλική Εταιρεία ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη από άποψη αριθμού μελών. Η απόλυτα αρνητική στάση πολλών ιστορικών απέναντί του, πιθανόν να οφείλεται στη γενική συμπεριφορά του ή σε όσα του καταμαρτυρούσαν οι εχθροί του. Οπως και να έχει, φέρεται ως γεγονός ότι οι Φιλικοί αποφάσισαν να προτείνουν την ηγεσία της οργάνωσης στον Καποδίστρια, παρότι ο Τσακάλωφ γνώριζε ότι ο Καποδίστριας ήταν συντηρητικός και προτιμούσε τις αργές διεργασίες της Φιλομουσου Εταιρείας που είχε ιδρύσει ο ίδιος και όχι την βίαιη επανάσταση. Εντούτοις οι πρώτοι Φιλικοί σκέφτηκαν να κάνουν μια απόπειρα να τον προσεγγίσουν μέσω του Γαλάτη ο οποίος δήλωνε ότι ήταν και εξάδελφός του. (Πρέπει να αναφερθεί και η εκδοχή ότι ίσως ο πραγματικός αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας ήταν εξαρχής ο Ιωάννης Καποδίστριας με τη σύμφωνη γνώμη του Τσάρου Αλεξάνδρου που ήθελε να κατευθύνει τον ελληνικό επαναστατικό αγώνα κατά τα συμφέροντα της Ρωσίας. Αν αυτή η εκδοχή αληθεύει, τότε κάποια μέλη της το γνώριζαν αλλά έκαναν διάφορες κινήσεις για να ρίχνουν στάχτη στα μάτια και για να μπορεί ο Καποδίστριας επισήμως να αρνείται κάθε ανάμιξη[4])
Όπως και να είχε, ο Γαλάτης αμέσως μετά την κατήχησή του πήρε την εντολή να αναχωρήσει για την Μόσχα, όπου μύησε αρκετούς τους Πεντεδέκα, Ριζάρη, Πατζιμάδη και Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, τον Φιράρη. Οι μυήσεις ήταν πολύ σημαντικές για την εταιρεία αφού μέχρι τότε μέσα σε δύο χρόνια είχαν γίνει μόνο τρεις μυήσεις. Ο Γαλάτης δηλαδή κυριολεκτικά ζωντάνεψε την Φιλική Εταιρεία και της άνοιξε δρόμους, αλλά και προσέθεσε μέλη με υπολογίσιμη επιρροή και σημαντικά εισοδήματα που ήταν απαραίτητα για την επανάσταση[5]
Η συνάντηση με τον Καποδίστρια
Τα γεγονότα είναι αρκετά συγκεχυμένα ως προς τη σειρά τους, επειδή κανένας από τους ιστορικούς της εποχής δεν ήταν φαίνεται διατεθειμένος να δείξει πόσο ενεργός και σημαντικός ήταν ο ρόλος του Γαλάτη. Με επιμονή δική του ή και με τη σύμφωνη γνώμη των άλλων Φιλικών, έστειλε επιστολή στον Καποδίστρια ζητώντας συνάντηση μαζί του.[6] Σύμφωνα με τον ίδιο τον Καποδίστρια, που δεν μιλά πουθενά για την επιστολή προς τον ίδιο τον Τσάρο, η επιστολή του Γαλάτη προς τον ίδιο τον ξένισε. Συμβουλεύθηκε -όπως γράφει- αμέσως τον τσάρο. Είπε στον μονάρχη ότι θα πρόκειται μάλλον για ανοησίες και καλό θα ήταν να μη συναντηθεί με το Γαλάτη, αλλά ο τσάρος (πάντα σύμφωνα με τον Καποδίστρια) του συνέστησε απεναντίας όχι μόνον να συναντηθεί, αλλά και να μάθει από τον νεαρό Έλληνα όσα περισσότερα μπορούσε. Όταν ο Γαλάτης έφθασε στη Μόσχα «εμπνέει σέβας ενταυτώ και έκπληξιν είς όλους»,[7] καθώς μάλιστα έδειχνε την πρόσκληση του Καποδίστρα. Ο Καποδίστριας στα Απομνημονεύματά του απαξιώνει τον Γαλάτη και λέει ότι μετά τη συνάντησή του ενημέρωσε τον Τσάρο για τις ανοησίες που άκουσε από τα χείλη του νεαρού. Ο Τσάρος όμως του είπε να ξανασυναντηθεί για να μάθει ακόμα περισσότερα. Αυτόν τον σύγχυσε πολύ, αλλά έτυχε ο ίδιος να ασθενήσει και επίσης έτυχε τότε (;) ο Γαλάτης να συληφθεί εν τω μεταξύ από την αστυνομία (αρχηγός της οποίας ήταν τότε ο ελληνικής καταγωγής Ιωάννης Γοργόλης ή Γοργόλιν). Οπως το θέτει δηλαδή στα Απομνημονεύματά του, η αστυνομία συνέλαβε τον Έλληνα Φιλικό ανάμεσα στα δύο ραντεβού του με τον ίδιο.
