Παρθενώνας

Ο ναός που οι Αθηναίοι αφιέρωσαν στην προστάτιδα της πόλης τους, Αθηνά Παρθένο, είναι το λαμπρότερο δημιούργημα της αθηναϊκής δημοκρατίας στην περίοδο της μεγάλης ακμής της και το αρτιότερο ως προς τη σύνθεση και την εκτέλεση από τα οικοδομήματα του Ιερού Βράχου. Κτίσθηκε κατά τα έτη 447-438 π.Χ., στο πλαίσιο του ευρύτερου οικοδομικού προγράμματος που συντελέσθηκε στην Ακρόπολη με πρωτοβουλία του Περικλή, και πάνω στη θέση παλαιότερων ναών αφιερωμένων στην Αθηνά. Ο Περίκλειος Παρθενών (Παρθενών ΙΙΙ) διαδέχθηκε έναν προηγούμενο ναό, το μαρμάρινο Προπαρθενώνα (Παρθενών ΙΙ), που άρχισε να κτίζεται μετά τη νίκη στο Μαραθώνα, περίπου το 490 π.Χ., αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ γιατί καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες. Αυτός με τη σειρά του είχε οικοδομηθεί στη θέση παλαιοτέρου ναού, του πρωταρχικού Παρθενώνα (Παρθενών Ι), που κτίσθηκε γύρω στο 570 π.Χ. Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το μαρμάρινο Παρθενώνα των χρόνων του Περικλή, σχεδιασμένο από τον Ικτίνο με συνεργάτη τον Καλλικράτη. Την ευθύνη του γλυπτού διακόσμου και του χρυσελεφάντινου αγάλματος της Αθηνάς, που βρισκόταν στο εσωτερικό του, καθώς και όλου του οικοδομικού προγράμματος του ναού, είχε ο διάσημος γλύπτης Φειδίας.

Iknow...

...κλείσε την ελληνική τηλεόραση...σταμάτα να μπαίνεις στο Facebook για να κρυφοκοιτάς τις ζωές των άλλων...ζήσε την στιγμή ... δέν χρειάζεται να την τραβήξεις σε βίντεο, να την ανεβάσεις στο internet για να επιβεβαιώθείς από τους δικτυακούς φίλους σου ότι πράγματι ζείς...σταμάτα επιτέλους να αναπαράγεις τις δήθεν ειδήσεις και μπουρδολογίες που ξεκινούν από το πληκτρολόγιο του κάθε μαλάκα και στρατευμένου στο ιντερνετ...μήν δέχεσαι την άποψη του κάθε τυχάρπαστου περαστικού και ότι γράφει στο twitter σαν είδηση...μην δέχεσαι να στο επιβάλει ο ο 30φυλλόπουλος ή ο κάθε Ευαγγελάτος αυτό... βγές από αυτό το blog τώρα...επιλεκτική αναπαραγωγή άρθρων κάνει... και επιτέλους ξεκίνα να διαβάζεις και κανένα βιβλίο...κατά προτίμηση όχι άρλεκιν ή μυθιστόρημα που βασίστηκε η τελευταία ταινία του κατα τα άλλα συμπαθή Batman...Μιά οθόνη μας κλείνει τον ορίζοντα, παίρνει δωρεάν τον χρόνο μας και τον πουλάει σε διαφημιστές...χωρίς να μας δίνει ποσοστό...Η ζωή μας έχει ναυαγήσει σε Ξενόφερτα προσωπεία... και εμείς σαν Έλληνες ζούμε τον 'ομαδικό μας ναρκισσισμό'...περιμένοντας με αγωνία και διάχυτο μαζοχισμό τα βραδυνά δελτία ειδήσεων για να δούμε τί σκέφτονται οι ξένοι για εμάς και με ποιό νέο τρόπο θα μας προσβάλλουν για άλλη μια φορά οι 'κουτόφραγκοι'...