Όπως εκτιμούν οι περισσότεροι ιστορικοί πάντως αυτό που ονομάζεται από πολλους Αυτοβιογραφία ή Απομνημονεύματα του Καποδίστρια είναι ουσιαστικά υπόμνημα που επιδιώκει να ξεκαθαρίσει τη στάση του ίδιου έναντι του νέου τσάρου της Ρωσίας (είχε πλέον πεθάνει ο Αλέξανδρος). Κατά συνέπεια όσα αναφέρονται σε αυτό (περιλαμβανομένης της αναφοράς στο Γαλάτη και τα της Φιλικής) πρέπει να τα διαβάζει κανείς στο πλαίσιο ενός ουσιαστικά απολογητικού σημειώματος και όχι ως ακριβή ιστορική αναφορά. Ο Καποδίστριας αναφέρει σε αυτό το υπόμνημα ή Απομνημονεύματα ότι στη συνέχεια συνέστησε στον Τσάρο Αλέξανδρο να απελαθεί ο Γαλάτης το συντομότερο δυνατόν ώστε να μη γίνει ντόρος επειδή θα πληροφορούνταν τα πάντα[8] οι Οθωμανοί μέσω των πρεσβειών τους και θα έβρισκαν το μπελά τους πολλοί και αθώοι Έλληνες. Όντως ο Γαλάτης διώχθηκε από τη χώρα και στάλθηκε στη Μολδαβία, όμως ο Καποδίστριας (ή ίσως ο ίδιος ο τσάρος Αλέξανδρος) φέρεται να του έδωσε ένα σημαντικό ποσό. Αυτό αν ευσταθεί (και οι περισσότεροι δέχονται ότι ευσταθεί) δείχνει ότι ο μελλοντικός κυβερνήτης της Ελλάδας χρηματοδοτούσε τον Γαλάτη και τη Φιλική όχι εν αγνοία του τότε τσάρου.
Στο σημείο αυτό ίσως είναι σκόπιμο να παρεμβληθεί και η εκδοχή ότι ο Γαλάτης υπήρξε ή θέλησε να γίνει πιθανόν ο ίδιος πράκτορας των Ρώσων και ίσως ήθελε να υποκαταστήσει στο ρόλο αυτό -και στο μελλοντικό ρόλο του ηγέτη της Ελλάδας- τον Καποδίστρια[9] H θεωρία αυτή ερμηνεύει την επιμονή του τσάρου να έρθει ο Καποδίστριας σε συνενόηση με το Γαλάτη, όπως και τα χρηματικά ποσά που του δόθηκαν για τις ανάγκες του. Επίσης ερμηνεύει το "θράσος" που χρεώνουν πολύ στη συμπεριφορά του Γαλάτη-αισθανόταν ότι είχε τις "πλάτες" του τσάρου και όχι απλώς του Καποδίστρια.
Η ρήξη με τους άλλους Φιλικούς
Στη συνέχεια ο Γαλάτης στη Μολδαβία μύησε τον Θεόδωρο Νέγρη, τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο κ.α. Από την Μολδαβία εξορίστηκε, κατόπιν εντολής του Σκαρλάτου Καλλιμάχη στο Βουκουρέστι και στη συνέχεια βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Του καταμαρτυρούσαν απαράδεκτη συμπεριφορά (π.χ. μαστίγωσε την πομπή ενός γάμου, που όμως δεν ξέρουμε αν αληθεύει ως γεγονός ούτε τα αίτια για τα οποία αυτό συνέβη) και οικονομικές ατασθαλίες.Εδώ πρέπει να σημειωθεί η εκτίμηση κάποιων ότι ο βίος του ήταν αρκετά προκλητικός, σε σημείο που να αφήνει σοβαρές υπόνοιες για χρηματικές ατασθαλίες από το ταμείο των Φιλικών[10][11].