Η δολοφονία του Καποδίστρια στις 27 Σεπτεμβρίου 1831

Η δολοφονία του Καποδίστρια στις 27 Σεπτεμβρίου 1831(Ιουλιανό)στο Νάυπλιο από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη. (Έργο του Χαράλαμπου Παχή β ήμιση 19ου αιώνα)

Κνωσός

To σημαντικότερο κέντρο του Μινωικού Πολιτισμού, η Κνωσός, αναπτύσσεται πάνω στο ύψωμα της Κεφάλας μέσα σε ελιές, αμπέλια και κυπαρίσσια και βρίσκεται 5 χιλ. νοτιοανατολικά του Ηρακλείου. Δίπλα της ρέει ο ποταμός Καίρατος (ο σημερινός Κατσαμπάς). Σύμφωνα με την παράδοση αποτέλεσε την έδρα του βασιλιά Μίνωα και πρωτεύουσα του κράτους του. Με το χώρο του ανακτόρου της Κνωσού συνδέονται οι συναρπαστικοί μύθοι του Λαβύρινθου με τον Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο. Αναφορές στην Κνωσό, το ανάκτορό της και το Μίνωα γίνονται στον Όμηρο (ο κατάλογος πλοίων της Ιλιάδας αναφέρει ότι η Κρήτη απέστειλε 80 πλοία υπό τις διαταγές του βασιλιά της Κνωσού, Ιδομενέα. Οδύσσεια, τ 178-9), στο Θουκυδίδη (αναφορά στο Μίνωα), στον Ησίοδο και Ηρόδοτο, στο Βακχυλίδη και Πίνδαρο, στον Πλούταρχο και Διόδωρο το Σικελιώτη. Η περίοδος ακμής της πόλης ανάγεται στη μινωική εποχή (2000 - 1350 π.Χ.) κατά την οποία αποτελεί το βασικότερο και πολυπληθέστερο κέντρο της Κρήτης. Και σε μεταγενέστερες περιόδους διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και αναπτύσσεται ιδιαίτερα, όπως στην ελληνιστική εποχή. Η πόλη της Kνωσού κατοικήθηκε συνεχώς από τα τέλη της 7ης χιλιετίας έως και τα ρωμαϊκά χρόνια. Η νεολιθική εποχή χαρακτηρίζεται από το στάδιο της τεχνολογικά εξελιγμένης αγροτικής ζωής (λίθινα εργαλεία και υφαντικά βαρίδια). Οι κάτοικοι από τροφοσυλλέκτες γίνονται οι ίδιοι παραγωγοί (γεωργοί και κτηνοτρόφοι) και παρατηρείται η τάση για μια πιο συστηματική και μόνιμη εγκατάσταση. Οι οικιστικές φάσεις στην Κνωσό διαδέχονται η μια την άλλη, ενώ ο πληθυσμός του οικισμού στα τέλη της Ύστερης Νεολιθικής Εποχής υπολογίζεται σε 1.000 - 2.000 κατοίκους.

Μέγας Αλέξανδρος κατά Δαρείου στη μάχη της Ισσού 333 π.χ.

Η Μάχη της Ισσού, ψηφιδωτό, ρωμαϊκό αντίγραφο Ελληνικού έργου του 4ου αιώνα π.Χ(Μουσείο Νάπολης).

25/4/12

Πολιτικά Δίκτυα Από το Πεντάγωνο και τη Μοσάντ μέχρι το «βαθύ» ΠΑΣΟΚ, το Ιντερνετ μετατρέπτεται σε προνομιακό χώρο προπαγάνδας

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Unfollow#2
Ήταν Σάββατο 17 Δεκεμβρίου όταν η εφημερίδα Τα ΝΕΑ με ένα παραπολιτικό σχόλιο 50 λέξεων έβαλε φωτιά στο ελληνόφωνο Ιντερνετ. «Μαθαίνω» έγραφε ο συντάκτης «ότι ο Πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος τά ΄χασε («καράφλιασε», ήθελα να γράψω) με την εικόνα που βρήκε στο Μαξίμου. Είναι δυνατόν να είχαν προσληφθεί για τα λεγόμενα σόσιαλ μίντια (τουίτερ, φέισμπουκ, λίνκεντιν και τα ρέστα) 100 άτομα;».