Στην Κωνσταντινούπολη τέθηκαν ζητήματα επιλογών και ηγεσίας και φέρεται ο Γαλάτης να εκνευρίστηκε που δεν του εμπιστεύθηκαν το γενικό συντονισμό παρά τον έδωσαν στον Σέκκερη, έναν νεομυημένο.Γι αυτό το λόγο ή ίσως και επειδή είχε συγκεντρώσει μεγάλα ποσά για την εταιρεία και είχε στρατολογήσει δεκάδες μέλη, θεώρησε τον εαυτό του ιδιαίτερα αδικημένο. Φέρεται να απείλησε ότι θα τους καταδώσει όλους στον Χαλέτ εφέντη. Κατ' άλλους η φράση περί Χαλέτ εφέντη κατασκευάσθηκε εκ των υστέρων για να καλυφθεί ο πραγματικός λόγος της δολοφονίας. Πάντως ο Φιλήμων αναφέρει ότι ο Γαλάτης έξαλλος κατευθύνθηκε στο σπίτι του Χαλέτ Εφέντη αλλά τον συνέτισε ένας Ιθακήσιος πλοίαρχος που έτυχε να τον συναντήσει. Τον μετέπεισε και μετανιωμένος ο Γαλάτης επέστρεψε στο χώρο συζητήσεων των άλλων Φιλικών και ανάλαφρα τους είπε τι είχε πάει να κάνει. Είπε (σύμφωνα με τον Φιλήμονα) "δεν μου εμπιστευθήκατε τα Γράμματα των Προσηλύτων ως καλόν σύντροφον". Θορυβήθηκαν πολλοί όλοι τους, καθώς κατέφθασαν εκεί και άλλοι Ιθακήσιοι στους οποίους ο πλοίαρχος είχε πει τρομαγμένος τι πήγαινε να κάνει ο Γαλάτης. Τότε φέρεται να αποφασίστηκε και η καταδίκη του σε θάνατο.[12]
Η εκτέλεση του Γαλάτη
Κατά τον Φιλήμονα: «Τίποτε δεν εφαίνετο ικανόν να πείση τον μακρυσμόν του από την Κωνσταντινούπολιν, μεχρισού γράμματά τινά των Πελοποννησίων, παρουσιασθέντα μεθοδικώς και προς τούτον, καθώς και μύριαι άλλαι υποσχέσεις των Αρχηγών της Εταιρείας, εμψυχώνουσι τους πλεονεκτικούς σκοπούς του».[13]Με τα πολλά τέλος τον πείθουν να φύγει με σπετσιώτικο καράβι το Σεπτέβρη του 1818, μαζί με τον Τσακάλωφ και τον Παναγιώτης Δημητρόπουλος (Μανιάτης). Τον πήγαιναν στην Μάνη για ν΄ασφαλιστούν παραδίδοντάς τον είτε στον Μαυρομιχάλη είτε στον Μούρτζινο να τον κρατήσοτν σε φύλαξη μ΄έξοδα της Εταιρείας ως το ξέσπασμα της επανάστασης.[14]«Εις εναντίαν όμως επίφοβον περίστασιν να θανατωθεί αφεύτως».[15] . Στα παράλια της Ερμιόνης ο Δημητρόπουλος πυροβόλησε δύο φορές τον Γαλάτη, ο οποίος μάλιστα στον πρώτο πυροβολισμό προσπάθησε να μαχαιρώσει τον Δημητρόπουλο με το σπαθί του δεχόμενος αμέσως και δεύτερη σφαίρα. Καθώς πέθαινε απευθυνόμενος στο δολοφόνο του είπε: «Αχ. Μ' εφάγατε. Τι σας έκαμα;».
Σύμφωνα με πολλές πηγές, οι οποίες όμως μπορεί να αναπαράγουν όλες την ίδια, πιθανόν τον Τσακάλωφ, ο Γαλάτης έζησε άλλα 10-15 λεπτά και ο Δημητρόπουλος άρχισε να κλαίει και να του λέει "δεν ήθελα να το κάνω αυτό, αλλά δεν υπήρχεν άλλος τρόπος δια να γλιτώσομεν από την ανοικονόμητόν σου κακίαν".
Ο φόνος έγινε πιθανόν στις 9 Ιανουαρίου του 1819 αν και ο Τρικούπης τοποθετεί τα γεγονότα καλοκαίρι του ίδιου έτους και άλλοι τα μεταθέτουν στο Νοέμβριο[16]
Συνεχίζοντας ο Τρικούπης αναφέρεται γενικά στους ανταγωνισμούς και τις εσωτερικές συγκρούσεις στην Φιλική Εταρεία: "Τόσον δε ο ζήλος της Εταιρίας κατέτρωγε τους μύστας αυτής, ώστε επλήγωσέ τις αυτών καιρίως εν Κωνσταντινουπόλει τον Αναγνώστην Δηληγιάννην ως αποδοκιμάζοντα τα της Εταιρείας."
- Χαρακτηριστικό είναι πως και τα δυό μοναδικά θύματα της Εταιρείας, ο Γαλάτης και ο Καμαρηνός, είχαν έρθει σ΄επαφή με τον Καποδίστρια.[17]
Η συνέχεια
Οσον αφορά την οικογένεια του 27χρονου Γαλάτη, είχε έναν αδελφό, τον Κωνσντανίνο (δάσκαλο) και έναν ιερέα, τον Ευστάθιο Γαλάτη, αρχιμανδρίτη, που ήταν χωλός. Ο Ευστάθιος αναζήτησε με πάθος να μάθει τα αίτια του φόνου και επειδή δεν ικανοποιήθηκε από τις απαντήσεις που πήρε, προσέλαβε κάποιον Φωκά Σφαέλλο και τον πλήρωσε για να σκοτώσει τον Αναγνωστόπουλο και τον Δικαίο (τον Παπαφλέσσα) στο Γαλάτσι ή Γαλάζιο της Ρουμανίας που ήταν κέντρο αποφάσεων της Φιλικής -τους οποίους θεώρησε υπαίτιους του φόνου του αδελφού του κατά τον Φιλήμονα. Οι Φιλικοί το πληροφορούνται όμως, στήνουν ενέδρα στον Σφαέλλο και τον τραυματίζουν προτού αυτός μπει στο Γαλάτσι. Οταν αυτός αναρρώνει μετανιώνει (αναφέρει ο Φιλήμων) και στην συνέχεια εμπλέκεται στον αγώνα και πέφτει μαχόμενος στο Δραγατσάνι -πάντα κατά τον Φιλήμονα.
Ο Ευστάθιος Γαλάτης όμως κατεβαίνει πλέον ο ιδιος στην Πελοπόννησο για να βρει τους υπαίτιους. Τότε με πληροφορίες από την Κωνσταντινούπολη συνεργάτες της Φιλικής Εταιρείας ή ίσως των ελληνικών πελοποννησιακών αρχών του στήνουν και εκείνου ενέδρα -στην Κόρινθο. Ήταν αποφασισμένο κατά τον Φιλήμονα να τον σκοτώσουν κι εκείνον. Τον έσωσε το γεγονός ότι εγγυήθηκε για λογαριασμό του ο Ρένδης (ίσως πρόκειται για το Θεοχάρη Ρένδη ή Ρέντη που μετά έγινε γερουσιαστής). Αυτός ήταν εύπορος Κονίνθιος και δεσμεύθηκε ότι θα καθησύχαζε τον Γαλάτη φροντίζοντας στο εξής αυτός να μη δημιουργήσει άλλα προβλήματα στη Φιλική Εταιρεία -του ξεκαθάρισε ότι θα είχε τη μοίρα του αδελφού του. Πιθανόν να ένιωθε και ο ίδιος αδύναμος να τα βάλει με τόσο πολλούς αφού συν τοις άλλοις χώλαινε από το ένα του πόδι και ήταν εξάλλου και ιερέας.
Ο αδελφός του Κωνσταντίνος Γαλάτης έγινε δήμαρχος Αθηναίων που πέθανε στις 24 Μαρτίου του 1857, στο μέσον της θητείας του.