Δυο ημέρες αργότερα και ενώ το Μαξίμου τηρούσε σιγή ιχθύος αποφασίσαμε να βάλουμε το θέμα στην ατζέντα του Unfollow και μάλιστα να ξεκινήσουμε την έρευνα μέσω των social media - για να  κρίνουμε όχι μόνο το περιεχόμενο των απαντήσεων αλλά και την ίδια την αντίδραση του περίφημου μηχανισμού που σύμφωνα με τα ΝΕΑ είχε στήσει ο πρώην πρωθυπουργός.

Η πρώτη μας ερώτηση όμως έπρεπε να τεθεί στον Λουκά Παπαδήμο: «@PrimeministerGR Στο πλαίσιο της διαφάνειας θα μπορούσατε να μας δώσετε τη λίστα των 100 συμβούλων του Παπανδρέου για τα social media;». Μέσα σε λίγα λεπτά εκατοντάδες άτομα επαναλάμβαναν το ερώτημά μας προς το λογαριασμό του Μαξίμου. Η πρώτη «θεσμική» απάντηση όμως ήρθε από τον Παναγιώτη Παπαχατζή: «@xstefanou Ψάξε χθεσινά tweets για το θέμα. Είναι τερατώδες ψέμα όσα αναφέρει το δημοσίευμα». Ο σύμβουλος επικοινωνίας νέων μέσων του ΠΑΣΟΚ μας παρέπεμπε σε προηγούμενα tweet της Αίγλης Μπαλαμάτση (@abalamatsi), η οποία ως υπεύθυνη της διαδικτυακής παρουσίας του πρωθυπουργικού γραφείου θα έπρεπε θεωρητικά να ηγείται της ιντερνετικής στρατιάς του Παπανδρέου.

Καθώς η πίεση προς το Μαξίμου αυξανόταν λεπτό με το λεπτό, αργά το απόγευμα το γραφείο του πρωθυπουργού αναγκάστηκε να εκδώσει την εξής ανακοίνωση. «Οι πληροφορίες που αναφέρονται σε ορισμένα δημοσιεύματα, ότι στο Μέγαρο Μαξίμου και στον τομέα των social media απασχολούνταν 100 άτομα, είναι απολύτως ανακριβείς. Η αλήθεια είναι ότι απασχολούνταν τρία άτομα εκ των οποίων έχουν μείνει δύο». Ήταν προφανές ότι η μπάλα περνούσε πλέον στην μεγάλη περιοχή της εφημερίδας Τα ΝΕΑ, η οποία σεβόμενη τη δημοσιογραφική δεοντολογία, θα έπρεπε είτε να στηρίξει το ρεπορτάζ της είτε να ζητήσει ταπεινά συγγνώμη από το αναγνωστικό της κοινό. Τίποτα από τα δυο όμως δεν συνέβη!

21/4/12

Ιππόδρομος Κωνσταντινούπολης

Συγγραφή : Barker John (8/1/2008) Μετάφραση : Πέτρακα Ελένη
1. Τοπογραφία

Ο ιππόδρομος ήταν ένας από τους πέντε τύπους χώρων δημόσιας ψυχαγωγίας στις πόλεις της Αρχαιότητας. Το ωδείο (αίθουσα μουσικών εκδηλώσεων) ήταν συγκριτικά μικρό σε μέγεθος και χωρητικότητα και το μοναδικό που ήταν στεγασμένο. Οι άλλοι χώροι, υπαίθριοι, είχαν διαφορετικές χρήσεις: το θέατρο, ημικυκλικού σχήματος, προοριζόταν για διάφορες σκηνικές παραστάσεις· το αμφιθέατρο, σχήματος ελλειπτικού, είχε αναπτυχθεί από τους Ρωμαίους για τα θεάματα με μονομαχίες και θηριομαχίες· το στάδιο ήταν επίμηκες, ορθογώνιο, με αψιδωτή τη μία στενή πλευρά του και προοριζόταν για αγώνες στίβου, ενώ ο ιππόδρομος (το ρωμαϊκό circus), με την ίδια ουσιαστικά μορφή, αλλά μεγαλύτερος, χρησιμοποιούνταν για ιπποδρομίες και αρματοδρομίες. Όλοι οι τύποι είχαν επάλληλες σειρές λίθινων κερκίδων χτισμένων πάνω σε εσωτερική θολωτή κατασκευή. Οι λειτουργίες τους αλληλοεπικαλύπτονταν ορισμένες φορές.

Ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης, που είχε πρότυπο τον Circus Maximus της Ρώμης, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους. Η βυζαντινή εκδοχή του είχε μήκος μεταξύ 450 και 480 μέτρων, εξωτερικό πλάτος 117 μέτρα και εσωτερικό πλάτος περίπου 80 μέτρα. Υπολογίζεται ότι χωρούσε περίπου 100.000 άτομα.1 Το νοτιοδυτικό ημικυκλικό άκρο (η σφενδόνη) επιστεφόταν με μια κιονοστοιχία.

20/4/12

Πραιπόσιτος

Ο πραιπόσιτος του ιερού κουβουκλίου ή του ευσεβεστάτου κοιτώνος ήταν επόπτης ή προϊστάμενος στις υπηρεσίες του παλατιού και ανώτατος αυλικός αξιωματούχος. Το αξίωμα εμφανίζεται στην Πρώιμη Βυζαντινή περίοδο. Μετά τον 6ο αιώνα, τον αντικαθιστά στα καθήκοντά του ο παρακοιμώμενος, οι αρμοδιότητές του περιορίζονται και αποκτά χαρακτήρα τιμητικού τίτλου. Το αξίωμα παύει να υπάρχει στα τέλη του 11ου αιώνα.

Η μεταφορά αρχαίων έργων τέχνης στην Κωνσταντινούπολη

[Συγγραφή : Μπούνια Αλεξάνδρα (2/8/2007) Για παραπομπή: Μπούνια Αλεξάνδρα, «Η μεταφορά αρχαίων έργων τέχνης στην Κωνσταντινούπολη», 2007,Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, Κωνσταντινούπολη www.ehw.gr/l.aspx?id=10956]


1. Η ιστορία της δημιουργίας της συλλογής αρχαιοτήτων

Constantinopolis dedicatur paene omnium urbium nuditate (Με την απογύμνωση όλων σχεδόν των πόλεων εγκαινιάζεται η Κωνσταντινούπολη).

Από την ίδρυσή της τον 4ο αιώνα από το Μεγάλο Κωνσταντίνο μέχρι την άλωσή της το 1204 από τους σταυροφόρους, η Κωνσταντινούπολη διέθετε μια συλλογή αρχαίων γλυπτών που δεν είχε αντίστοιχο σε καμία άλλη μεσαιωνική πόλη. Η συλλογή αυτή, συνειδητή δημιουργία του αυτοκράτορα και των συμβούλων του, απαρτιζόταν στο μεγαλύτερό της μέρος από έργα τέχνης προγενέστερα του 4ου αιώνα, τα οποία είχαν μεταφερθεί στη νέα πρωτεύουσα από πόλεις και ιερά ολόκληρης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Τη συλλογή του Κωνσταντίνου συνέχισαν οι διάδοχοί του έως και τον 6ο αιώνα, οπότε ο Ιουστινιανός έθεσε τέλος σε αυτή τη συνήθεια. Μέχρι τότε όμως εκατοντάδες αρχαία μνημεία είχαν χρησιμοποιηθεί για τη διακόσμηση της Βασιλεύουσας. Τον Απρίλιο του 1204 οι στρατιώτες της Δ΄ Σταυροφορίας, αφού κατέλαβαν την Πόλη, τη λεηλάτησαν. Κατέστρεψαν μεγάλο μέρος των γλυπτών της, ενώ άλλα τα μετέφεραν στη Δύση. Ό,τι απέμεινε καταστράφηκε ολοκληρωτικά το Μάιο του 1453, όταν η Πόλη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών και λεηλατήθηκε για μία ακόμη φορά.

19/4/12

Χρυσή Πύλη


1. Τοπογραφία

Η Χρυσή Πύλη είναι η δεύτερη κατά σειρά είσοδος στα διπλά θεοδοσιανά χερσαία τείχη, στα βόρεια της θάλασσας του Μαρμαρά, με τους δύο πλευρικούς πυλώνες της να αντιπροσωπεύουν τον ένατο και το δέκατο πύργο των τειχών. Λίγο πιο μακριά από τον ενδέκατο πύργο βρίσκεται η τρίτη πύλη, στην οποία αποδόθηκε αργότερα, κατά σύμβαση, το όνομα Χρυσή Πύλη.

Ο ένατος και ο δέκατος πύργος ενσωματώνουν μια πύλη με τρεις αψίδες στον εσωτερικό περίβολο των τειχών. Οι πύργοι αυτοί επεκτάθηκαν σε βαθείς και ευρείς πυλώνες, που περιλαμβάνουν μεγάλες εσωτερικές αίθουσες. Οι πυλώνες δημιουργούν έναν αύλειο χώρο διαστάσεων περ. 17×30 μ. Μια προέκταση του εξωτερικού τείχους γύρω στα 12 μ. πέρα της πύλης διευρύνει τον αύλειο χώρο και ανοίγεται στην τάφρο διαμέσου μίας και μοναδικής (εξωτερικής) πύλης, εκατέρωθεν της οποίας υψώνονται δύο τετράγωνοι πύργοι.1

Η τριπλή πύλη και το όλο συγκρότημα ήταν διακοσμημένα τη Βυζαντινή εποχή με αγάλματα, μεταξύ των οποίων ο ανδριάντας του Θεοδοσίου Α΄ πάνω σε άρμα που το έσερναν τέσσερις ελέφαντες, σε ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του αυτοκράτορα στην Κωνσταντινούπολη (384 ή 387), που έπεσε στο σεισμό του Οκτωβρίου του 740. Επίσης έφεραν ανάγλυφα, επιγραφές, πολεμικά τρόπαια, νωπογραφίες, ακόμα και διακόσμηση από χρυσό, που αποδίδεται από το Μαλάλα στο Θεοδόσιο Β΄, στην οποία και οφείλεται η ονομασία Χρυσή Πύλη (Porta Aurea). Από όλο αυτό το διάκοσμο μόνο ελάχιστα θραύσματα έχουν καταγραφεί ή διατηρηθεί.2

2. Ιστορία και Χρήσεις

Αναφορικά με τη χρονολογία ανέγερσης της Χρυσής Πύλης, υπάρχει ασυμφωνία στους μελετητές σχετικά με το αν πρόκειται για έργο του Θεοδοσίου Α΄ (378-395) ή του Θεοδοσίου Β΄ (408-450). Κατά κανόνα, η πύλη θεωρείται λίγο πολύ σύγχρονη με το θεοδοσιανό τείχος, αν και έχει παρατηρηθεί ότι η τριπλή αψίδα με τους πύργους που την πλαισιώνουν αντιπροσωπεύουν μια φάση προγενέστερη του περιβόλου στον οποίο ενσωματώθηκε.3 Μια επιγραφή που μνημονεύει τη νίκη του Θεοδοσίου επί ενός «τυράννου» ερμηνευόταν ως αναφορά στην επικράτηση του Θεοδοσίου Β΄ επί του επίδοξου σφετεριστή Ιωάννη (425). Ωστόσο ο J. Bardill υποστήριξε πρόσφατα ότι η επιγραφή δεν είναι μεταγενέστερη προσθήκη στο μνημείο και επομένως πρέπει να προηγήθηκε του 413, χρονολογία κατά την οποία το θεοδοσιανό τείχος είχε ολοκληρωθεί, σύμφωνα με το Θεοδοσιανό Κώδικα. Επιπλέον, οι κίονες και τα κιονόκρανα του 5ου αιώνα θεωρήθηκαν μεταγενέστερες προσθήκες. Καταλήγει λοιπόν στο συμπέρασμα ότι η Χρυσή Πύλη κατασκευάστηκε ως θριαμβική αψίδα του Θεοδοσίου Α΄, μεταξύ 388 και 391, και ότι ο «τύραννος» στον οποίο αναφέρεται η επιγραφή είναι ο νικημένος Μάγνος Μάξιμος. Επιπλέον, η τριπλή αψίδα φαίνεται ότι μιμούνταν παλιότερες ρωμαϊκές θριαμβικές αψίδες, όπως του Σεπτιμίου Σεβήρου και του Κωνσταντίνου Α΄ στη Ρώμη.4

Η αψίδα χτίστηκε πάνω στην οδό που ακολουθούσαν οι θριαμβευτικές πομπές από το Έβδομον προς την Κωνσταντινούπολη, στα περίχωρα τότε της πόλης, εκτός περιβόλου των παλιότερων τειχών του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Όταν χτίστηκαν τα σημερινά τείχη, στα έτη 413 και 447 από το Θεοδόσιο Β΄, η αψίδα του θριάμβου ενσωματώθηκε στη νεότερη οχυρωματική γραμμή. Ωστόσο η θριαμβική της σημασία διατηρήθηκε, καθώς εξακολούθησε να παίζει ρόλο σε τελετές που αφορούσαν συνήθως τον αυτοκράτορα. Περιστασιακά, ως ειδική τιμή, σημαντικοί ξένοι επισκέπτες γίνονταν δεκτοί στην πόλη από τη Χρυσή Πύλη: παπικοί απεσταλμένοι (519 και 868), ακόμα και ο ίδιος ο πάπας (708). Σε γενικές γραμμές όμως, η Χρυσή Πύλη ήταν το σημείο της θριαμβικής εισόδου του αυτοκράτορα στην πόλη για τον εορτασμό στρατιωτικών νικών ή άλλων σημαντικών γεγονότων. Το πλήθος των υπηρετών, στρατιωτών, αιχμαλώτων και τα τρόπαια συγκεντρώνονταν έξω από την τριπλή πύλη. Ο αυτοκράτορας έμπαινε επικεφαλής της πομπής και την οδηγούσε στο κέντρο της πόλης.

Οι πηγές σώζουν πολλές αναφορές σε τέτοιες εορταστικές εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της βυζαντινής ιστορίας, με τελευταία ξεχωριστή περίπτωση την είσοδο του Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου (1260-1282) στην Κωνσταντινούπολη το 1261, μετά την ανάκτησή της από τους Λατίνους.

Πέρα από την παραπάνω χρήση, η Χρυσή Πύλη εξυπηρετούσε και στρατιωτικούς σκοπούς.5 Άντεξε στις επιθέσεις των Ούννων του Βιταλιανού (το 514), των Αράβων (τη δεκαετία του 670), των Βουλγάρων του χάνου Κρούμου (το 813) και του τσάρου Συμεών (το 913). Καθώς όμως οι μέρες της δόξας της είχαν πλέον παρέλθει κατά την Παλαιολόγεια περίοδο, η Χρυσή Πύλη οχυρώθηκε και τελικά σφραγίστηκε. Η έκτασή της περιήλθε σε ένα οχυρό, το οποίο ο Ιωάννης Ε΄ (1341-1391) διαδοχικά περιόρισε και επισκεύασε,6 εν μέσω τουρκικών πιέσεων και εσωτερικών συγκρούσεων.

Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας που οδήγησε στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ τοποθέτησε ένα πυροβόλο απέναντι από τη Χρυσή Πύλη. Υπό την τουρκική κυριαρχία, οι βυζαντινές οχυρώσεις επεκτάθηκαν στο σημερινό φρούριο του Γεντί Κουλέ (Επταπύργιο), που χρησιμοποιήθηκε ως φοβερή φυλακή, σήμερα όμως λειτουργεί ως μουσείο.

Σημειώσεις

1. Turnbull, S., The Walls of Constantinople AD 324-1453 (Fortress 25, Oxford 2004), σελ. 20-22, σχέδιο 21.

2. Janin, R., Constantinople Byzantin. Développement urbain et répertoire topographique2 (Paris 1964), σελ. 270· Mango, C., “The Triumphal Way of Constantinople and the Golden Gate”, Dumbarton Oaks Papers 54 (2000), σελ. 182-183.

3. Janin, R., Constantinople Byzantin. Développement urbain et répertoire topographique2 (Paris 1964), σελ. 269-70· Mango, C., “The Triumphal Way of Constantinople and the Golden Gate”, Dumbarton Oaks Papers 54 (2000), σελ. 179, υποσ. 45.

4. Bardill, J., “The Golden Gate in Constantinople. A Triumphal Arch of Theodosius I”, American Journal of Archaeology 103.4 (1999), σελ. 673-686. Πρβλ. Wheeler, M., ‘‘The Golden Gate of Constantinople’’, Moorey, P. – Roger, S. – Parr, P. (επιμ.), Archaeology in the Levant. Essays for Kathleen Kenyon (Warminster 1978), σελ. 238-241.

5. Turnbul, S., The Walls of Constantinople AD 324-1453 (Fortress 25, Oxford 2004), σελ. 34-35.

6. Mango, C., “The Triumphal Way of Constantinople and the Golden Gate”, Dumbarton Oaks Papers 54 (2000), σελ. 181-182.



Συγγραφή : Barker John (10/1/2008)
Μετάφραση : Πέτρακα Ελένη
[Πηγή]

11/4/12

Σεπτεμβριανά 1955 Ντοκυμαντέρ Νέοι Φάκελοι

Σεπτεμβριανά 1955

Ο Αλέξης Παπαχελάς, ο Τάσος Τέλλογλου και η Σοφία Παπαϊωάννου ανατρέχουν στα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του 1955 που σημάδεψαν ανεξίτηλα την ζωή των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. "ΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ" ταξιδεύουν στην Τουρκία και συναντούν τους πρωταγωνιστές των γεγονότων που έμεινε στην ιστορία ως το πογκρόμ εναντίων της ελληνικής μειονότητας της Πόλης. Ακόμη νέα στοιχεία έρχονται στο φως της δημοσιότητας, σχετικά με την συμμετοχή των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών στις επιθέσεις εναντίων των Ελλήνων. Αποκλειστικά στους "ΦΑΚΕΛΟΥΣ" η συνέντευξη του Τούρκου που κατηγορήθηκε ότι πυροδότησε τα γεγονότα της Κωνσταντινούπολης, τοποθετώντας βόμβα στο σπίτι του Κεμάλ Ατατούρκ στην Θεσσαλονίκη. Τέλος, "ΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ" συναντούν στην Τουρκία τους πρωταγωνιστές της δημοφιλούς σειράς "Σύνορα της Αγάπης", που διηγούνται τις αναμνήσεις τους από εκείνη τη νύχτα. Διαβάστε περισσότερα για τα γεγονότα και εδώ

και εδώ




Ρωμιοί της Κωνσταντινούπολης μετά τη συνθήκη της Λωζάννης


1. Εισαγωγή

Η θεσμική οργάνωση της ρωμαίικης μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη είναι το ζήτημα που θα μας απασχολήσει. Θα μελετηθεί η συγκεκριμένη μειονότητα και όχι η άμεση σχέση της με τις κρατικές πολιτικές που υιοθέτησαν τόσο το τουρκικό όσο και το ελληνικό κράτος απέναντί της. Σαφώς και οι διεθνείς συγκυρίες και οι πολιτικές σχέσεις των δύο κρατών επηρέασαν και επηρεάζουν καταλυτικά τη μειονότητα. Είναι όμως σημαντικό να διερευνήσουμε πώς αυτοοργανώνεται η ρωμαίικη μειονότητα και ποιοι είναι οι ρυθμιστικοί παράγοντες, οι μορφές οργάνωσης και τα κέντρα εξουσίας της.

Με τη συνθήκη της Λωζάννης διαμορφώθηκε ένα «καθεστώς μειονότητας» για τους εναπομείναντες ορθόδοξους πληθυσμούς στην Τουρκία και έτσι ουσιαστικά συγκροτείται η μειονότητα των Ρωμαιοορθόδοξων.1 Δημιουργείται δηλαδή ένα θεσμικό πλαίσιο διεκδίκησης δικαιωμάτων στην ετερότητα· ένα πλαίσιο οργάνωσης των θεσμών που εξασφαλίζουν τη «διαφορετική» εκπαίδευση, τη «διαφορετική» λατρεία κ.λπ. και τις μορφές αλληλεγγύης που προκύπτουν από αυτά. Σε αυτό το νέο πλαίσιο η «νέα» μειoνότητα έκανε προσπάθειες αναπροσαρμογής στις νέες συνθήκες.2

Η κατάργηση του Μεικτού Εθνικού Συμβουλίου και η συρρίκνωση των αρμοδιοτήτων του Πατριαρχείου στις θρησκευτικές υποθέσεις της κοινότητας με τη συνθήκη της Λωζάννης δημιούργησαν κενό στην αντιπροσώπευση και τη διαχείριση των υποθέσεων της μειονότητας. Εν τω μεταξύ η Τουρκία απέφευγε να δώσει στη μειονότητα, αλλά και στις κοινότητες, νομική υπόσταση, νομικό πρόσωπο. Η νεοσύστατη Τουρκική Δημοκρατία υπήρξε εξαιρετικά καχύποπτη και απρόθυμη να δημιουργήσει ενδιάμεσους/παράλληλους θεσμούς μεταξύ της ίδιας και των μειονοτικών πολιτών της. Έτσι, το αρκετά εξελιγμένο οργανωτικό πλαίσιο που κληρονόμησε η ορθόδοξη κοινότητα βρέθηκε στο κενό, όταν αυτή μετατράπηκε σε μειονότητα.

Η ιστορία της οργάνωσης της κοινότητας συνδέεται άρρηκτα με τη μοίρα της διαχείρισης της περιουσίας της. Νομικά οι τουρκικές αρχές δεν αναγνώριζαν κοινότητες, αλλά επιμέρους ιδρύματα, εκκλησίες, σχολές. Οι τουρκικές αρχές αντιμετώπιζαν τις διάφορες κοινότητες ως ξεχωριστά βακούφια και όχι ως ένα ενιαίο σύνολο με μια διοικητική αρχή στην κεφαλή. Έτσι ένα σημαντικό ζήτημα που τέθηκε εξ αρχής αφορούσε τη διοίκηση και τη διαχείριση της κοινοτικής περιουσίας.3

Εκτήμοροι


Οι εκτήμοροι ήταν εξαρτημένοι αγρότες που καλλιεργούσαν τη γη των προνομιούχων με τη συμφωνία να τους δίνουν το 1/6 της παραγωγής αντί ενοικίου. Ο Αριστοτέλης μας πληροφορεί ότι οι εκτήμοροι ή οι νομικά εξαρτημένοι μπορούσαν να πουληθούν ως δούλοι, εάν δεν πλήρωναν το συμφωνημένο ποσοστό (Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία 2 & 10).

Η θέση του εκτημόρου μάλλον ήταν σταθερή παντού στην Αττική κατά την Αρχαϊκή εποχή. Το πιο πιθανό είναι ότι όλοι πλήρωναν ως ενοίκιο το ίδιο ποσοστό από την παραγωγή. Πάνω σ' αυτό το θέμα όμως οι απόψεις των ερευνητών διίστανται.

Η κατηγορία αυτή των αγροτών σταδιακά παύει να υφίσταται. Από τα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. και μετά δεν υπάρχουν πια αναφορές σε εκτημόρους. Πέρα από τη σεισάχθεια του Σόλωνα, άλλοι λόγοι που συνέβαλαν σ' αυτήν την εξέλιξη ήταν η έλλειψη σημαντικών οικονομικών δομών -ειδικά στην παραγωγή κρασιού και λαδιού- και η επικράτηση των ανεξάρτητων αγροτικών επιχειρήσεων.