Απόγονοι της οικογένειας Γαλάτη ζουν στη Ρουμανία και στην Αθήνα.
Παραπομπές
1 Το Α σήμαινε ότι κάποιος κατείχε τον ανώτερο βαθμό πριν από την Ανώατη Αρχή ή ηγέτη, τον αόρατο στην προκειμένη περίπτωση ηγέτη. Ως ΑΒ υπέγραφε ο Τσακάλωφ, ως ΑΓ ο Σκουφάς και πιθανόν ως ΑΔ ο Ξάνθος, αλλά για διάφορους λόγους πήρε τα αρχικά του ο Γαλάτης
2 όλοι συμφωνούν ότι συνέβαλε τα μέγιστα με τη δραστηριότητά του και ότι ήταν φλογερός πατριώτης. Στο "Δοκίμιον Ιστορικόν περί της φιλικής εταιρίας" ο Ιωάννης Φιλήμων τον περιγράφει ως τολμηρό και πειστικό, άτομο που έπειθε ότι μπορούσε να καταφέρει όχι μόνον τα δύσκολα αλλά και τα φύσει ακατόρθωτα, ότι ο ενθουσιασμός και η τόλμη του παρέσυρε τον εύπιστο (κατά τη γνώμη του Φιλήμονα) Σκουφά, ότι ήταν ως προσωπικότητα ικανή να ριψοκινδυνεύσει τα πάντα, ακόμα και την ίδια την ύπαρξη της εταιρίας και γενικά ο Γαλάτης φαίνεται οπλισμένος για μεγάλα καλά και εξίσου μεγάλα κακά
3 Στα απομνημονεύματά του ο Καποδίστριας, αναφερόμενος στη συνάντησή του με τον Γαλάτη (ο οποιος τον επισκέφθηκε στην Οδησσό με στόχο να τον μυήσει στην Φιλική Εταιρεία, αναφέρει: "Παρουσιάσθηκε με τη στολή της Ιονίου εθνοφυλακής και ετιτλοφορείτο κόμις! Η εμφάνισις, οι πρώτοι του λόγοι αι οι τρόποι του μοι έκαναν κατ' αρχάς να νομίσω ότι οτι ο νέος ούτος ήτο τυχοδιωκτης" και δύο σελίδες πιο κάτω, "άφηνε ευκόλως τους πάντας να διεισδύσουν εις τους σκοπούς της μυστικής εταιρείας ης ήτο όργανον"
4 Σύμφωνα με τον Ιωάννη Φιλημονα όταν ο Γαλάτης πιεζε τον Καποδίστρια εκείνος του είπε "είσαι νέος και ξεπηδάς εκεί όπου δεν πρέπει". Επίσης ο Φιλήμων δέχτηκε διάφορες πιέσεις σύμφωνα με τον Λιθοξόου κατά τη συγγραφή του έργου του, μια από αυτές από πλευράς της οικογένειας του Καποδίστρια "να μην αποκαλύψει στοιχεία που θα έθιγαν τον Καποδίστρια ή την ανάμιξη της Ρωσίας"
5 Ελευθέριου Μωραιτίνη Πατριαρχέα «Νικόλαος Γαλάτης ο Φιλικός»
6 Λάσκαρης, Αυτοβιογραφία Ιωάννου Καποδίστρια, σ.62
7 Ιωάννης Φιλήμων, Δοκίμιον ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρείας, σ. 183
8 ο νεαρός Γαλάτης φαίνεται πως στις καταθέσεις του ανέφερε τον σκοπό του, δηλαδή να επαναστατήσει η Ελλάδα και να βρει άξιο και ισχυρό υπερασπιστή στο πρόσωπο του τσάρου και ότι αυτό ήταν προς το συμφέρον της Ρωσίας. Στην κατοχή του Γαλάτη βρέθηκαν πολλά και καυτά ντοκουμέντα και ο Έλληνας ρωτήθηκε σύμφωνα με τον Πατριαρχέα αν η ομάδα του σκοπεύει να δολοφονήσουν τον Τσάρο και ποιοι ήταν οι συνεργάτες του στη Μόσχα. Εκείνος αρνήθηκε τα πάντα αλλά ίσως κάποια στιγμή πιθανόν να ομολόγησε περισσότερα από όσα έπρεπε, γιατι φέρεται να λέει στους ανακριτές του "με όσα είπα πρόδωσα την εμπιστοσύνη των αδελφών μου και μου αξίζει ο θάνατος"
9 Πατριαρχέας
10 είναι και ο Φωτιάδης εναντίον του αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι "έπαιρνε εισφορές για την Εταιρεια αλλά τις τσέπωνε" εντούτοις στο δοκίμιό του "Νίκος Γαλάτης, ο Φιλικός, ο Ελευθέριος Μωραϊτίνης Πατριαρχέας τον υπερασπίζεται αναφέροντας ότι από κανένα σωζόμενο αρχείο της εταιρείας δεν προκύπτει κατάχρηση και ότι για μια συγκεκριμένη κατάχρηση που του καταμαρτυρούσαν, των 1.000 ρουβλίων της αρχικής συνδρομής του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτο τον Φιραρή, φαίνεται ότι αυτά κατατέθηκαν στο κοινό ταμείο και ότι στον Γαλάτη έδωσαν στη συνέχεια άλλο ποσό για τις δαπάνες στις οποίες υποβαλόταν στις περιοδίες του ανά τα Βαλκάνια. Επισης ο Υψηλαντης τον αναφέρει σαν "ταλαίωρο ή φτωχό Γαλάτη" (pauvre στα γαλλικά) και ο Φιλήμων που τον βρίζει πιο ανοιχτά φέρεται (από τον Πατριαρχέα) να αντιγράφει τα Απομνημονεύματα του Ξάνθου που δεν είχε και τις καλύτερες σχέσεις με τον Γαλάτη και ο οποίος είχε επίσης κατηγορηθεί για σπατάλες
11 Ο καθηγητής Δ.Ν. Καλογερόπουλος σημειώνει στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια του Παύλου Δρανδάκη ότι ο Γαλάτης ήταν προικισμένος και πατριώτης, αλλά όντως εκβίαζε τους πλούσιους Έλληνες και τους αποσπούσε μεγάλα χρηματικά ποσά για τον αγώνα ή για τις προσωπικές του ανάγκες και ο Θ. Νέγρης φέρεται να τον χαρακτήρισε (και για αυτό το λόγο) "μισογενές τέρας"
12 Ιωάννης Φιλήμων , ο.π. σ. 277
13 Ιωάννης Φιλήμων, ο.π. σ.228]
14 Δημήτριος Φωτιάδης, Η Επανάσταση του 21, τόμ.Ι, σ.292, εκδ. Μέλισσα, 1971
15 Ιωάννης Φιλήμων, ο.π. σ. 223
16 Ο Σπυρίδωνας Τρικούπης γράφει σχετικά στην "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως" : "Ο δε Γαλάτης μετά τινα διατριβήν εν Βλαχία, όπου πρώτος εισήξε την Εταιρίαν, αφίχθη εις Κωνσταντινούπολη. Υποπτεύσαντές τον οι εκεί συνάδελφοί του ως επίβουλον ή ως προσπαθούντα να σφετερισθή την αρχήν, τον έπεισαν να απέλθη επί προετοιμασία δήθεν του αγώνος εις Πελοπόνησον εν συνοδεία τινών συνεταίρων, αλλά φθάσας παρά την Ερμιόνην (Καστρί) αντικρύ των Σπετσών, εδολοφονήθη παρ' αυτών υπερμεσούντος του έτους"
17 Δημήτριος Φωτιάδης, Επανάσταση του 21, τόμ. Ι σ.299 , εκδ. Μέλισσα , 1971
18 Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Παύλου Δρανδάκη
Πηγές
Δημήτριος Φωτιάδης, Η Επανάσταση του 21, τόμ. Ι :«σελ. 262-267, 290-94 κ.α.», πρώτη έκδοση "ΜΕΛΙΣΣΑ", 1971
Μπορείτε να διαβάσετε σε δωρεάν e-book το βιβλίο του Ιωάννου Φιλήμωνος εδώ: «Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Φιλικής Εταιρίας»
Μπορείτε να διαβάσετε στα γαλλικά τα : Απομνημονεύματα του Νικολάου Υψηλάντη
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου